Ένα νέο "συμβόλαιο" για την ενίσχυση της
προστασίας των καταναλωτών πρότεινε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στον
απόηχο του σκανδάλου Dieselgate με την παραποίηση των στοιχείων στις
εκπομπές ρύπων των αυτοκινήτων.
Το νέο "συμβόλαιο" θα δώσει το δικαίωμα
σε εξειδικευμένους φορείς να δρομολογήσουν αντιπροσωπευτικές ενέργειες
για λογαριασμό των καταναλωτών και θα εισαγάγει ισχυρότερες εξουσίες
επιβολής κυρώσεων στις οργανώσεις καταναλωτών των κρατών-μελών. Επίσης,
θα επεκτείνει την προστασία των καταναλωτών στις ηλεκτρονικές συναλλαγές
και θα απαγορεύσει την εφαρμογή των διπλών (διαφορετικών) στάνταρ
ποιότητας σε όλα τα προϊόντα στο εσωτερικό της ΕΕ.
"Σε έναν κόσμο όπου οι μεγάλες
επιχειρήσεις έχουν μεγάλο πλεονέκτημα έναντι των μεμονωμένων
καταναλωτών, πρέπει να μειώσουμε τα περιθώρια εξαπάτησης", δήλωσε η Βέρα
Γιούροβα, επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων
προσθέτοντας ότι "πλέον, δεν πρέπει να είναι φτηνό για τις εταιρείες να
εξαπατούν", τους καταναλωτές.
Ερωτηθείσα σχετικά με την κριτική που
άσκησε στις προτάσεις της Επιτροπής η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών
Επιχειρήσεων, Business Europe (η οποία σε γραπτή ανακοίνωσή της αναφέρει
ότι "η πρόταση της Επιτροπής είναι λύση σε αναζήτηση προβλήματος"), η
Β. Γιούροβα χαρακτήρισε τη στάση αυτή "αναμενόμενη", σημειώνοντας ότι
ενδεχομένως να υπάρξουν "αντιδράσεις και από τα ίδια τα κράτη-μέλη".
Επισήμανε, δε, ότι η επιχειρηματική κοινότητα είχε ήδη εμπλακεί εκτενώς
στην προετοιμασία της πρότασης Επιτροπής.
Αναλυτικά, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής η πρόταση περιέχει τα εξής στοιχεία:
1. Ενίσχυση των δικαιωμάτων των
καταναλωτών στο διαδίκτυο, με περισσότερη διαφάνεια σχετικά με τα
αποτελέσματα αναζήτησης σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες και τις ηλεκτρονικές
αγορές.
2. Παροχή στους καταναλωτές των
εργαλείων για την επιβολή των δικαιωμάτων τους σε αποζημίωση: Στο
πλαίσιο του νέου συμβολαίου για τους καταναλωτές, θα είναι δυνατό ένας
ειδικευμένος φορέας, όπως μια οργάνωση καταναλωτών, να ζητήσει
αποκατάσταση (αποζημίωση, αντικατάσταση ή επισκευή) για λογαριασμό μιας
ομάδας καταναλωτών που έχουν υποστεί βλάβη από παράνομη εμπορική
πρακτική. Σε ορισμένα κράτη μέλη, οι καταναλωτές έχουν ήδη τη δυνατότητα
να κινήσουν συλλογικές αγωγές, αλλά τώρα αυτή η δυνατότητα θα είναι
διαθέσιμη σε όλες τις χώρες της ΕΕ.
3. Εισαγωγή αποτελεσματικών κυρώσεων για
παραβιάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία των καταναλωτών. Με
την πρόταση, οι εθνικές αρχές καταναλωτών θα έχουν την εξουσία να
επιβάλλουν αποτελεσματικές κυρώσεις με συντονισμένο τρόπο. Για τις
εκτεταμένες παραβάσεις που πλήττουν τους καταναλωτές σε αρκετά κράτη
μέλη της ΕΕ, το μέγιστο πρόστιμο που θα είναι διαθέσιμο θα είναι 4% του
ετήσιου κύκλου εργασιών του εμπόρου σε κάθε κράτος μέλος, ενώ τα κράτη
μέλη είναι ελεύθερα να εισάγουν υψηλότερα ανώτατα πρόστιμα.
4. Αντιμετώπιση των διπλών "στάνταρ"
ποιότητας στα καταναλωτικά προϊόντα. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες
γραμμές της Κομισιόν από το Σεπτέμβριο του 2017, η νέα συμφωνία για τους
καταναλωτές θα επικαιροποιήσει την οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές
πρακτικές ώστε να καταστεί σαφές ότι οι εθνικές αρχές μπορούν να
εκτιμούν και να αντιμετωπίζουν παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές που
αφορούν την εμπορία προϊόντων σε αρκετές χώρες της ΕΕ, εάν η σύνθεση ή
τα χαρακτηριστικά τους είναι σημαντικά διαφορετικά.
5. Το νέο συμβόλαιο θα εξαλείψει την
περιττή επιβάρυνση των επιχειρήσεων, μεταξύ άλλων με την άρση της
υποχρέωσης των εταιρειών όσον αφορά το δικαίωμα του καταναλωτή να
επιστρέφει προϊόντα. Για παράδειγμα, οι καταναλωτές δεν θα έχουν πλέον
τη δυνατότητα να επιστρέφουν προϊόντα που έχουν ήδη χρησιμοποιήσει
εκτενώς και οι έμποροι δεν θα πρέπει πλέον να αποζημιώνουν τους
καταναλωτές πριν λάβουν πραγματικά τα επιστρεφόμενα αγαθά.