Στις 7-11-2013 τέλειωσε το τριήμερο περιφερειακό συνέδριο της Αμερικανικής
Ένωσης Γεωλόγων Πετρελαίου (APPEX), το οποίο έγινε για πρώτη φορά στην Αθήνα.
Συμμετείχαν αρκετοί ειδικοί επιστήμονες και διεθνείς και κρατικές εταιρίες του
τομέα των ερευνών πετρελαίου, από πολλές χώρες και διάφορες εθνικότητες.
Παρουσιάσθηκαν και συζητήθηκαν πολλά θέματα του κλάδου των υδρογονανθράκων και
εδόθη έμφαση στις εξελίξεις στην Ελλάδα, στο πετρελαιοδυναμικό της, τον
διαγωνισμό ανοικτής πρόσκλησης (open door) και κυρίως στις σεισμικές σεισμικές
έρευνες, μη αποκλειστικής χρήσης, που έγιναν στις αρχές του 2013 από την
νορβηγική εταιρία PGS. H PGS παρουσίασε τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα των
ερευνών της, η επεξεργασία των οποίων δεν έχει φτάσει σε τελικό στάδιο.
Λίγο πιο πριν, στις 31-10 και 1-11-2013 έγινε στην Αθήνα από το ΙΕΝΕ το 2ο
περιφερειακό, «εργαστήρι» (workshop), για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου,
με θεματολογία τις έρευνες υδρογονανθράκων στην περιοχή, με έμφαση πάλιν την
Ελλάδα. Και στην συνάντηση αυτή, συμμετείχαν έλληνες και ξένοι αναγνωρισμένοι
επιστήμονες του χώρου και συζητήθηκαν πολλά θέματα που αφορούν την ευρύτερη
περιοχή των Βαλκανίων και τις Ανατολικής Μεσογείου.
Δεν θα επεκταθώ στα γενικά και ειδικά συμπεράσματα των συνεδρίων, αλλά θα
τονίσω κάποια σημεία τα οποία απασχολούν συχνά την ελληνική επικαιρότητα και
αφορούν τις ελληνικές έρευνες και την ύπαρξη κοιτασμάτων στην Χώρα μας:
1) Με ιδιαίτερη ικανοποίηση παρακολούθησα έλληνες συναδέλφους και
διακεκριμένους επιστήμονες από το εξωτερικό, να συμφωνούν ότι η Ελλάδα έχει
βάσιμες δυνατότητες και πιθανότητες να έχει κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Οι
εκτιμήσεις τους βασίσθηκαν στην ύπαρξη βεβαιωμένων πετρελαϊκών συστημάτων,
ευθέως ανάλογων με τα συστήματα της Ιταλίας (Αδριατική πλατφόρμα) όπου έχουν
ήδη ανακαλυφθεί εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα. Αναφέρθηκαν επίσης στα πετρελαϊκά
συστήματα της Ηπείρου και τα απολύτως όμοια και ανάλογα της Αλβανίας, η οποία
έχει ήδη αρκετές παραγωγικές ανακαλύψεις. Στα θετικά στοιχεία προστέθηκε και η
ανακάλυψη του μικρού κοιτάσματος του Δυτικού Κατακόλου, καθώς και οι
πολυάριθμες ενδείξεις και εμφανίσεις υδρογονανθράκων στην επιφάνεια και τις
γεωτρήσεις. Τα παραπάνω ο υπογράφων τα έχει παρουσιάσει και τα παρουσιάζει σε πολλές
ημερίδες και σε ανακοινώσεις στο τύπο και σε επιστημονικά περιοδικά, σε
διαλέξεις σε πανεπιστήμια, εδώ και μια τετραετία. Τώρα είδα, με ιδιαίτερη
ικανοποίηση, πολλούς έλληνες και ξένους διακεκριμένους επιστήμονες να
συγκλίνουν σε αυτά τα συμπεράσματα. Θέλω να τονίσω ότι αυτοί οι Έλληνες και οι
ξένοι επιστήμονες έχουν μεγάλη εμπειρία στην πρακτική άσκηση της δουλειάς στην
έρευνα και παραγωγή και έχουν στα βιογραφικά τους πολλές ανακαλύψεις και
διακρίσεις. Πρέπει και εμείς να ξεκινήσουμε τις πραγματικές έρευνες και τις
γεωτρήσεις για να πιστοποιήσουμε την ύπαρξη κοιτασμάτων. Θα
πάρει φυσικά κάποιο χρόνο, αλλά κάποτε πρέπει να αφήσουμε τις θεωρίες και
τις εξαγγελίες και να μπούμε στην εφαρμογή. Καθυστερήσαμε πολύ, αλλά …. «κάλιο
αργά παρά ποτέ».
