Προσδοκίες ότι θα ανοίξει ο
δρόμος ώστε να περιοριστούν οι εντάσεις στην ανατολική Ουκρανία δημιούργησε η
συμφωνία στην οποία κατέληξαν ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία και Ουκρανία στη μαραθώνια
συνάντηση που έγινε την Μεγάλη Πέμπτη στη Γενεύη. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να είναι
σίγουρος ότι το κείμενο που υιοθετήθηκε θα εφαρμοστεί. Αυτό άλλωστε έσπευσε να
ξεκαθαρίσει και ο αμερικανός πρόεδρος Μπ. Ομπάμα, όσο και Ευρωπαίοι που
υποστήριξαν ότι συνεχίζουν να επεξεργάζονται κυρώσεις έναντι της Ρωσίας.
Μάλιστα έχει ήδη διανεμηθεί από
την Κομισιόνκείμενο με τις συνέπειες πιθανών μέτρων έναντι της Ρωσίαςστις
οικονομίες της ΕΕ προκειμένου να αποτελέσει βάση περαιτέρω συζητήσεων.
Εν τω μεταξύ πάντως στην
ανατολική Ουκρανία φιλορώσοι αυτονομιστές αρνούνται να εγκαταλείψουν τις θέσεις
τους.Μιλώντας στο BBC ο Alexander Gnezdilov, εκπρόσωπος της αποκαλούμενης
Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ δήλωσε πως η ομάδα του θα εγκαταλείψει τα κυβερνητικά
κτήρια μόνο όταν η παράνομη κυβέρνηση του Κιέβου εγκαταλείψει το κοινοβούλιο
στο Κίεβο.
Άλλος ηγέτης των φιλορώσων το
Ντόνετσκ υποστηρίζει από την πλευρά του πως δεν θα φύγουν αν προηγουμένως οι
διαδηλωτές στο Κίεβο δεν εγκαταλείψουν την πλατεία Μειντάν.
Η συμφωνία
Καθώς οι υπουργοί οικονομικών
συγκεντρώνονταν στη Γενεύη, οι διπλωμάτες έσπευδαν να περιορίσουν τις
προσδοκίες για ουσιαστική πρόοδο, δεδομένων των μεγάλων διαφορών. Ωστόσο τα
πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά και τελικά υπήρξε κείμενο που προβλέπει
αφοπλισμό των ένοπλων ομάδων, αμνησία και αποστολή περισσότερων Ευρωπαίων
παρατηρητών.
Το ανακοινωθέν
«Η συνάντηση της Γενεύης για την
κατάσταση στην Ουκρανία συμφώνησε σε αρχικά βήματα για την αποκλιμάκωση των
εντάσεων και την αποκατάσταση της ασφάλειας για όλους τους πολίτες.
Όλες οι πλευρές πρέπει να
απέχουν από οποιεσδήποτε βίαιες, εκφοβιστικές και προκλητικές πράξεις. Οι
συμμετέχοντας καταδίκασαν έντονα και απέρριψαν όλες τις εκφράσεις εξτρεμισμού,
ρατσισμού και θρησκευτικής καταπίεσης, συμπεριλαμβανομένου του αντισημιτισμού.
Όλες οι παράνομες ένοπλες ομάδες
πρέπει να αφοπλιστούν. Όλα τα παράνομα καταληφθέντα κτίρια πρέπει να
επιστραφούν στους νόμιμους ιδιοκτήτες. Όλοι οι παράνομα καταληφθέντες δρόμοι,
πλατείες και άλλοι δημόσιοι χώροι στις ουκρανικές πόλεις πρέπει να εκκενωθούν.
Θα χορηγηθεί αμνηστία στους
διαδηλωτές και σε αυτούς που εγκατέλειψαν κτίρια και άλλους δημόσιους χώρους
και παρέδωσαν όπλα, με εξαίρεση αυτούς που θα βρεθούν ένοχοι για εγκλήματα κατά
ανθρώπινης ζωής.
Συμφωνήθηκε ότι η ειδική
αποστολή παρατηρητών του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην
Ευρώπη (OSCE) θα διατελέσει σημαντικό ρόλο, βοηθώντας τις ουκρανικές αρχές και
τις τοπικές κοινότητες στην άμεση εφαρμογή των μέτρων αποκλιμάκωσης της
έντασης, όπου θα χρειαστεί περισσότερο, ξεκινώντας τις επόμενες μέρες. Οι ΗΠΑ,
Ε.Ε. και Ρωσία δεσμεύονται να υποστηρίξουν το έργο της αποστολής.
