Την ίδια ώρα που στην Ελλάδα επετεύχθη τελικά το περασμένο
Σάββατο, η
συμφωνία κυβέρνησης – θεσμών για τα ενεργειακά, με τη ΔΕΠΑ να πρέπει
να αποχωρήσει από την εταιρεία προμήθειας σε Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία και να
ενισχύσει την παρουσία της στην αντίστοιχη εταιρεία της Αττικής, διεθνώς έχει
ανοίξει μια συζήτηση για το μέλλον της βιομηχανίας του φυσικού αερίου και τον
κρίσιμο ρόλο των νέων τεχνολογιών στην επιβίωση της.
Ο κλάδος του φυσικού αερίου δείχνει έναν …εφησυχασμό, με
ελάχιστες επενδύσεις στους νέους τύπους τεχνολογιών οι οποίες θα μπορούσαν να
εξασφαλίσουν την ευημερία του για τις επόμενες δεκαετίες, όπως δήλωσαν ομιλητές
σε συνέδριο που διοργάνωσε το Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (Institut
français des relations internationales -IFRI).
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η Σιλβί Κορνό – Γκαντόλφ, ερευνήτρια
στο IFRI, η βιομηχανία φυσικού αερίου θα πρέπει να παράσχει μια αξιόπιστη
απάντηση στα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής, ενισχύοντας το κεφάλαιο
«Ανανεώσιμο Αέριο» (ή βιοαέριο) αλλά και στις τεχνικές της ηλεκτροπαραγωγής.
Όπως υποστήριξε η ίδια, μετά το 2035, το ανανεώσιμο αέριο θα αποτελεί τη βάση
που θα στηρίζει την αγορά φυσικού αερίου ώστε να παραμένει ισχυρή. Την άποψή
της στήριξε και το ανώτατο στέλεχος της EDF κ. Φαμπρίς Νουαλάν μιλώντας για τις
επενδυτικές τάσεις στην παγκόσμια βιομηχανία αερίου.
Πάντως, είναι αξιοσημείωτο ότι ήδη η ΔΕΔΑ (Εταιρεία Διανομής
Αερίου Λοιπής Ελλάδας) εμφανίζεται έτοιμη να συζητήσει και να εξετάσει κάθε
πρόταση απ’ όπου και αν προέρχεται (εταιρεία, δημόσιο φορέα, αγροτικούς
ενεργειακούς συνεταιρισμούς), προκειμένου να κατασκευάσει υποδομές υποδοχής
υδρογόνου και βιοαερίου. Όπως δήλωσε ο επικεφαλής της εταιρείας κ. Θεόδωρος
Τερζόπουλος στο πρόσφατο συνέδριο του ΙΕΝΕ, στόχος της είναι το αέριο που
διακινείται από τα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου της εταιρείας να μπορεί να θεωρηθεί ανανεώσιμο φυσικό αέριο
(RNG), σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
Όσον αφορά στην προοπτική του κλάδου, ο επικεφαλής
οικονομολόγος του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας κ. Laszlo Varro, μιλώντας το
συνέδριο του IFRI, υπογράμμισε ότι οι επενδύσεις στην έρευνα και στην ανάπτυξη
νέων τεχνολογιών στη βιομηχανία φυσικού αερίου δεν έχουν αυξηθεί εδώ και κάποια
χρόνια. Όπως σημείωσε, οι τρεις σημαντικότερες εταιρείες πληροφορικής ξόδεψαν
περισσότερο σε έρευνα και ανάπτυξη το 2015 από ότι συνολικά η βιομηχανία
φυσικού αερίου.
Εντούτοις, το φυσικό αέριο αναμένεται ότι θα διαδραματίζει
ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο σε τομείς που στο παρελθόν είχε ρόλο …κομπάρσου,
όπως στην παραγωγή ενέργειας και στις μεταφορές (οδικές και θαλάσσιες). Σύμφωνα
με τον Laszlo Varro, το φυσικό αέριο αναμένεται να μπει δυναμικά στο παιχνίδι
χάρη στις τεχνολογικές εξελίξεις.
Ο τομέας της ενέργειας, σύμφωνα με το IFRI, θα χρειαστεί νέα
ισχύ 114 GW έως το 2040. Όπως υποστήριξαν οι ειδικοί που μίλησαν στο συνέδριο,
το δίκτυο φυσικού αερίου θα πρέπει να είναι πολύ ευέλικτο προκειμένου να
μπορέσει να παίξει …εφεδρικό ρόλο σε σχέση με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι οι υπεύθυνοι για τη λήψη
αποφάσεων και οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να αναπτύξουν έναν καλό σχεδιασμό της
αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και μηχανισμούς ισχύος.
