Η επιτυχής είσοδος
στο Χρηματιστήριο Αθηνών της εταιρίας Ελληνική Τεχνοδομική Άνεμος (ΕΛΤΕΧ
Άνεμος) μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας προσφοράς την περασμένη εβδομάδα, και
την έναρξη διαπραγμάτευσης της μετοχής της προχθές (22/7), είναι ενδεικτική του
θετικού κλίματος που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στην οικονομία και τις
επιχειρήσεις. Σε ό, τι αφορά την χρηματιστηριακή αγορά, η ουσιαστική ανάκαμψη της
οποίας φαίνεται ότι αργεί ακόμη εάν κρίνουμε και από την αρνητική πορεία του
Γενικού Δείκτη τις τελευταίες τέσσερεις (4) εβδομάδες, (βλέπε
γράφημα) η
εμφάνιση μιας νέας εταιρείας στο ταμπλό δίνει ασφαλώς μία νότα αισιοδοξίας σε
μία κατά τα άλλα μαύρη εικόνα, εάν κρίνουμε από τις διαγραφές προβληματικών
εταιρειών και την οικειοθελή αποχώρηση (
delistings) και εκπατρισμό μεγάλων εταιρειών, η παραμονή των
οποίων στο ΧΑ δεν εξυπηρετούσε πλέον τα επιχειρηματικά τους συμφέροντα. Παρά την σταθερή ανάκαμψη που παρατηρήθηκε από το καλοκαίρι του 2013
μέχρι και τον Μάρτιο φέτος, και που είδε τον δείκτη να πιάνει τις 1350 μονάδες,
η γενική εικόνα που εκπέμπει η πορεία των περισσότερων μετοχών είναι αυτή της αβεβαιότητας, για να το θέσουμε
κομψά (Διάγραμμα: Η πορεία του ΧΑΑ το τελευταίο 12μηνο).
Σχολιάζοντας την
έναρξη διαπραγμάτευσης της μετοχής της ΕΛΤΕΧ Άνεμος ο Διευθύνων Σύμβουλος του
ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών κ. Σωκράτης Λαζαρίδης μεταξύ άλλων δήλωσε: «Η
σημερινή ημέρα είναι ιστορική για τη χρηματιστηριακή αγορά, γιατί για πρώτη
φορά μετά από 5 χρόνια πραγματοποιείται μια νέα εισαγωγή. Πέραν του ξεκάθαρου
μηνύματος που σηματοδοτεί η σημερινή εισαγωγή για το επενδυτικό και το
επιχειρηματικό κλίμα στη χώρα, επιβεβαιώνεται η αξία της χρηματιστηριακής
αγοράς ως μηχανισμός άντλησης κεφαλαίων σε συνέχεια των ανακεφαλοποιήσεων των
τραπεζών που ολοκληρώθηκαν πρόσφατα. Παράλληλα επιβεβαιώνεται πως και
μικρότερων μεγεθών εκδόσεις μπορούν να αξιοποιήσουν με επιτυχία την δυνατότητα
πρόσβασης τόσο στο διεθνές όσο και στο εγχώριο επενδυτικό κοινό για την
κεφαλαιακή τους ενίσχυση».
Πράγματι ο
θεσμός του Χρηματιστηρίου αποτελεί έναν αξιόπιστο μηχανισμό άντλησης κεφαλαίων
και συγχρόνως προσδίδει στην εταιρεία που θα επωφεληθεί κύρος και αξιοπιστία.