Η ανακοινωθείσα διαδικασία
συνταγματικών αλλαγών θα είναι διαφανής, περιεκτική και υπεύθυνη. Θα
περιλαμβάνει την άμεση εκκίνηση διευρυμένου εθνικού διαλόγου, που θα εκτείνεται
σε όλες τις περιοχές της Ουκρανίας και θα επιτρέπει να τεθούν υπό εξέταση
δημόσια σχόλια και προτεινόμενες τροποποιήσεις.
Οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν τη
σημασία της οικονομικής σταθερότητας στην Ουκρανία και είναι έτοιμοι να
συζητήσουν πρόσθετη στήριξη, καθώς θα εφαρμόζονται τα ανωτέρω βήματα».
Επιφυλακτικός ο Ομπάμα
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα
δήλωσε χθες ότι δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα πως η συμφωνία της Γενεύης για την
Ουκρανία θα επιτρέψει μια αποκλιμάκωση της κρίσης και προειδοποίησε ότι μπορεί
να επιβληθούν κι άλλες κυρώσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ στην Μόσχα στην
περίπτωση που υπάρξει αδιέξοδο.
"Δεν πιστεύω ότι μπορούμε
να είμαστε βέβαιοι για ο,τιδήποτε σε αυτό το στάδιο. Υπάρχει η πιθανότητα η διπλωματία
να μπορέσει να οδηγήσει σε μια αποκλιμάκωση της κατάστασης", σημείωσε σε
δηλώσεις που έκανε από τον Λευκό Οίκο.
Ωστόσο, σύμφωνα με το ΑΠΕ
υπογράμμισε ότι "θα χρειαστούν ακόμη πολλές ημέρες για να δούμε αν οι
δηλώσεις θα παγιωθούν". Με τους Ευρωπαίους "έχουμε προετοιμάσει
επιπρόσθετα μέτρα που μπορούμε να επιβάλουμε στους Ρώσους αν δεν δούμε μια πραγματική
βελτίωση της κατάστασης", πρόσθεσε.
"Ελπίζω ότι θα δούμε μια
εφαρμογή (της συμφωνίας) τις προσεχείς ημέρες, αλλά δεν πιστεύω ότι μπορούμε να
υπολογίζουμε σε αυτό με δεδομένο ότι έχουμε δει στο παρελθόν", σημείωσε ο
πρόεδρος των ΗΠΑ.
Αναφερόμενος παράλληλα
"στην κίνηση εκφοβισμού" των ρωσικών δυνάμεων που έχουν συγκεντρωθεί
κοντά στην μεθόριο με την Ουκρανία, ο πρόεδρος Ομπάμα υπογράμμισε χθες ότι
βλέπει "το χέρι της Ρωσίας" πίσω από το σημερινό "χάος" στο
ανατολικό και το νότιο τμήμα της Ουκρανίας. «Όμως η Ρωσία έχει τη δυνατότητα να
αλλάξει προσέγγιση».
Πρέπει να ακολουθήσουν και
άλλα βήματα λένε οι Ευρωπαίοι
Την ίδια ώρα ο υπουργός
Εξωτερικών της Γερμανίας Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ δήλωσε χθες ότι η συμφωνία της
Γενεύης για μια αποκλιμάκωση της έντασης στην Ουκρανία είναι "ένα πρώτο
σημαντικό βήμα", αλλά σημείωσε παράλληλα ότι "πολλά άλλα" πρέπει
να ακολουθήσουν. "Είναι ένα σημαντικό βήμα, αλλά πολλά άλλα πρέπει ακόμη
να ακολουθήσουν", δήλωσε.
"Η ειρήνη δεν έχει ακόμη
κατακτηθεί και βρισκόμαστε ακόμη μακριά από τον σκοπό" μας, πρόσθεσε.
Αυτό είναι πολύ "και σε
κάθε περίπτωση πολύ περισσότερο από αυτό που περίμεναν οι σκεπτικιστές"
πριν από την σύνοδο, σημείωσε ο Σταϊνμάγερ αναφερόμενος στην συμφωνία που
επετεύχθη. Τώρα μένει να δούμε αν "στην Ρωσία, στην ανατολική Ουκρανία, θα
φανούν προσηλωμένοι στις δεσμεύσεις" που έλαβαν στην Γενεύη, πρόσθεσε.
