Μετά το 2020 αναμένεται να εισρεύσουν
στην ΝΑ Ευρώπη σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου, κυρίως μέσω της
ενεργοποίησης του συστήματος των αγωγών ΤΑΡ-ΤΑΝΑΡ, αλλά και άλλων έργων
υποδομής, όπως διασυνδετήριοι αγωγοί, σταθμοί
FSRU
(πλωτή μονάδα
LNG), και ενδεχομένως από την εκμετάλλευση των
ποσοτήτων της Αν. Μεσογείου. Οι εξελίξεις αυτές δικαιολογούν την θέσπιση ενός
περιφερειακού κόμβου εμπορίας φυσικού αερίου (Regional Gas Trading Hub) στην ΝΑ
Ευρώπη, τόνισε ο Αντιπρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ, κ. Κωστής
Σταμπολής, από το βήμα του «8th SEEED», παρουσιάζοντας τη σχετική μελέτη του
Ινστιτούτου.
Ειδικότερα, σκοπός της μελέτης είναι να
εξετάσει τις συνθήκες και τις προοπτικές για την δημιουργία ενός περιφερειακού Gas
Hub, το οποίο θα διευκολύνει το χονδρεμπόριο φυσικού αερίου μεταξύ των χωρών
της ΝΑ Ευρώπης, προωθώντας τη λειτουργία ανταγωνιστικών αγορών αερίου. Εμπλεκόμενοι
σε ένα τέτοιο
Hub
μπορούν να είναι ποικίλοι φορείς και
παράγοντες της αγοράς αερίου, όπως εταιρείες μεταφοράς αερίου, διαχειριστικές
και ρυθμιστικές αρχές, αλλά και
brokers.
Αν και διευκρίνισε ότι το
Hub
δεν χρειάζεται να βρίσκεται
εγκατεστημένο σε κάποια φυσική τοποθεσία, καθ’ ό, τι θα αποτελεί εικονικό
κόμβο, εντούτοις ο κ. Σταμπολής ανέλυσε τα επιμέρους χαρακτηριστικά που
συγκεντρώνει καθεμία από τις τρεις υποψήφιες χώρες εγκατάστασης (Ελλάδα,
Τουρκία, Βουλγαρία). Συγκεκριμένα για την Ελλάδα ανέφερε ότι ήδη από το 2016 ο
ΔΕΣΦΑ θα είναι σε θέση να λειτουργεί πλατφόρμα εξισορρόπησης φορτίου, όπως,
εξάλλου, προβλέπεται από Κοινοτική Οδηγία, ενώ το σημείο εξισορρόπησης του
ελληνικού Διαχειριστή θα πληροί όλες τις προϋποθέσεις ώστε να εξελιχθεί σε
περιφερειακό εικονικό σημείο εμπορίας. Όπως πρόσθεσε ο Εκτελεστικός Διευθυντής
του ΙΕΝΕ, η περαιτέρω ανάπτυξη υποδομών αποθήκευσης φυσικού αερίου στη χώρα μας
θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο ευελιξίας, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει
την τελική επιλογή της τοποθεσίας του
Hub, αν, τελικά,
προτιμηθεί κάποια φυσική έδρα.
Από την πλευρά της, η κ. Αργυρώ Ροϊνιώτη, Οικονομολόγος ΜSc, Επιστημονική
Συνεργάτις του ΙΕΝΕ, στο πλαίσιο της ανωτέρω μελέτης, παρουσίασε ένα γενικό
μοντέλο λειτουργίας των κόμβων εμπορίας φυσικού αερίου, καθώς και τις βασικές
διαφορές ανάμεσα στα φυσικά και τα εικονικά Gas Hub. Στα φυσικά σημεία
εμπορίας, ανταλλαγές ποσοτήτων φυσικού αερίου πραγματοποιούνται σε κάποια
συγκεκριμένη τοποθεσία. Τέτοιες τοποθεσίες είναι, κυρίως, συναντώνται
διαφορετικοί αγωγοί ή συστήματα αγωγών. Αντίθετα, τα εικονικά σημεία εμπορίας
ανταλλαγές αερίου πραγματοποιούνται μέσα σε μία ζώνη που μπορεί να αποτελεί
μέρος είτε ενός εθνικού είτε, ευρύτερα, ενός περιφερειακού δικτύου. Όπως
επισήμανε η κ. Ροϊνιώτη, το σημαντικότερο πλεονέκτημα των εικονικών Gas Hu
b
είναι ότι σε αυτά μπορούν να διακινηθούν
όλες οι ποσότητες αερίου για τις οποίες απλά έχει καταβληθεί κάποιο τέλος για
την πρόσβαση στο δίκτυο, ενώ, αντίθετα, στα φυσικά σημεία εμπορίας μόνο οι
ποσότητες αερίου που διέρχονται από μία συγκεκριμένη τοποθεσία μπορούν να
αποτελέσουν αντικείμενο συναλλαγής, γεγονός που ενέχει κινδύνους.
Τέλος, ο κ. Ραδάμανθυς Τσότσος, στέλεχος
του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών(Παράρτημα Θεσσαλονίκης), εκ των
συντακτών, επίσης, της μελέτης του ΙΕΝΕ, υπογράμμισε τη σημασία ενός
χρηματιστηρίου φυσικού αερίου για την λειτουργία ενός Gas Hub, ενώ απαρίθμησε
τα είδη των κινδύνων που υπάρχουν γι α τα
χρηματιστήρια φυσικού αερίου. Επίσης, ανέλυσε τα χαρακτηριστικά των διαφόρων
κόμβων εμπορίας αερίου της Ευρώπης σε συνάρτηση με την λειτουργία των χρηματιστηρίων που λειτουργούν σε αυτά, ενώ επισήμανε ότι ο Όμιλος «Ελληνικά
Χρηματιστήρια» διαθέτουν εμπειρία 130 χρόνων στη διαχείριση κινδύνων.
Το διήμερο «8th SEEED» (11 – 12 Ιουνίου)
του ΙΕΝΕ πραγματοποιείται στην Θεσσαλονίκη υπό την αιγίδα της Ελληνικής
Προεδρίας της Ε.Ε. και με τη συνεργασία του World Energy Council (WEC).
Κύριος χορηγός της διοργάνωσης είναι η ΔΕΠΑ,
ενώ χορηγοί είναι η ΔΕΗ και η δικηγορική εταιρεία KG Law Firm. Στους
υποστηρικτές του «8th SEEED» περιλαμβάνονται οι εταιρείες ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, EDF
Energy Nouvelles, Energean Oil and Gas Co, η δικηγορική εταιρεία Norton Rose
Fulbright και η εταιρεία Gas Trade του Ομίλου Κοπελούζου.
Χορηγοί επικοινωνίας του συνεδρίου είναι
οι εφημερίδες «New Europe» και «Καθημερινή», το ενημερωτικό ενεργειακό portal
Energia.gr και ο ιστότοπος SEENews (seenews. com)