Όσον αφορά το LNG, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ)
θεωρεί ότι έχουν ήδη επιτευχθεί ανώτατα επίπεδα επενδύσεων. Το 2016, σύμφωνα με
τον Οργανισμό, ελήφθησαν μόνο δύο νέες
τελικές επενδυτικές αποφάσεις για την επέκταση υφιστάμενων ή την κατασκευή νέων
εγκαταστάσεων LNG και μόνο μία το 2017, όταν δημοσιεύθηκε η ετήσια έκθεση του
ΔΟΕ.
Οι προκλήσεις
Όμως αν και ανακαλύπτονται νέες τεχνολογίες, αυτές εστιάζουν
σε συγκεκριμένες αγορές και δεν κατανέμονται ομοιόμορφα. Για παράδειγμα, από τα
1.3 εκατ. αυτοκίνητα που τροφοδοτούνται με φυσικό αέριο στην Ευρώπη, το 1 εκατ.
κυκλοφορεί στην Ιταλία, αναφέρει η IFRI.
Όσον αφορά στις θαλάσσιες μεταφορές η εικόνα είναι καλύτερη.
Ευρωπαϊκά έργα LNG στοχεύουν στην προμήθεια πλοίων με φυσικό αέριο και πολλοί
τερματικοί σταθμοί διαθέτουν ήδη ανάλογο εξοπλισμό.
Στην Ελλάδα είναι αξιοσημείωτο ότι, μια προβλήτα μικρής
κλίμακας LNG προβλέπεται να κατασκευαστεί στο βόρειο ανατολικό τμήμα της
Ρεβυθούσας προκειμένου να εξυπηρετεί τη λειτουργία της φόρτωσης πλοίων
μεταφοράς LNG μικρού μεγέθους
χωρητικότητας 1.000 κυβικών μέτρων ως 20.000 κυβικών μέτρων. Τα μικρότερα από
αυτά θα ανεφοδιάζουν πλοία, είτε της ακτοπλοΐας, είτε της ποντοπόρου ναυτιλίας,
στο λιμάνι του Πειραιά ενώ τα μεγαλύτερα θα τροφοδοτούν δορυφορικούς σταθμούς
αποθήκευσης και διανομής LNG σε άλλα λιμάνια της Ελλάδας ή του εξωτερικού. Στη
νέα προβλήτα θα υπάρχει πρόβλεψη για δυνατότητα πρόσδεσης και ταυτόχρονου ανεφοδιασμού
δυο πλοίων. Στο ίδιο έργο περιλαμβάνεται και η προσθήκη μικρού βραχίονα
φόρτωσης LNG και του απαραίτητου
εξοπλισμού πρόσδεσης στην ήδη υπάρχουσα προβλήτα προκειμένου να είναι δυνατή η
φόρτωση μικρών πλοίων μεταφοράς LNG και
από αυτήν.
Η ψηφιοποίηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα αποτελέσει
επίσης μια πρόκληση για τη βιομηχανία, υποστήριξε ο οικονομολόγος του Διεθνούς
Οργανισμού Ενέργειας στο συνέδριο του IFRI, καθώς διευκολύνει την ενσωμάτωση
των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τις μετατρέπει σε ευέλικτα στοιχεία του
δικτύου.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ψηφιοποίηση θα «κλέψει»
μερίδιο αγοράς από τη βιομηχανία φυσικού αερίου, εάν κι αυτή δεν εφαρμόσει νέες
τεχνολογίες και πρακτικές που θα συμβάλλουν στην ευελιξία της και στη μείωση των
εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Συνολικά, οι ειδικοί που συμμετείχαν στο συνέδριο θεωρούν
ότι ο περιορισμός των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στη βιομηχανία φυσικού
αερίου θα καθορίσει εάν ο κλάδος θα εξακολουθήσει να διαδραματίζει έναν ρόλο
μακροπρόθεσμα, μετά το 2035.
Σήμερα το IFRI διαβλέπει δύο ξεχωριστές περιόδους για το
μέλλον της βιομηχανίας φυσικού αερίου. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο, έως το 2030, η
μετάβαση από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο - και σε μικρότερο βαθμό, η χρήση του
αερίου στον τομέα των μεταφορών - θα καθοδηγεί τη ζήτηση φυσικού αερίου. Θα
ακολουθήσει μείωση της ζήτησης, οπότε οι ειδικοί συστήνουν ότι το ανανεώσιμο
αέριο και ένα ευέλικτο δίκτυο θα πρέπει να είναι έτοιμα.