"Δεν έχει το κείμενο αυτό αποφασιστική σημασία, αλλά αυτό που θα γίνει
πράγματι τις προσεχείς ημέρες" εκεί, κατέληξε ο Γερμανός υπουργός
Εξωτερικών.
Η επικεφαλής της διπλωματίας της
ΕΕ Κάθριν Άστον σημείωσε μετά την επίτευξη της συμφωνίας ότι "ο ΟΑΣΕ θα
πρέπει να διαδραματίσει έναν ηγετικό ρόλο" στην εφαρμογή της συμφωνίας, το
κείμενο της οποίας προβλέπει ότι οι ΗΠΑ, η ΕΕ και η Ρωσία θα στείλουν
παρατηρητές.
Η Άστον διαβεβαίωσε εξάλλου ότι
η ΕΕ "θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για να υποστηρίξει την Ουκρανία
οικονομικά, χρηματοοικονομικά και πολιτικά".
Τι δήλωσαν Λαβρόφ-Κέρι
Μετά το πέρας των
διαπραγματεύσεων, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, ανέφερε πως
όλες οι πλευρές δέχθηκαν να κάνουν βήματα για την αποκλιμάκωση της κατάστασης
στη χώρα και να απέχουν από βίαιες ενέργειες. Επισήμανε πως η ΕΕ, η Ρωσία, οι
ΗΠΑ και η Ουκρανία συμφώνησαν στον αφοπλισμό των παράνομων ομάδων και την
παράδοση του ελέγχου των υπό κατάληψη κτιρίων.
Ο κ. Λαβρόφ σημείωσε ακόμα ότι
υπήρξε συμφωνία να αναλάβει ηγετικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για την
ουκρανική κρίση ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη
(ΟΑΣΕ).
Ο ίδιος απηύθυνε έκκληση για την
άμεση έναρξη ενός εθνικού διαλόγου στην Ουκρανία, ζητώντας παράλληλα μεγαλύτερη
αποκέντρωση και απονομή περισσότερων εξουσιών στις περιφέρειες. Τόνισε ακόμα
πως πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος των ρωσόφων πολιτών.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ,
Τζον Κέρι, ευχαρίστησε από την πλευρά του τους υπουργούς της Ουκρανίας και της
Ρωσίας για την ετοιμότητα τους να συμμετέχουν σε ένα εποικοδομητικό διάλογο.
Οι δύο πλευρές έχουν πραγματικές
διαφωνίες, ορισμένες από τις οποίες είναι σημαντικές, τόνισε. Ο ίδιος πρόσθεσε
πως η δημόσια τάξη στη χώρα απειλήθηκε τις τελευταίες ημέρες και η αντίδραση
του Κιέβου ήταν επιβεβλημένη.
Παράλληλα προειδοποίησε πως αν
δεν υπάρξει πρόοδος, οι ΗΠΑ δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να επιβάλουν
«μεγαλύτερο κόστος» στη Ρωσία.
Σε ερώτηση για το αν συζητήθηκε
η απόσυρση των Ρώσων στρατιωτών από τα ουκρανικά σύνορα ο κ. Κέρι απάντησε.
"Ξεκαθάρισαν πως μετά από
ένα χρονικό διάστημα, εφόσον υπάρξει αποκλιμάκωση και τα δικαιώματα των
ανθρώπων εκπροσωπούνται, εξελιχθεί η συνταγματική διαδικασία και εγκαθιδρυθεί
νέα κυβέρνηση, είναι απολύτως έτοιμοι να κινηθούν όσον αφορά τους
στρατιώτες" απάντησε ο κ. Κέρι.
Πούτιν: Ελπίζω να μην
χρειαστεί να στείλω στρατό στην Ουκρανία
Πριν γίνουν γνωστές οι εξελίξεις
στη Γενεύη, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υποστήριξε ότι θα υπάρξει αμοιβαία
κατανόηση Ρωσίας-Ουκρανίας, καθώς οι δύο χώρες ενώνονται από έναν τεράστιο
αριθμό κοινών συμφερόντων.