2) ΚΑΝΕΝΑΣ επιστήμονας και ερευνητής είτε από την Ελλάδα ή το εξωτερικό,
ούτε και οι εκπρόσωποι της γεωφυσικής εταιρίες PGS, αναφέρθηκαν σε ύπαρξη
«κοιτασμάτων» δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ή τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδών
φυσικού αερίου ή αντίστοιχων πετρελαίου, στην Ελλάδα και ειδικότερα νότια από
την Κρήτη. Η PGS δεν παρουσίασε ή αναφέρθηκε σε ευρήματα στην περιοχή νότια από
την Κρήτη, παρά το ότι είχε άμεσο συμφέρον να “διαφημίσει” τα αποτελέσματα των
ερευνών της και να προσελκύσει το ενδιαφέρον των υποψήφιων επενδυτών, που εν
προκειμένω ήταν οι παρούσες πετρελαϊκές εταιρίες. Ήταν προφανές ότι η PGS δεν
είναι ακόμα έτοιμη να παρουσιάσει τα αποτελέσματα των ερευνών της νότια από την
Κρήτη, που εν προκειμένω δεν θα είναι η πιστοποίηση κοιτασμάτων, αλλά η παρουσίαση
των ενδείξεων εκείνων που θα ενθαρρύνουν τις εταιρίες να αγοράσουν τα δεδομένα
και να συμμετάσχουν στους διαγωνισμούς, που θα γίνουν προς το τέλος του
επόμενου έτους. Όλα αυτά έρχονται σε πλήρη αντίθεση με κάποιους στην Ελλάδα, οι
οποίοι εδώ και λίγα χρόνια, χωρίς αποδείξεις αλλά με κάποιες ενδείξεις,
δηλώνουνότι έχουν «ανακαλύψει» πακτωλούς κοιτασμάτων, ικανούς να λύσουν το
μεγάλο οικονομικό πρόβλημα της χώρας, «αγνοώντας» ότι τα κοιτάσματα βρίσκονται
πολλές επενδύσεις , με συστηματική έρευνα και γεωτρήσεις και θέλουν αρκετό
χρονικό διάστημα για να ευοδωθούν. Αυτές τις τελευταίες θεωρίες και υποθέσεις,
περί ανακαλύψεων κοιτασμάτων δεν βρέθηκε κανένας Έλληνας ή ξένος επιστήμονας να
υποστηρίξει, σε κανένα από τα δύο συνέδρια. Προσωπικά δεν λέω ότι δεν μπορεί να
υπάρχουν κοιτάσματα. Όμως με τα σημερινά δεδομένα είναι πρόωρο να το
ισχυρισθούμε. Απλά χρειάζεται έρευνα και γεωτρήσεις για να πιστοποιηθούν ή όχι.
Και την διερεύνηση (exploration)θα την κάνουν ειδικές πετρελαϊκές εταιρίες, που
έχουν την τεχνογνωσία και τα κεφάλαια.
3) Ειδικότερα στο 2nd WORKSHOP του IENE τονίστηκαν οι μεγάλες καθυστερήσεις
στις διαδικασίες ανάθεσης του διαγωνισμού ανοικτής πρόσκλησης, οι οποίες έχουν
ήδη αναλώσει σχεδόν 20 μήνες. Αυτός ο χρόνος είναι τουλάχιστο διπλάσιος,
συγκρινόμενος με τις αντίστοιχες κυπριακές διαδικασίες αναθέσεων, που ειρήσθω
είχαν και πολλαπλάσιο όγκο δουλείας να διεκπεραιώσουν (33 προσφορές, έναντι 7
στην Ελλάδα). Αναγνώρισης όμως έτυχαν οι άοκνες προσπάθειες του ολιγομελούς
προσωπικού του ΥΠΕΚΑ και των μελών των επιτροπών, που εμπλέκονται με τα θέματα
και δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό για την υλοποίηση των στόχων τους.
Τελειώνοντας θέλω να τονίσω ότι τα συμπεράσματα, αυτού του τύπου των
συνεδρίων, θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και στην πράξη, από τις
πολιτικές ηγεσίες, οι οποίες χειρίζονται τα θέματα. Εάν οι εμπλεκόμενοι, από
πλευράς του δημοσίου, δεν κατανοήσουν τις διαδικασίες των ερευνών και τον τρόπο
λειτουργίας των εταιριών πετρελαίου, θα είναι δύσκολο να ανταποκριθούν στο έργο
τους. Για τις εταιρίες ο χρόνος είναι περιορισμένος, ενώ για το Δημόσιο
θεωρείται … ατελείωτος. Αυτό όμως δεν μπορεί να ισχύσει στις έρευνες
υδρογονανθράκων, όπου πολλά και συντονισμένα πρέπει να γίνουν, στο περιορισμένο
χρόνο των συμβάσεων.