Αφού αυτή αναλαμβάνει πλέον πολύ μεγαλύτερες ευθύνες στην οικονομική της
διαχείριση έχοντας να λογοδοτήσει σε ένα πλήθος νέων μετόχων, οι οποίοι πέρα
από την διασφάλιση της αξίας της μετοχής θα περιμένουν και μέρισμα στο τέλος
του έτους (κάτι που ασφαλώς έχουν ξεχάσει οι περισσότεροι μέτοχοι των
εισηγμένων στο ΧΑ τα τελευταία τέσσερα χρόνια!). Το ερώτημα που ασφαλώς τίθεται
μετά την επιτυχή εισαγωγή της ΕΛΤΕΧ Άνεμος είναι εάν το Χρηματιστήριο Αθηνών
πράγματι προσφέρεται για να εξυπηρετήσει τις επενδυτικές ανάγκες των λίγων και
σοβαρών εταιρειών του ενεργειακού τομέα που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα;
Ένας τομέας που διακρίνεται για την δυναμικότητά του, την σχεδίαση και
υλοποίηση τεχνικά δύσκολων έργων και τον μακροχρόνιο σχεδιασμό και εν γένει προσέγγισή του. Για τις μεγάλες και
επιτυχημένες εταιρείες του κλάδου, όπως η ΔΕΗ, η ΕΛΠΕ, η
Motor
Oil, η ΤΕΡΝΑ και ο Όμιλος Μυτιληναίος
(όπου σημαντικό μέρος των δραστηριοτήτων των τελευταίων δύο αφορούν ενεργειακά
έργα), δεν τίθεται θέμα καθότι η συμμετοχή τους και μόνο στο Χρηματιστήριο τους
προσδίδει τη διαρκή αξιολόγηση που απαιτούν οι αγορές και τους επιτρέπει τον
δανεισμό μέσω της έκδοσης προνομιούχων ομολογιακών δανείων, τα οποία όπως είδαμε κατά τους τελευταίους
τέσσερις μήνες απέδωσαν τα μέγιστα μετά την επιτυχία πρώτα της ΔΕΗ και
ακολούθως της ΕΛΠΕ και της
Motor
Oil.
Βέβαια το
χρηματιστηριακό περιβάλλον σήμερα είναι τελείως διαφορετικό απ’ ό, τι προ του
2008, αφού εν τω μεταξύ όλη η οικονομική δραστηριότητα της χώρας υπέστη μια
πρωτοφανή καθίζηση. Να θυμίσουμε ότι η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή η οποία εισήχθη στο ΧΑ
το 2007 άντλησε χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία 300 εκατ. ευρώ (σε σύγκριση με την
ΕΛΤΕΧ Άνεμος η οποία κατάφερε να αποσπάσει μόνο 35 εκατ. ευρώ με υπερκάλυψη 1.2
φορές), κεφάλαια τα οποία επενδύθηκαν σε αιολικά πάρκα κυρίως εκτός Ελλάδος-
ΗΠΑ, Βουλγαρία, Πολωνία- αφού η εσωστρέφεια της Ελληνικής αγοράς εμπόδιζε την
αδειοδότηση δρομολογηθέντων έργων σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Η κίνηση αυτή
της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής και η στροφή της εκτός
Ελλάδος αποδείχτηκε τελικά σωτήρια γιατί εν μέσω κρίσης η εταιρεία όχι μόνο
ολοκλήρωσε και έθεσε σε λειτουργία έργα εγκατεστημένης ισχύος άνω των 350
MW αλλά έχει αρχίσει πλέον να
απολαμβάνει ενισχυμένες χρηματορροές από την λειτουργία τους, πράγμα που
αντανακλάται στα οικονομικά της αποτελέσματα. Όμως και μικρότερες εταιρείες του
ευρύτερου ενεργειακού τομέα όπως η ΕΛΙΝΟΙΛ, η
Cyclon
(που πολύ
πρόσφατα απορροφήθηκε από την
Motor
Oil)
και η
Revoil είδαν
σημαντικά οφέλη από την συμμετοχή τους στο Χρηματιστήριο με την δυνατότητα που τους προσέφερε να ολοκληρώσουν σημαντικές
επενδύσεις σε θέματα υποδομών και δικτύων. Όλες βέβαια οι εταιρίες επωφελήθηκαν
από το πολύ θετικό κλίμα της περιόδου 2004-2008 κάτι που ίσως να μην επαναληφθεί
για πολλά χρόνια ακόμη.
