Δραστικές αλλαγές αναμένονται μέχρι τον ερχόμενο Αύγουστο στον κανονισμό
διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων στη χώρα μας, με την ένταξη στο
ελληνικό δίκαιο σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας, που καθιστά υπεύθυνα τα
ίδια τα κράτη-μέλη για την «τύχη» των αποβλήτων.
Σύμφωνα με πηγές της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), της
αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής στον τομέα της ασφαλούς διαχείρισης
ραδιενεργών αποβλήτων, ήδη η διαχείριση αυτών των υλικών γίνεται στην
Ελλάδα, με πολύ συγκεκριμένο τρόπο, όπως αποτυπώνουν και οι ετήσιες
εκθέσεις που στέλνει η χώρα μας στον διεθνή οργανισμό ατομικής
ενέργειας.
Ωστόσο, δεν λείπουν τα περιστατικά αναφοράς για απόρριψη ραδιενεργών αποβλήτων σε χωματερές.
Ομως τι είδους ραδιενεργά απόβλητα παράγει η Ελλάδα; Κατά κύριο λόγο, τα
απόβλητα που παράγονται στη χώρα μας αφορούν τους τομείς της ιατρικής
(πυρηνική ιατρική και ακτινοθεραπεία), τη βιομηχανία και την έρευνα.
Πρόκειται κυρίως για πολύ βραχύβια, πολύ χαμηλού επιπέδου ραδιενεργά
απόβλητα (και όχι για υψηλού επιπέδου απόβλητα). Στο μεγαλύτερο μέρος
τους πρόκειται για απόβλητα από ιατρικές εφαρμογές, τα οποία καθίστανται
ανενεργά και μπορούν να απορριφθούν ελεύθερα μετά συγκεκριμένο χρονικό
διάστημα ημερών ακόμα και ωρών. Οσον αφορά τα μακρόβια, αυτά εισάγονται
στη χώρα μας -σύμφωνα με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο- με πιστοποιητικό
επανεξαγωγής από τον κατασκευαστή. Με λίγα λόγια, ο πωλητής αυτών των
υλικών οφείλει να πάρει και να διαχειριστεί μόνος του όποια απόβλητα
προκύπτουν μετά τη χρήση τους.
«Φυσικά και έχουν σημειωθεί παρατράγουδα σε κάποιες περιπτώσεις, όταν
ραδιενεργά απόβλητα κατέληξαν ακόμα και στις χωματερές. Πρόκειται όμως
για μεμονωμένες περιπτώσεις» αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος της ΕΕΑΕ
Χρήστος Χουσιάδας παραδεχόμενος ότι ακόμα και σε ένα τόσο ξεκάθαρο
νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει ο κίνδυνος κάποιο απόβλητο να ξεφύγει κυρίως
εξαιτίας ανθρώπινου λάθους.
Μικρό ενδεχόμενο
Την ίδια άποψη ασπάζεται και ο επικεφαλής των επιθεωρητών Περιβάλλοντος
Παναγιώτης Μέρκος: «Είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του ΕΕΑΕ, ωστόσο η
εικόνα που έχω είναι ότι αυτά τα υλικά τα διαχειρίζονται κυρίως
επιστήμονες, συνήθως ιατροί, οι οποίοι λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα
προστασίας. Είναι πιθανό κάποια από αυτά να διαφύγουν και να καταλήξουν
μαζί με τοξικά ή μολυσματικά απόβλητα στα σκουπίδια, ωστόσο ένα τέτοιο
ενδεχόμενο είναι πολύ μικρό.
Μπορεί να συμβεί από ανθρώπινο λάθος, ειδάλλως πρόκειται για μια πράξη
που θα χαρακτήριζα εγκληματική. Περισσότερο πιθανό μου φαίνεται να
καταλήξει κάποιο ραδιενεργό υλικό στη χωματερή μέσα σε ένα φορτίο σκραπ
παρά μέσα σε ιατρικά απόβλητα», σχολιάζει.
Ο ίδιος αρνείται ότι μέσα στα αποτεφρωμένα νοσοκομειακά απόβλητα που
βρέθηκαν αποθηκευμένα σε κακή κατάσταση δίπλα στον ΧΥΤΑ Φυλής πριν από
δύο εβδομάδες υπήρχαν ραδιενεργά απόβλητα. «Υπήρξαν σοβαρές παραβάσεις
αλλά όχι αυτό», ξεκαθαρίζει.
Μηχάνημα ανίχνευσης
Θεωρείται σχεδόν απίθανο να περάσουν ραδιενεργά απόβλητα στον ΧΥΤΑ Φυλής
καθώς, όπως επισημαίνει ο γ.γ. του Σωματείου Εργαζομένων ΕΣΔΚΝΑ Γιώργος
Χαρδάς «έχει τοποθετηθεί μηχάνημα ανίχνευσης τέτοιων υλικών. Πλέον
είναι πιθανότερο να υπάρξει ένας συναγερμός για ασήμαντη αφορμή, όπως
βιολογικό υλικό ατόμου που έχει κάνει εξέταση θυρεοειδούς, παρά να
περάσει ραδιενεργό υλικό μέσα στον ΧΥΤΑ» σχολιάζει ο ίδιος.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 29/12/2012)