Τον Ιούλιο του 2016 το Forbes έγραφε: «πετάξτε την Τουρκία
έξω από το ΝΑΤΟ. Δεν χρειαζόμαστε μία "πολιτική δικτατορία" ή μία
στρατιωτική χούντα". Αναφερόταν στον αυταρχισμό του σουλτάνου,
επιχειρηματολογούσε για το πώς έχει περιοριστεί η σπουδαιότητα της χώρας ως
περιφερειακής δύναμης θύμιζε τις προκλήσεις έναντι της Ελλάδας και την κατοχή
της Κύπρου. Αλλά και ο γερμανικός Τύπος το 2017 έβλεπε τους γείτονες «διεθνώς
απομονωμένους». Οι σχέσεις τόσο με την Ε.Ε. όσο και με τις ΗΠΑ ήταν στο ναδίρ.
Έκτοτε οι παραληρηματικές επιθέσεις του Ταγίπ Ερντογάν κατά
της Ένωσης και της Βορειοατλαντικής συμμαχίας πολλαπλασιάζονται, η ολίσθηση
στον αυταρχισμό συνεχίζεται, όπως και το κυνήγι κάθε είδους πραγματικού ή
φανταστικού αντιπάλου. Κι όμως εκείνος φαίνεται να ενισχύει τη φωνή του στη
διεθνή σκακιέρα, όχι να οδηγείται στο περιθώριο.
Το ΝΑΤΟ όχι μόνο αποφεύγει να απαντήσει στα λεκτικά πυρά της
Άγκυρας, αλλά όταν ρωτήθηκε για την κράτηση των δύο Ελλήνων αξιωματικών, με τη
φράση είναι «διμερές θέμα» ξεκαθάρισε ότι δεν συμμερίζεται τα περί φθίνουσας
στρατηγικής σημασίας της Τουρκίας. Όσο για την Ε.Ε., μπορεί να εξαπολύει
φραστικά βέλη κατά του σουλτάνου και των νεοοθωμανικών βλέψεων, αλλά αυτό δεν
την εμπόδισε να χορηγήσει επιπλέον 3 δισ. ευρώ στην Τουρκία Τα χρήματα δίνονται
για τη στήριξη 3,5 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων επισημαίνουν οι Βρυξέλλες. Η
αλήθεια είναι πως χωρίς αυτά η συμφωνία για την αντιμετώπιση της προσφυγικής
κρίσης θα πάψει να υφίσταται. Τι κι αν είναι «συμφωνία με το διάβολο», τι και
εάν έχει εγείρει θύελλα αντιδράσεων από οργανώσεις προστασίας των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων, η Ε.Ε. δεν βρίσκει άλλο τρόπο να ανακόψει τις προσφυγικές ροές.
Η Δύση παρακολουθεί την κατάληψη της Αφρίν αδύνατη ή
απρόθυμη να αντιδράσει. Αμήχανη παρακολουθεί και την αναζωπύρωση του φλερτ της
Άγκυρας με τη Μόσχα (και δευτερευόντως με το Ιράν). Είναι η προσέγγιση Πούτιν-
Ερντογάν μία στρατηγική συμμαχία με μέλλον; Το παρελθόν μαρτυρά ότι θα μπορούσε
να αποδειχθεί εύθραυστη, μία τακτική βραχυπρόθεσμου ορίζοντα. Στην
μεταψυχροπολεμική περίοδο οι ρωσοτουρκικές σχέσεις είχαν έντονα
σκαμπανεβάσματα. Πέρασαν διάφορες κρίσεις τη δεκαετία του 90, αλλά και το 2015,
όταν η Τουρκία έπαιξε ρώσικη ρουλέτα με την κατάρριψη αεροσκάφους, για να λάβει
το πικρό μάθημα των οικονομικών κυρώσεων. Ο ηγέτης, που θέλει να γίνει Ατατούρκ
στη θέση του Κεμάλ, ίσως μάθει σύντομα αν για τον Πούτιν είναι σύμμαχος ή απλό
εργαλείο.
(της Νατάσας Στασινού από τη «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ»)