Τα μεσάνυχτα του Σαββάτου οι
πιστοί θα προσέλθουν στην
λειτουργία της Ανάστασης όπου
θα λάβουν το ανέσπερο φως και μέσα σε λίγα λεπτά η εκκλησία και
οι πέριξ χώροι, οι πλατείες, οι δρόμοι,
οι λόφοι, τα λιμάνια θα γεμίσουν ως δια
μαγείας με χιλιάδες αναμμένες λαμπάδες
ενώ αίφνης η νύκτα θα γίνει ημέρα με την
διαπεραστική λάμψη των πυροτεχνημάτων,
και τον εκκωφαντικό τους θόρυβο να
ταράζει την επιβλητική σιγή της εξαίσιας
ανοιξιάτικης νύκτας. Για μια ακόμη φορά
το ιερό φως της Ανάστασης θα προκαλέσει
με αξιώσεις το σκότος που μας κατακλύζει
φέροντας ταυτόχρονα μια ελπίδα στην
ζωή μας.
Και ναι μεν για εμάς
που κατοικούμε στην Μεσόγειο και μάλιστα
στην ηλιόλουστη Ελλάδα το Αναστάσιμο
φως μπορεί να μη μας συγκινεί ιδιαίτερα,
με τα λαμπερά πυροτεχνήματα ν’ αποτελούν
τον διάκοσμο μιας κατά τα άλλα υπαίθριας
εορτής με παγανιστικές ρίζες, στις χώρες
του βορρά όμως η αιφνίδια έλευση του
φωτός εν μέσω σκότους αποτελεί είδηση
πρώτου μεγέθους. Κάπως έτσι έγινε στην
περίπτωση της μικρής πόλης Rjukan στην
κεντρική Νορβηγία, η οποία κτισμένη
στην βάση μιας κοιλάδας περιβάλλεται
από υψηλούς ορεινούς όγκους, ήτο για
χρόνια στερημένη από τις ακτίνες του
ηλίου. Λόγω της τοποθεσίας της
Rjukan
στο βαθύτερο μέρος της κοιλάδας οι
ακτίνες του ήλιου δεν έφθαναν ποτέ στα
σπίτια ή τις πλατείες της πόλης. Με τους
κατοίκους της Rjukan ν’ αναγκάζονται να
μεταβαίνουν οδικώς στην πλησιέστερη
πόλη ή στα θέρετρα του σκι στην πέριξ
περιοχή προκειμένου να γευτούν λίγο
φυσικό φως και εάν είναι τυχεροί να δουν
τον ήλιο.
Τώρα όμως η απομόνωση
της ανήλιας Rjukan έληξε με την εγκατάσταση
στην πλαγιά του βουνού ενός συστήματος
αποτελούμενο από τρία τεράστια κάτοπτρα,
17 τ.μ. το καθ’ ένα, τα οποία με την βοήθεια
ενός μηχανισμού παρακολουθούν την
πορεία του ηλίου και αντανακλούν την
ακτινοβολία τους εστιάζοντας την στην
πλατεία της πόλης. Αν και ο τεχνητός
ήλιος της
Rjukan λειτούργησε
εφέτος μόνο για λίγες ώρες τον χειμώνα
λόγω βαρείας νέφωσης και συχνών
χιονοπτώσεων, τους τελευταίους δύο
μήνες έχει αρχίσει να φωτίζει για τα
καλά την κατά τα άλλα σκοτεινή αυτή πόλη
δημιουργώντας ένα κλίμα αισιοδοξίας.
Και όμως, η δημιουργία ενός τεχνητού
ήλιου που προτάθηκε αρχικά από τον
Δήμαρχο της
Rjukan πριν από
12 χρόνια ώστε να προσφέρει φως στην
ανήλια αυτή πόλη, πολεμήθηκε από αρκετούς
κατοίκους οι οποίοι θεωρούσαν το όλο
εγχείρημα προϊόν επιστημονικής φαντασίας και μια άνευ λόγου σπατάλη δημόσιου
χρήματος, τώρα η φωτισμένη κατά την
διάρκεια της ημέρας πλατεία της πόλης
έχει συμβάλει σε μια αντιστροφή του
αρνητικού κλίματος σκορπώντας χαμόγελα
στους περισσότερους κάτοικους οι οποίοι
ανακάλυψαν την θετική ενέργεια του
ηλίου. Πέρα δε από την θερμή πλέον υποδοχή
των κατοίκων στην μοναδική αυτή εφαρμογή
φυσικού φωτισμού σε παγκόσμιο επίπεδο,
η πόλη έχει αρχίσει να συγκεντρώνει το
ενδιαφέρον του έξω κόσμου φέρνοντας
κάθε ημέρα πολλούς επισκέπτες και
αυξάνοντας έτσι την εμπορική κίνηση.
