Γράφοντας το σημερινό σχόλιο, ο συντάκτης του
προβληματίστηκε έντονα εάν θα έπρεπε να συμπεριλάβει την λέξη ‘Ελληνική’ στον
τίτλο. Και ο προβληματισμός αυτός δεν
ήτο άνευ ουσίας, αφού ο διαχωρισμός μεταξύ Ελληνικής αγοράς, και Ευρωπαϊκής ή
παγκόσμιας είναι ουσιώδης από την άποψη ότι οι αλλαγές έχουν ήδη δρομολογηθεί
και πραγματοποιούνται στην Ευρωπαϊκή αγορά, ενώ στην Ελληνική τώρα αρχίζουν.
Και οι αλλαγές αυτές αφορούν τόσο την ίδια τη δομή και λειτουργία
της αγοράς, όσο και το ρόλο του καταναλωτή σε αυτήν. Με επίκεντρο των αλλαγών
την παρατηρούμενη τώρα απελευθέρωση και ανταγωνισμό, κυρίως στην αγορά
ηλεκτρικής ενέργειας, και εσχάτως στο φυσικό αέριο.
Έτσι, καθώς κλείνει το 2017, η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας
στον τομέα της λιανικής εμφανίζεται να καλπάζει με 16 συμμετέχουσες εταιρείες
πέραν της κραταιάς ΔΕΗ, να διαγκωνίζονται για να καταλάβουν ένα μικρό μερίδιο
της αγοράς από το 16% που έχει αφήσει ελεύθερο η ΔΕΗ ως αποτέλεσμα της συρρίκνωσης
του πελατολογίου της, αποτέλεσμα κυρίως των διαγωνισμών ΝΟΜΕ εδώ και 18 μήνες
περίπου. Προβλέπεται μάλιστα ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των νέων παικτών,
καθώς θα εξακολουθήσει η ΔΕΗ να χάνει μερίδιο στην αγορά βάσει των Μνημονιακών
υποχρεώσεων, ιδιαίτερα μάλιστα εάν η σημερινή διοίκηση καταφέρει να πωλήσει
μέσω διαγωνισμού ένα μέρος του υπάρχοντος πελατολογίου της.
Με την έναρξη μάλιστα -πριν δυο εβδομάδες- της διαδικασίας
πώλησης μέσω διεθνούς διαγωνισμού (βλέπε
εδώ σχετικό
άρθρο), που οργάνωσε η DG Energy της Ευρωπαϊκής Επιτροπης, περίπου 2,0 GW εγκατεστημένης
ισχύος λιγνιτικών μονάδων, η ΔΕΗ έχει εισέλθει στο δρόμο μη επιστροφής που
μοιραία θα την οδηγήσει σε ένα μικρότερο επιχειρηματικό σχήμα το οποίο, για να
επιβιώσει εν μέσω ανταγωνισμού, θα πρέπει υποχρεωτικά να γίνει πολύ ευέλικτο
και οργανωτικά ανεξάρτητο. Η νέα ΔΕΗ που θα προκύψει ναι μεν θα είναι πιο μικρή
από πλευράς ηλεκτρικής ισχύος και πελατολογίου, αλλά εάν μπορέσει να επιβιώσει κατά
την μεταβατική περίοδο, θα εξέλθει απείρως ισχυρότερη, αφού θα έχει στην
φαρέτρα της ένα πολύ δυνατό brand name, ένα καλά οργανωμένο πανελλαδικό δίκτυο
και ένα πολύ διαφοροποιημένο ενεργειακό μίγμα. Έτσι, το στοίχημα για την
Επιχείρηση είναι εάν θα μπορέσει να εξακολουθήσει να παίζει το ρόλο στυλοβάτη
της Ελληνικής ενεργειακής αγοράς, διατηρώντας ένα μερίδιο όχι μικρότερο του
60%.
