Κάθε Οκτώβριο αρχίζω τις διαλέξεις μου για την ευρωπαϊκή ενοποίηση
στους πρωτοετείς φοιτητές του Πανεπιστημίου μου, αναπτύσσοντας τα
επιμέρους κεφάλαια αυτής, με έμφαση στη γέννηση και εξέλιξη του
ευρωπαϊκού ενοποιητικού εγχειρήματος, τις αξίες, την αποστολή και τους
στόχους της Ε.Ε., τα μέχρι σήμερα επιτεύγματα αυτής, τα οφέλη των
κρατών-μελών αλλά και των Ευρωπαίων πολιτών από την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση
και την προσπάθεια για ειρήνη, ευημερία και αλληλεγγύη, που αποτέλεσαν
τους πρώτους στόχους των θεμελιωτών πατέρων. Τα ίδια περίπου αντικείμενα
διδάσκω κάθε χρόνο και σε φοιτητές άλλων κρατών-μελών της Ενωσης στο
πλαίσιο του προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών, το γνωστό πρόγραμμα
ERASMUS.
Αρχίζοντας σε λίγες μέρες τις διαλέξεις μου, το πρόβλημά
μου είναι ως προς τον εάν πρέπει να μιλήσω και φέτος προς τους φοιτητές
μου για τα ίδια αντικείμενα, και η ανησυχία μου συνίσταται στο εάν,
μιλώντας γι' αυτά, οι φοιτητές μου θα τα δεχθούν ή θα αντιδράσουν,
έχοντες υπόψη τους τα όσα συμβαίνουν, τα τελευταία τρία χρόνια, στην
πατρίδα μας, στην Ελλάδα, αλλά και την υπόλοιπη Ευρώπη, ιδιαίτερα στα
κράτη-μέλη του ευρωπαϊκού νότου.
Οπως ασφαλώς γνωρίζετε, η
κατάσταση της ελληνικής οικονομίας είναι πράγματι τραγική, των δε
Ελλήνων αφόρητη, έγινε δε χειρότερη από τη στιγμή που ξέσπασε η κρίση.
Από τότε μέχρι σήμερα έχουμε ύφεση της ελληνικής οικονομίας που
υπερβαίνει συνολικά το 20% του ΑΕΠ και ανεργία που υπερβαίνει το 22%.
Ολα αυτά οι Ελληνες πιστεύουν ότι έγιναν λόγω του λανθασμένου
οικονομικού προγράμματος που επέβαλε η Ε.Ε. και το ΔΝΤ στην Ελλάδα ως
προϋπόθεση για τη χορήγηση του δανείου. Με άλλα λόγια, η πλειονότητα των
Ελλήνων πιστεύει ότι η παρέμβαση της τρόικας επιδείνωσε αντί να
βελτιώσει την οικονομική κατάσταση της χώρας. Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω
τους φοιτητές μου στο σημείο αυτό και να ισχυριστώ ότι η Ε.Ε. επέδειξε
αλληλεγγύη με τη χορήγηση των δανείων, τα οποία οδήγησαν στη βελτίωση
της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας;
Τι να απαντήσω στους
ισχυρισμούς των φοιτητών μου ότι ουσιαστικά η υιοθέτηση του κοινού
νομίσματος ήταν μια παγίδα, ώστε όλα τα κράτη-μέλη να γίνουν όμηροι στα
χέρια της Γερμανίας; Αυτό είναι η ΟΝΕ κ. πρόεδροι; διότι εγώ μέχρι
σήμερα πίστευα και δίδασκα ότι η ΟΝΕ και το κοινό νόμισμα είναι μια
πολιτική της Ε.Ε. που θα μας οδηγήσει στην τελειοποίηση της εσωτερικής
αγοράς, στη μείωση του κόστους της οικονομίας και στην οικονομική
ανάπτυξη όλων των κρατών-μελών, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην
ευημερία όλων των πολιτών της Ε.Ε. Μέχρι σήμερα βλέπουμε το αντίθετο,
τις χώρες του νότου να έχουν βυθιστεί στην ύφεση και την πρωτοφανή
ανεργία, την δε Γερμανία να αποκομίζει τεράστια οφέλη σε βάρος των
λοιπών κρατών της Ενωσης.
Εχω την αίσθηση ότι οι φοιτητές μου,
όπως και πολλοί συνάδελφοί τους από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ενωσης,
θα μου υποβάλουν παρόμοια με τα ανωτέρω ερωτήματα και άλλα, που πιστεύω
ότι θα με φέρουν σε δύσκολη θέση ως προς την υπεράσπιση του ευρωπαϊκού
οικοδομήματος. Είμαι βέβαιος ότι και εσείς, αν ήσασταν φοιτητές, θα
είχατε παρόμοιες απορίες και ερωτήματα. Αυτός είναι ο λόγος κύριοι
πρόεδροι, που ενώ διδάσκω την ευρωπαϊκή ενοποίηση περισσότερο από
τριάντα χρόνια με μεγάλη επιτυχία, όπως λένε οι φοιτητές μου, πιστεύω
ότι φέτος θα βρεθώ σε δύσκολη θέση και αμηχανία, διότι η συμπεριφορά
ορισμένων κυβερνήσεων των κρατών-μελών της Ενωσης με τις πράξεις τους
και τις δηλώσεις τους έχουν αδυνατίσει τα υπέρ της ευρωπαϊκής ενοποίησης
επιχειρήματα.
Συμφωνώ ότι η χώρα μου και το πολιτικό της σύστημα
φέρουν μεγάλη ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση της οικονομίας της αλλά
και της δημόσιας διοίκησης. Ωστόσο, όσα έχουν συμβεί τα τελευταία τρία
χρόνια έχουν πείσει και τους πιο δύσπιστους ότι δεν φταίνε μόνο οι
αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας για τη νομισματική κρίση της Ευρώπης,
αλλά κατά κύριο λόγο οι συστημικές αδυναμίες του νομικού και θεσμικού
πλαισίου της Ευρωζώνης καθώς και η άπληστη, αδηφάγος, επιθετική και
κερδοσκοπική συμπεριφορά των χρηματαγορών.
Χωρίς υπερβολές, σας
διαβεβαιώνω ότι η κατάσταση στη χώρα μου είναι κρίσιμη. Τα αισθήματα των
συμπατριωτών μου απέναντι στην Ενωμένη Ευρώπη έχουν αλλάξει σημαντικά
και δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν κάποια στιγμή γίνουν εχθρικά. Ειλικρινά
είναι η πρώτη φορά που δεν είμαι σίγουρος αν πρέπει να υπερασπιστώ το
ευρωπαϊκό ενοποιητικό εγχείρημα. Ολα αυτά πρέπει να σας προβληματίσουν,
διότι δεν προάγουν την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση, την οποία έχετε ταχθεί να
υπερασπίζετε και σας δημιουργούν μεγάλη ευθύνη απέναντι στην Ιστορία και
τους λαούς της Ευρώπης, ιδιαίτερα απέναντι στις νεότερες γενεές.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 07/11/2012)