Είκοσι χρόνια προτού αρχίσει η Νορβηγία να
αποταμιεύει έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό της αέριο για τις
επερχόμενες γενιές, η επαρχία Αλμπέρτα του Καναδά δημιούργησε ένα
κρατικό επενδυτικό ταμείο, το Heritage Savings Trust Fund, που όμως
απεδείχθη κατώτερο των προσδοκιών. Μολονότι υφίσταται από το 1976,
διαθέτει μόλις 16,8 δισ. δολάρια Καναδά, ποσό αντίστοιχο των 15,3 δισ.
δολαρίων ΗΠΑ.
Αντιθέτως, το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Νορβηγίας έχει ήδη
συγκεντρώσει εθνικά κεφάλαια ύψους 800 δισ. δολαρίων. Αλλες επαρχίες του
Καναδά δημιουργούν αυτή τη στιγμή τα δικά τους επενδυτικά ταμεία και
προσπαθούν να αντλήσουν διδάγματα από τα λάθη της Αλμπέρτα. Το Σύνταγμα
του Καναδά δίνει προτεραιότητα στις επαρχές σε ό,τι αφορά τους εθνικούς
πόρους και μεταξύ άλλων τους αναγνωρίζει δικαιώματα φορολόγησης στην
εκμετάλλευση αυτών των πόρων.
Οι επαρχίες, όμως, επί χρόνια συμπεριφέρονταν σαν τον τζιτζίκι από τον
μύθο του Αισώπου, δαπανούσαν τα έσοδα από τους πόρους αυτούς μόλις
αποκτούσαν τον έλεγχό τους και ουδέποτε είχαν μέριμνα για το μέλλον.
Και όμως, τώρα, τόσο η επαρχία της Αλμπέρτα όσο και πολλές άλλες
προσπαθούν να συμπεριφερθούν όπως το συνετό μυρμήγκι του αισώπιου μύθου.
Οι νοτιοδυτικές επαρχίες της χώρας θεσπίζουν τώρα το δικό τους
επενδυτικό ταμείο. Το Κεμπέκ αποφάσισε να αποταμιεύσει τα δικαιώματα από
τα ορυχεία σε ένα ταμείο που ήδη συγκεντρώνει τα έσοδα της επαρχίας από
την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Και στο μεταξύ, τόσο το
Πανεπιστήμιο του Saskatchewan όσο και το βρετανικό Columbia ετοιμάζουν
τα δικά τους επενδυτικά ταμεία.
Η δημιουργία ενός τέτοιου ταμείου δεν είναι το ίδιο με την καλή του
διάρθρωση και τη συνετή διαχείρισή του. Γι’ αυτό και η Αλμπέρτα
δημιούργησε το 2008 το Alberta Investment Management Corporation για να
διαχειρίζεται το επενδυτικό της ταμείο με επιχειρηματική συλλογιστική
μαζί με διάφορα συνταξιοδοτικά ταμεία των δημοσίων υπαλλήλων. Το 2012, η
τοπική συνέλευση ψήφισε νόμο με τον οποίο υποχρεώνει την κυβέρνηση να
καταθέτει στο ταμείο αυτό ένα μερίδιο των εσόδων από το πετρέλαιο, το
φυσικο αέριο και τα ορυχεία. Το ταμείο έχει καθορισμένους στόχους σε
ό,τι αφορά το τι πρέπει να επενδύσει και σαφείς στόχους που πρέπει να
επιτύχει η διοίκησή του. Τους δώδεκα μήνες μέχρι το τέλος Μαρτίου του
2013, επέτυχε απόδοση ύψους 11,6%, μολονότι έως τότε οι επιδόσεις του
ήταν πολύ λιγότερο εντυπωσιακές.
Το Generations Fund του Κεμπέκ ή Ταμείο των Γενεών είχε αποδόσεις
8,4% το περασμένο οικονομικό έτος. Από το επόμενο έτος η κυβέρνηση θα
αρχίσει να αποταμιεύει τους πόρους από τα ορυχεία της μαζί με εκείνους
από την υδροηλεκτρική ενέργεια και τα κέρδη από την εταιρεία κοινής
ωφελείας Hydro-Quebec που ανήκει στην επαρχία. Οπως και στην Αλμπέρτα,
τη διαχείριση του ταμείου του Κεμπέκ, που αποτιμάται στα 5,2 δισ.
δολάρια Καναδά, έχει αναλάβει ανεξάρτητη υπηρεσία.
Ο υπουργός Οικονομικών των Νοτιοδυτικών Εδαφών του Καναδά, Μάικλ
Μίλτενμπεργκερ, συμμετέχει στον σχεδιασμό του επενδυτικού ταμείου και
δήλωσε πως συμπεριελήφθη στο καταστατικό του απαγόρευση στην ανάληψη
κεφαλαίων από το ταμείο για τα πρώτα 20 χρόνια. Σύμφωνα με τον Πίτερ
ΜακΚίνον, σύμβουλο της κυβέρνησης της επαρχίας Σασκατσεουάν, για τη
δημιουργία του δικού της επενδυτικού ταμείου έχει σημασία να μην
προτιμηθούν οι επενδύσεις στο εσωτερικό της επαρχίας. Προτείνει,
άλλωστε, να ανατεθεί σε άλλους φορείς η επενδυτική στρατηγική άλλων
ταμείων. Αν η υφιστάμενη διοίκηση του ταμείου της Αλμπέρτα ενδιαφέρεται
σοβαρά να επιτύχει τον μετασχηματισμο του από τζιτζίκι σε μυρμήγκι, ίσως
πρέπει να διαβάσουν τη δική του αναφορά.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 25/01/2014)