Το παράδειγμα του
τεχνητού ήλιου της πόλης
Rjukan
δημιουργεί όμως και μια σειρά από εύλογα
ερωτήματα στον κοινό παρατηρητή, κάτοικο
της σημερινής ηλιόλουστης Ελλάδος, ο οποίος αδυνατεί
να πιστέψει ότι η χώρα του, η πλέον
ευνοούμενη στην Ευρώπη από πλευράς
φυσικών πηγών ενέργειας, όπως ο ήλιος
και ο άνεμος, αδυνατεί δεκαετίες τώρα,
από τότε που ξεκίνησε η συστηματική
αξιοποίηση των ΑΠΕ, να καλύψει ένα σοβαρό
μέρος των ενεργειακών αναγκών της από
αυτές. Παρατηρούμε δε ακόμα ότι χώρες
όπως η Γερμανία και η Αυστρία με σχεδόν
την μισή ηλιακή ακτινοβολία σε σύγκριση
με την Ελλάδα, να είναι σαφώς πιο
προηγμένες στην αξιοποίηση των ΑΠΕ
έχοντας ενθαρρύνει την βιομηχανία και
τους κατοίκους να αξιοποιήσουν τις
φυσικές αυτές δυνάμεις. Εάν εξαιρέσουμε
τις ηλιοθερμικές εφαρμογές για την
θέρμανση νερού στα κτήρια όπου η Ελλάδα
έχει να παρουσιάσει μεγάλο ποσοστό
διείσδυσης και αξιόλογη βιομηχανική
παραγωγή, οι εφαρμογές των φωτοβολταϊκών,
της αιολικής ενέργειας και των άλλων
πηγών (δηλ. μικρά υδροηλεκτρικά, βιομάζα
γεωθερμία κ.λπ.) έχουν μείνει τραγικά
πίσω. Στην δε περίπτωση των φωτοβολταϊκών
λόγω ανύπαρκτου εθνικού σχεδιασμού και
των εντελώς πρόχειρα υπολογισθέντων
(ως προς τις επιπτώσεις τους στην
οικονομία) και άτακτα εισαχθέντων
Feed
in Tariffs, η αγορά κινδύνεψε με πλήρη
κατάρρευση ωθώντας πολλούς
μικρό-επιχειρηματίες στην πτώχευση και
την οικονομική καταστροφή.
Για αυτό, το παράδειγμα
της
Rjukan, μιας πόλης που στερείται φωτός και κάνει τα πάντα για να το αποκτήσει, θα πρέπει να
αφυπνίσει τους αρμόδιους και να φέρει
το πολιτικό προσωπικό απέναντι στις
σοβαρές ευθύνες του που πηγάζουν από
την έλλειψη ενός ρεαλιστικού και
μακροχρόνιου εθνικού σχεδίου για την
περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ. Ένα σχέδιο
που θα πρέπει να έχει στο επίκεντρο του
τον οικιακό και εμπορικό καταναλωτή,
είτε αφορά την εγκατάσταση, κατάλληλων
μονάδων στην κατοικία ή στην επιχείρηση
του, είτε μέσω της επιβάρυνσης του με
το ΕΤΜΕΑΡ. Και στις δύο περιπτώσεις ο
μικρομεσαίος καταναλωτής είναι η
κινητήριος δύναμη για την ανάπτυξη της
αγοράς ΑΠΕ αφού αυτός καλείται να
χρηματοδοτήσει το 80% και άνω, των εσόδων
του ΛΑΓΗΕ μέσω των οποίων πληρώνονται
οι αυτοπαραγωγοί.
Εάν θέλουμε να δούμε
τα επόμενα χρόνια ν’ αναπτύσσεται μια
βιώσιμη αγορά ΑΠΕ, δημιουργώντας
ταυτόχρονα δυνατότητες απασχόλησης
και καινοτομίας, και με σοβαρή εγχώρια
προστιθέμενη αξία η κυβέρνηση, τόσο η
σημερινή όσο και οι επόμενες, θα πρέπει
να αναθεωρήσουν πλήρως την μέχρι σήμερα
ακολουθούμενη τακτική. Ως εκ τούτου
καλούνται να χαράξουν μια εντελώς νέα
πολιτική με γνώμονα την μεγιστοποίηση
των οφελών για την εγχώρια οικονομία
και τον καταναλωτή, στον οποίο καιρός
είναι να αρχίσουν να φέρονται με πλέον
προσηνή τρόπο διευκολύνοντας την
συναλλαγή του με το δημόσιο και τις
ελεγχόμενες από αυτό εταιρείες και
φορείς. Οι ΑΠΕ και η αξιοποίηση τους θα
πρέπει να σταματήσουν να αντιμετωπίζονται
σε βραχυπρόθεσμη και ευκαιριακή βάση
από τους πολιτικούς (όπου στην περίπτωση
των φ/β κατέστησαν πηγή πλουτισμού για
μια μικρή μερίδα επιχειρηματιών εθισμένου
στο γρήγορο και εύκολο κέρδος) με
ορισμένες από αυτές να προωθούνται εις
βάρος της ανάπτυξης άλλων πηγών ΑΠΕ και
κυρίως της αιολικής ενέργειας.