Η Ευρωπαϊκή Ένωση προειδοποίησε τη Ρωσία να μην προχωρήσει μονομερώς σε αλλαγή του υφιστάμενου καθεστώτος ενεργειακής τροφοδοσίας της Ουκρανίας, καθώς ενδεχόμενη διακοπή της παροχής φυσικού αερίου προς το Κίεβο μπορεί να πλήξει και την Ενωση και θα έχει σημαντικές συνέπειες στις εμπορικές σχέσεις της Μόσχας με την Ε.Ε. Παράλληλα, κάλεσε τη Ρωσία να στηρίξει το πρόγραμμα του ΔΝΤ για την οικονομική σταθεροποίηση της ουκρανικής οικονομίας.
Σε επιστολή που απέστειλε στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, στις 16
Απριλίου, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, την οποία
παρουσιάζει σήμερα η εφημερίδα «Καθημερινή», τονίζει ότι όταν πρόκειται για την ενέργεια,
οι σχέσεις πρέπει να βασίζονται στις αρχές της αμοιβαιότητας, της
διαφάνειας, της δικαιοσύνης, του ελεύθερου ανταγωνισμού, όπως και στην
αποφυγή διακρίσεων και στη συνεχιζόμενη συνεργασία για τη διασφάλιση
κοινών κανόνων και ενός ίδιου για όλους πεδίου που θα οδηγεί στην ασφαλή
παροχή και μεταφορά ενέργειας.
Στο πλαίσιο αυτό και στην περίπτωση της παροχής και μεταφοράς φυσικού
αερίου, «αναγνωρίζουμε την επείγουσα αναγκαιότητα ενός δομημένου και
συνολικού διαλόγου». Κατά την άποψη της Ε.Ε. τα θέματα που αφορούν τα
χρέη της Ουκρανίας σχετικά με το αέριο και οι τιμές στις οποίες αυτό
εισάγεται θα πρέπει να εξεταστούν παράλληλα με τις ανάγκες εξωτερικής
οικονομικής βοήθειας, με το ΔΝΤ και τους άλλους διεθνείς εταίρους.
Ο κ. Μπαρόζο επαναλαμβάνει αρκετές φορές ότι στην όλη διαχείριση της
περίπτωσης της Ουκρανίας κρίνεται η αξιοπιστία της Ρωσίας ως προμηθευτή
αερίου. Σε αυτό το πλαίσιο επικρίνει το αίτημα της Μόσχας για αλλαγή του
καθεστώτος πληρωμής μέσω εγγυήσεων, που ισχύει σήμερα, σε ένα
διαφορετικό σύστημα όπου θα απαιτείται η προπληρωμή. Και αυτό, διότι η
μη καταβολή της πληρωμής από την Ουκρανία θα επιτρέπει στην Γκαζπρόμ να
προχωρεί στη μερική ή ακόμη και στην ολική διακοπή της παροχής αερίου
προς τη συγκεκριμένη χώρα, με ευρύτερες συνέπειες. Οπως σημειώνει ο κ.
Μπαρόζο, μια τέτοια εξέλιξη προκαλεί σοβαρή ανησυχία, καθώς εγκυμονεί ο
κίνδυνος να πληγεί η ενεργειακή τροφοδοσία των χωρών-μελών της Ε.Ε, αλλά
και η δυνατότητα της Ουκρανίας να αποθηκεύσει αέριο για χρήση κατά τους
χειμερινούς μήνες του επόμενου έτους. Σπεύδει, δε, να υπενθυμίσει ότι
τα υφιστάμενα συμβόλαια έχουν υπογραφεί από ευρωπαϊκές εταιρείες και την
Γκαζπρόμ, και η τελευταία έχει αναλάβει την ευθύνη να διασφαλίσει την
παροχή συγκεκριμένων ποσοτήτων αερίου προς τις ευρωπαϊκές αγορές.
Εμμέσως πλην σαφώς απευθύνει, δε, προειδοποίηση για κυρώσεις στο μέλλον,
τονίζοντας ότι με δεδομένες τις εξελίξεις στη διεθνή αγορά ενέργειας,
είναι προς το συμφέρον της Ρωσίας να παραμείνει αξιόπιστη προμηθεύτρια
ενέργειας.