Λόγω προϊστορίας, το πόρταλ δεν αντέχει τον πειρασμό να
σχολιάσει το ποσό θετικά για την ΔΕΗ θα μπορούσε να είχε διαμορφωθεί η όλη
κατάσταση όταν, με εκτενή αρθρογραφία μας την περίοδο 2004-2008, είχαμε τότε
ταχθεί υπέρ της πώλησης ενός σημαντικού μέρους της εγκατεστημένης ισχύος της κατά
το πρότυπο της Ιταλικής ENEL, της Τσέχικης CEZ κλπ. Τότε η ΔΕΗ θα μπορούσε να
πωλήσει διαμορφώνοντας αυτή τους όρους του διαγωνισμού και εισπράττοντας ένα
ικανοποιητικό τίμημα που θα μπορούσε να είχε επενδύσει σε άλλες χώρες κατά το
Ευρωπαϊκό πρότυπο. Ας όψονται ασφαλώς οι διάφοροι εργατοπατέρες, οι οποίοι μόνο
τα δικά τους στενά συντεχνιακά συμφέροντα ήξεραν να εξυπηρετούν και αυτά όχι με
τόσο καλό τρόπο. Χωρίς ασφαλώς να θέλουμε να απαλλάξουμε των σοβαρών ευθυνών
της την τότε πολιτική ηγεσία, η οποία δεν επέδειξε την απαραίτητη τόλμη και
αποφασιστικότητα και μάλλον αδιαφόρησε για το όλο θέμα.
Ας σταματήσουμε, όμως, να μεμψιμοιρούμε και να
παρελθοντολογούμε και ας αντιμετωπίσουμε «ως από καιρό έτοιμοι», όπως λέει και
ο γνωστός μας Αλεξανδρινός ποιητής, τη νέα κατάσταση που τείνει να διαμορφωθεί
εν όψει του ερχομού του νέου έτους. Όπου ασφαλώς όλα αλλάζουν, όχι μόνο στην
αγορά ηλεκτρισμού, αλλά και σε αυτήν του φυσικού αερίου, μετά το unbundling των
ΕΠΑ και το άνοιγμα της αγοράς.
Ήδη έχουμε σαφή δείγματα για το τι θα ακολουθήσει με τη
δυνατότητα δραστηριοποίησης των νέων ΕΠΑ σε όλη την επικράτεια και την είσοδο
τους και στην αγορά ηλεκτρισμού, με στόχο την προσφορά ολοκληρωμένων πακέτων
υπηρεσιών ηλεκτρισμού - φυσικού αερίου προς τους καταναλωτές. Έτσι, ο
καταναλωτής αρχίζει να παίρνει τη θέση που του αξίζει, έχοντας πλέον επιλογές
και αποφασίζοντας αυτός για το ποιον πάροχο θα ήθελε να έχει και τι όρους
προμήθειας θα μπορούσε να διαμορφώσει.
Και όλα αυτά τα νέα συγκλονιστικά για τη μέχρι τώρα μάλλον
ακίνητη και μονότονη ελληνική αγορά ενέργειας θα πρέπει να τα δούμε σε
συνάρτηση με τις αποκρατικοποιήσεις που αναμένεται να συντελεστούν κατά τους
επόμενους 18 μήνες, με αρχή γενομένη την πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ μέχρι το
καλοκαίρι, και να έπεται η πώληση του 34% των ΕΛΠΕ -όπου, από ότι
πληροφορούμεθα, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον και μεγάλο παρασκήνιο- και αυτή του
17% της ΔΕΗ. Παράλληλα, η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ δεν έχει λάβει ακόμη μια
οριστική κατεύθυνση εν όψει των εναλλακτικών option που υπάρχουν όπως λ.χ. η
εισαγωγή μέρους της στο ΧΑ. Ακόμα θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας το σταδιακά
αυξανόμενο ρόλο των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, σε συνδυασμό με την προσπάθεια
για βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, όπου και εδώ ενισχύεται ο ρόλος
του καταναλωτή και του αυτό-παραγωγού μέσω του net metering. Με την είσοδο νέων
παικτών στις ανωτέρω εμβληματικές εταιρείες, αλλά και στην αγορά εν γένει, να
προϊδεάζει για το πρωτόγνωρο σκηνικό που θα δημιουργηθεί και τη νέα δυναμική
ανάπτυξης που εκτιμάται ότι θα λάβει η αγορά ενέργειας στην χώρα μας. Έτσι, ο
Νέος Χρόνος διαφαίνεται λίαν ενδιαφέρων και πολλά υποσχόμενος τόσο για τους
προμηθευτές, όσο και για τους καταναλωτές.