Ο ίδιος πάντως κατηγόρησε το
Κίεβο ότι δεν προσπάθησε να δημιουργήσει διάλογο με τον ρωσόφωνο πληθυσμό στην
Ανατολική Ουκρανία, τονίζοντας πως η αποστολή ενόπλων δυνάμεων αποτελεί
"άλλο ένα σοβαρό έγκλημα" από το Κίεβο. Παράλληλα, δήλωσε πως το
Κίεβο πρέπει να κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τη ρωσόφωνη
κοινότητα στην Ανατολική Ουκρανία.
Η ουκρανική κυβέρνηση πρέπει να
παράσχει εγγυήσεις στον ρωσόφωνο πληθυσμό της στα ανατολικά της χώρας για να
επιλύσει την κρίση. «Ο συμβιβασμός πρέπει να βρεθεί όχι μεταξύ τρίτων, αλλά
μεταξύ των διαφόρων πολιτικών δυνάμεων εντός της ίδιας της Ουκρανίας», είπε
χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας πως «αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, είναι το
βασικό ζήτημα». Πρόσθεσε ότι είναι αισιόδοξος πως θα μπορέσει να βρεθεί
συμβιβαστική λύση στην Ουκρανία.
Ο Πούτιν χαρακτήρισε επίσης
"βλακείες"τους ισχυρισμούς περί παρουσίας ρωσικών δυνάμεων στην
Ανατολική Ουκρανία.
Πάντως, για πρώτη φορά
παραδέχθηκε ότι ρωσικές δυνάμεις είχαν αναλάβει δράση στην Κριμαία, προκειμένου
να στηρίξουν τις τοπικές αμυντικές δυνάμεις. "Έπρεπε να λάβουμε
αναπόφευκτα μέτρα ώστε τα γεγονότα να μην εξελιχθούν όπως εξελίσσονται τώρα
στην νοτιοανατολική Ουκρανία", είπε χαρακτηριστικά. "Βεβαίως οι
στρατιώτες μας στάθηκαν πίσω από τις δυνάμεις αυτοάμυνας της Κριμαίας".
Κατά τον Πούτιν, η παρέμβαση της Μόσχας στην Κριμαία επηρεάστηκε, εν μέρει, από
τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, λέγοντας πως "όταν στρατιωτικές υποδομές έρχονται
προς τα σύνορά μας, είμαστε αναγκασμένοι να απαντήσουμε".
Ο Ρώσος πρόεδρος, επίσης, δεν
απέκλεισε το ενδεχόμενο αποστολής ρωσικού στρατού στην ανατολική Ουκρανία,
τόνισε όμως ότι ελπίζει να μην χρειαστεί να γίνει κάτι τέτοιο και ότι η διπλωματία
θα μπορέσει να επιλύσει την κρίση. "Σας υπενθυμίζω ότι το Ομοσπονδιακό
Συμβούλιο έχει δώσει στον πρόεδρο το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει στρατιωτική
ισχύ στην Ουκρανία", σημείωσε. "Πραγματικά ελπίζω να μην χρειαστεί να
ασκήσω αυτό το δικαίωμα και πως θα μπορέσουμε να λύσουμε όλα τα σημερινά
πιεστικά ζητήματα με πολιτικά-διπλωματικά μέσα".
Κατά τον ίδιο,είναι
ψευδαίσθηση ότι η βία μπορεί να επιλύσειόλα τα προβλήματα στις διεθνείς
σχέσεις, ενώ είπε πως οι παγκόσμιες δυνάμεις πρέπει να βρουν ένα σύστημα για τη
διευθέτηση κρίσεων χωρίς καταφυγή στη βία.
Επίσης, αναφερόμενος στην
αυτόνομη περιοχή της Υπερδνειστερίας στη Μολδαβία, είπε πως ο λαός της θα πρέπει
να έχει το δικαίωμα να αποφασίσει μόνος του τη μοίρα του και τόνισε την ανάγκη
για διαπραγματεύσεις.
Για το θέμα των εκλογών στην
Ουκρανία, είπε πως οι σημερινές αρχές του Κιέβου δεν είναι νόμιμες, όμως η
Μόσχα δεν αρνείται τις επαφές με κανέναν. Δεν μπορούν οι εκλογές στην Ουκρανία
να είναι νόμιμες όταν υπάρχει ξυλοδαρμός υποψηφίων, συμπλήρωσε.