Αναφέρει, μάλιστα, ότι μετά την ενεργειακή κρίση ανάμεσα στη Ρωσία και
την Ουκρανία το 2009, δημιουργήθηκε ένας ειδικός μηχανισμός έγκαιρης
προειδοποίησης, που επικαιροποιήθηκε το 2011, και ο οποίος σε περίπτωση
μιας κατάστασης ανάγκης θα πρέπει να ενεργοποιηθεί πριν γίνουν οι
οποιεσδήποτε μονομερείς ενέργειες. Αφού τονίζει ότι η Ε.Ε. «συμφωνεί με
την πρότασή σας για διαβουλεύσεις με τη Ρωσία και την Ουκρανία για την
ασφάλεια της παροχής και μεταφοράς αερίου», ο κ. Μπαρόζο δηλώνει
πρόθυμος να συζητήσει με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη πώς οι συμφωνίες θα
εφαρμοσθούν στη βάση ελεύθερων τιμών της αγοράς, με τους κανόνες του
διεθνούς δικαίου.
Παράλληλα, σημειώνει ότι η μακροπρόθεσμη λύση για μια ευρωπαϊκή αγορά
ενέργειας μπορεί να είναι μόνον η ικανοποιητική αναπροσαρμογή των
σχέσεων και των συμφωνιών διαμεταφοράς μέσω της Ουκρανίας και η
μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας της Ουκρανίας με καθεστώς διαφάνειας.
Στο ίδιο πλαίσιο, σημειώνει ότι οι όποιες διαφορές μεταξύ Ρωσίας και
Ουκρανίας περί οφειλών θα πρέπει να επιλυθούν μέσω διαπραγματεύσεων, με
βάση υφιστάμενους νομικούς μηχανισμούς και όχι πολιτικές σκοπιμότητες.
Ο κ. Μπαρόζο απορρίπτει τη θέση του Ρώσου προέδρου ότι η κρίση της
ουκρανικής οικονομίας είναι απόρροια ανισορροπιών στις εμπορικές
συναλλαγές μεταξύ μελών της Ε.Ε. και της Ουκρανίας, και τον καλεί να
στηρίξει ένα πρόγραμμα βοήθειας από το ΔΝΤ το οποίο περιγράφει ως
καθοριστικής σημασίας για τη σταθεροποίηση της ουκρανικής οικονομίας.
Προσθέτει, δε, ότι η επιτυχία του προγράμματος θα εξαρτηθεί τόσο από τη
δέσμευση της Ουκρανίας να εκπληρώσει τις διεθνείς υποχρεώσεις της και να
εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις όσο και από τη συνεργασία που θα έχει από τους
διεθνείς εταίρους της.
Τονίζει, μάλιστα, ότι από την πλευρά της η Ε.Ε., στο πλαίσιο του
σχεδιαζόμενου πακέτου από το ΔΝΤ, ήδη παρέχει αυξημένη στήριξη στην
Ουκρανία και τον λαό της μέσω σημαντικής μακροπρόθεσμης οικονομικής
βοήθειας και γενναιόδωρων εμπορικών διακανονισμών.
Ο επικεφαλής της Κομισιόν καλεί τη Ρωσία να αποφύγει κινήσεις που θα
πλήξουν την πολιτική και οικονομική σταθερότητα της Ουκρανίας. Τονίζει
ότι «η Ε.Ε. και η Ρωσία είναι οι κύριοι εμπορικοί εταίροι της Ουκρανίας
και ως εκ τούτου έχουν σημαντικό ενδιαφέρον για τη διασφάλιση της
μακροπρόθεσμης πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας της Ουκρανίας» και
προσθέτει ότι είναι «προς το κοινό μας συμφέρον να αρχίσουμε συζητήσεις
που θα περιλαμβάνουν και την Ουκρανία». Στο πλαίσιο αυτό, τονίζει ότι ο
επίτροπος Ενέργειας Γκίντερ Ετινγκερ είναι έτοιμος να συνεργασθεί με
τον Ρώσο και τον Ουκρανό ομόλογό του και υπό αυτό το πρίσμα προτίθεται
να επικοινωνήσει μαζί τους για να διοργανωθεί μια πρώτη συνάντηση όπου
θα εξεταστούν οι δυνατότητες καλύτερης διαχείρισης της κατάστασης.