Παράγοντες της
αγοράς
Oil &
Gas
και
των ΑΠΕ εκτιμούν ότι το Ελληνικό Χρηματιστήριο μπορεί ακόμη και σήμερα, όπου η
οικονομική ανάκαμψη δεν έχει δρομολογηθεί πλήρως και οι αποτιμήσεις των
εταιρειών παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, να επωφεληθεί από την υπερπροσφορά
κεφαλαίων που παρατηρείται στις παγκόσμιες χρηματαγορές. Όμως κοινή είναι η
διαπίστωση των ανωτέρω παραγόντων ότι για να αξιοποιηθούν αυτά τα κεφάλαια θα
πρέπει να υπάρξουν καλά οργανωμένες εταιρείες με σύγχρονο
management και απόλυτα θετικές
προοπτικές. Αφού αυτό που ενδιαφέρει πρωτίστως τους διαχειριστές των διεθνών
funds είναι οι προβλεπόμενες
αποδόσεις των κεφαλαίων τους, κάτι που μόνο μία άρτια από λειτουργικής άποψης εταιρεία που είναι συνηθισμένη να
δουλεύει σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, μπορεί να προσφέρει. Άρα η
δυσκολία έγκειται όχι τόσο στην εξεύρευση των κεφαλαίων ή στον μηχανισμό του
Χρηματιστηρίου αλλά στην ύπαρξη κατάλληλων και με θετικές προοπτικές εταιρειών,
τονίζουν οι συνομιλητές μας.
Και εύλογα
οδηγούμεθα στο επόμενο και τελευταίο ερώτημα της έρευνάς μας το οποίο
συνοψίζεται στο εάν πράγματι η Ελληνική αγορά έχει σήμερα τη δυνατότητα να
αναδείξει τέτοιου είδους εταιρείες. Για τις μεν ΑΠΕ είναι ζήτημα εάν υπάρχουν
δύο ή τρεις εταιρείες που να εκπληρούν αυτές τις προδιαγραφές ενώ με επιτυχία
δραστηριοποιούνται ήδη στην Ελληνική αγορά θυγατρικές μεγάλων εισηγμένων ξένων
ομίλων, όπως η
ENEL
Greenpower,
EDF
EN
και
η
Iberdrola. Στο δε
χώρο του
Oil &
Gas υπάρχουν μία με δύο εταιρείες οι οποίες αν
και επιτυχημένες στη μέχρι τώρα πορεία τους
και πλήρως εξοικειωμένες με την διεθνή αγορά, για διαφορετικούς λόγους η
καθεμία δηλώνει ότι δεν είναι έτοιμη να προχωρήσει στο εγχείρημα της εισόδου
στο ΧΑ. Και όμως στη περίπτωση της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ), την
οποία η κυβέρνηση με άκομψους και επιπόλαιους χειρισμούς προσπάθησε ανεπιτυχώς
να ιδιωτικοποιήσει μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, το Χρηματιστήριο θα μπορούσε να αποτελέσει
μια άριστη λύση καθότι η εταιρεία ακόμη απολαμβάνει μια μονοπωλιακή κατάσταση,
που μάλλον θα διατηρηθεί σε μεγάλο βαθμό για την επόμενη 5ετία τουλάχιστον,
έχει ένα επιτυχημένο
track-
record, καλό και οργανωμένο
management, σταθερή
κερδοφορία με άριστες προοπτικές ενώ λειτουργεί εν μέσω μιας διαρκώς
εξελισσόμενης και διευρυμένης περιφερειακής αγοράς. Επ’ αυτού δεν κρύβουν τον ενθουσιασμό
τους διαχειριστές διεθνών
funds,
οι οποίοι θεωρούν ότι εταιρείες όπως η ΔΕΠΑ κρύβουν σοβαρές υπεραξίες
λειτουργώντας σε μία μάλλον προστατευμένη αγορά ενώ έχουν τη δυνατότητα για
μεγαλύτερα πράγματα σε μια περιφερειακή και γιατί όχι διεθνή αγορά.