Η φονική επίθεση κατά του Αμερικανού
πρέσβη στην Λιβύη
Christopher
Stevens την περασμένη εβδομάδα, οι
πολύνεκρες ταραχές που ακολούθησαν σε Λιβύη, Αίγυπτο και Υεμένη και η
συνεχιζόμενη αιματοχυσία στην Συρία, με το καθεστώς Άσαντ
να δίδει μάχη επιβίωσης, ενισχύουν τις τάσεις γεωπολιτικής αστάθειας
στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής δρώντας ενισχυτικά στην διαμόρφωση των
διεθνών τιμών πετρελαίου. Έτσι την περασμένη Παρασκευή η τιμή του συμβολαίου
μελλοντικής εκπλήρωσης για την ποικιλία
Brent
στο
ICE
του Λονδίνου έκλεισε στα $ 116,85 το
βαρέλι, για παραδώσεις Νοεμβρίου (το παραδοτέο συμβόλαιο της 12ης
Οκτωβρίου έκλεισε την περασμένη Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου) έχοντας ανατιμηθεί κατά
$ 2,86 μέσα σε μία εβδομάδα. Εξ’ άλλου η τιμή του καλαθιού του
OPEC
της περασμένης Παρασκευής14
Σεπτεμβρίου σύμφωνα με ανακοίνωση του οργανισμού στην Βιέννη διαμορφώθηκε και
αυτό ανοδικά στα $ 114,87.
Οι ανησυχίες για το πετρέλαιο και την
πραγματική πλέον προοπτική μιας
διακοπής στην ομαλή τροφοδοσία των Δυτικών αγορών, ενισχύθηκαν και από τις
συνεχιζόμενες ανεπίσημες και μη δηλώσεις αξιωματούχων του Ισραήλ περί του
ενδεχόμενου μιας επιδρομής κατά του Ιράν και προληπτικών βομβαρδισμών με στόχο
την καταστροφή του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης. Το πολεμικό αυτό κλίμα
συντηρήθηκε και από την κλιμακούμενη κινητοποίηση Αμερικανικών, Βρετανικών και
Γαλλικών ναυτικών δυνάμεων στον Περσικό κόλπο όπου συμμετέχουν σε μεγάλης
κλίμακας αεροναυτική άσκηση που είναι προγραμματισμένη για το τελευταίο 10μερο
του μήνα.
Πέρα από τους ανωτέρω γεωπολιτικούς
παράγοντες στις ανοδικές πιέσεις στην τιμή του αργού συνέβαλλε και η απόφαση
του
US
Federal
Reserve
για ένα τρίτο γύρο νομισματικής χαλάρωσης (
quantitative
easing) το οποίο σημαίνει την άμεση
διοχέτευση μεγάλης ρευστότητας στις Αμερικάνικες τράπεζες και άρα την τόνωση
της αναπτυξιακής δυναμικής της Αμερικάνικης οικονομίας, το οποίο
μεθερμηνευόμενο σε πετρελαϊκούς όρους οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση
της ζήτησης. Οι αγορές καταγράφουν αυτήν την κίνηση και σπεύδουν να αγοράσουν
συμβόλαια και φορτία αργού προεξοφλώντας ακόμα μεγαλύτερη άνοδο των τιμών αποβλέποντας
σε σημαντικά κέρδη. Προς αυτήν την κατεύθυνση συνέβαλλε και το ράλι των
Ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων, την περασμένη εβδομάδα συμπεριλαμβανομένου και της
Αθήνας, στον απόηχο της απόφασης
Mario
Draghi
της ΕΚΤ για απεριόριστη αγορά
ομολόγων χωρών της Ευρωζώνης που πλήττονται από την οικονομική κρίση (
Outright
Monetary
Transactions-
OMT) αλλά και της απόφασης του
Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας για την εγκυρότητα του Ευρωπαικού
Μηχανισμού Σταθερότητας (
ESM), παράγοντες που οδήγησαν σε σχετική ευφορία και στην
ενίσχυση του ευρώ έναντι του δολαρίου, με την σχέση ευρώ/δολαρίου να φθάνει το
$ 1,30 με το ευρώ να ανακτά σημαντικό μέρος των απωλειών των τελευταίων μηνών.
Οι τρέχουσες εξελίξεις, τόσο στο
πολιτικοοικονομικό όσο και στο γεωπολιτικό επίπεδο, δείχνουν ότι έχουμε
εισέλθει για τα καλά σε μια ακόμη περίοδο ακριβού πετρελαίου – η οποία
παρεμπιπτόντως κρατάει εδώ και 18 μήνες σε περίπτωση που δεν έχει γίνει
αντιληπτό- με μέση ετήσια τιμή για το 2012 για την ποικιλία
Brent, να αναμένεται να διαμορφωθεί πάνω
από τα $ 110 το βαρέλι. Να σημειώσουμε ότι το 2011 η μέση τιμή του αργού
Brent, η οποία και χρησιμοποιείται κυρίως στην
Ευρωπαϊκή αγορά, ήτο $ 111,26 ενώ η Αμερικάνικη
WTI
διαμορφώθηκε στα $ 95,04. Με άλλα
λόγια το πετρέλαιο σήμερα είναι ακριβό και κατά πάσα πιθανότητα θα
εξακολουθήσει να είναι ακριβό κατά τα επόμενα χρόνια για μια σειρά από λόγους
που εάν τους αναλύαμε δεν θα μας έφθαναν ούτε 100 σελίδες. Για αυτό η
ενεργειακή μας πολιτική, εάν υποθέσουμε ότι επιθυμούμε κάτι τέτοιο, θα πρέπει
να διαμορφωθεί με βάση το ακριβό πετρέλαιο.
Η Ελλάδα η οποία εισάγει σήμερα το 99,5% των πετρελαϊκών
της αναγκών θα πρέπει να βρει τρόπους να
μειώσει τα υπέρογκα ποσά που πληρώνει κάθε χρόνο για αγορές αργού ενώ
ταυτόχρονα η κυβέρνηση θα πρέπει να κινηθεί τάχιστα και να εκμεταλλευθεί το
διεθνές ενδιαφέρον για έρευνες στην χώρα μας αλλά και τις υψηλές τιμές
πετρελαίου που ισχύουν σήμερα στις διεθνείς αγορές. Αξίζει να σημειώσουμε ότι
μόνο το 2011 πληρώσαμε 11,2 δισεκ. Ευρώ - δηλ. όσο οι περικοπές στον προϋπολογισμό
για το 2013/2014 που απαιτεί η Τρόικα – που ισοδυναμεί στο 5,5 % του ΑΕΠ και ακόμη
πιο εντυπωσιακό ισοδυναμεί με το 61% του ελλειμματικού έτσι και αλλιώς Ισοζυγίου
Τρεχουσών Συναλλαγών. Για αυτό η μείωση των εισαγωγών αργού, η αντικατάσταση με
φθηνότερο και αποδοτικότερο φυσικό αέριο, η εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια,
και η περαιτέρω στροφή προς τις ΑΠΕ πρέπει να αποτελούν τις συνιστώσες μιας σώφρονος
ενεργσειακής πολιτικής. Μιας πολιτικής που πρέπει να αποβλέπει σε ένα
ισοσκελισμένο ενεργειακό ισοζύγιο και ένα βέλτιστο ενεργειακό μείγμα όπου δεν
νοείται ενίσχυση των ΑΠΕ χωρίς παράλληλη μείωση εισαγωγών αργού.