Ένα λαμπρό μέλλον προβλέπεται για το φυσικό αέριο, σε
παγκόσμιο επίπεδο, έως τα μέσα του αιώνα, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο
Ενέργειας (World Energy Council – WEC).
Πρόκειται για το μοναδικό ορυκτό καύσιμο που διατηρεί ή αυξάνει το
μερίδιό του στο ενεργειακό μείγμα κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης
περιόδου.
Το τοπίο όμως αρχίζει να …θολώνει μετά το 2050. Ο επικεφαλής
των τομεακών προγραμμάτων του WEC, κ. Ντιντιέ Σιρ μιλώντας στην ημερίδα για το
φυσικό αέριο (Greece as Southeastern Europe & East Med Energy Hub) που διοργάνωσε προ ημερών το Τεχνικό
Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), ανέφερε ότι οι προοπτικές του συγκεκριμένου
καυσίμου διαφαίνονται αβέβαιες. Τα διάφορα σενάρια που έχει «τρέξει» το WEC
προβλέπουν από στασιμότητα στη ζήτηση έως και μείωση.
Οι διαφορές ανάμεσα στα τρία βασικά σενάρια είναι τεράστιες.
Στο πρώτο σενάριο με την ονομασία «Σύγχρονη Τζαζ», οι δυνάμεις της αγοράς
οδηγούν σε υψηλή οικονομική ανάπτυξη σε έναν ανταγωνιστικό παγκοσμιοποιημένο
κόσμο διαμορφωμένο από μηχανισμούς της αγοράς, στον οποίο η ευαισθητοποίηση για
τα περιβαλλοντικά ζητήματα είναι αυξημένα. Το φυσικό αέριο θεωρείται ως
καθαρότερο καύσιμο χαμηλού κόστους για την παραγωγή και τη μεταφορά ενέργειας
και η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι ταχεία. Βάσει αυτών των παραμέτρων προβλέπεται αύξηση
(+ 70%) έως το 2050, φθάνοντας τα 5.000 bcm και σταθερότητα μετά το 2050.
Το δεύτερο σενάριο ονομάζεται «Ημιτελής Συμφωνία» και θέτει
το φυσικό αέριο ως καύσιμο - γέφυρα.
Θεωρεί ότι η κοινωνική συναίνεση για την ανάσχεση της αλλαγής του
κλίματος οδηγεί σε αποτελεσματική κυβερνητική πολιτική για την ενέργεια. Στις
…σταθερές του σεναρίου περιλαμβάνονται η μέτρια οικονομική ανάπτυξη, η αύξηση
της ενεργειακής απόδοσης, τα αυστηρότερα πρότυπα εκπομπών και η ταχεία ανάπτυξη
των ΑΠΕ, οι οποίες επιβραδύνουν την αντίστοιχη ανάπτυξη του φυσικού αερίου. Τα
αποτελέσματα του σεναρίου δείχνουν για το αέριο μια μικρή αύξηση 25% έως το
2050, φθάνοντας τα 4.000 bcm.
Στο τρίτο σενάριο, το «Hard Rock», το αέριο αποτελεί έναν
σημαντικό παίκτη. Τα εθνικά προγράμματα δεν εστιάζουν στην κλιματική αλλαγή.
Έτσι, η ενέργεια δείχνει μεγάλη εξάρτηση
από τα ορυκτά καύσιμα. Όμως η αύξηση της χρήσης αερίου επιβραδύνεται εξαιτίας
του άνθρακα που παραμένει στο μείγμα. Η
αύξηση αερίου είναι μέτρια (50% έως το 2050) φθάνοντας τα 4.400 bcm και
συνεχίζει να αυξάνεται μετά το 2050.
Την ίδια στιγμή σημαντική παράμετρος παραμένει η αύξηση της
ζήτησης αερίου στην Ασία. Εκτιμάται ότι θα κυμανθεί (ανάλογα με το σενάριο)
μεταξύ 30% και 42% το 2060.
Ένας κρίσιμος τομέας για το φυσικό αέριο, σύμφωνα με τον κ.
Σιρ, είναι η παραγωγή ηλεκτρισμού. Η
ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια αναμένεται ότι θα διπλασιαστεί έως το 2060.
Το αέριο, όπως επεσήμανε ο επικεφαλής των τομεακών
προγραμμάτων του WEC, είναι το πιο «ευαίσθητο» καύσιμο απέναντι στις ανησυχίες
για το κλίμα. Αυτή η ευαισθησία
εμφανίζεται στα σενάρια με δύο διαφορετικούς και αντίθετους τρόπους. Έως το
2030 (βάσει του πρώτου και δεύτερου σεναρίου) το μερίδιο του φυσικού αερίου
αυξάνεται σε 24%, σε σύγκριση με το 2014 οπότε ήταν 21%. Το αέριο επωφελείται
από την αντικατάσταση του άνθρακα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Όμως η
αυστηρή κλιματική πολιτική στο σενάριο της «Ημιτελούς Συμφωνίας» περιορίζει
δραματικά τον ρόλο του. Έτσι η ζήτηση το 2050 φτάνει το 25% στο πρώτο σενάριο
και μόλις το 15% στο τρίτο σενάριο (Hard Rock)
Πάντως, το μείζον ερώτημα που τίθεται είναι εάν το φυσικό
αέριο θα μπορέσει να διατηρήσει έναν μακροπρόθεσμο ρόλο στο ενεργειακό μείγμα ή
θα είναι ένα "καύσιμο-γέφυρα" το οποίο θα οδηγήσει σταδιακά σε έναν
κόσμο χωρίς άνθρακα. Μια δυναμική
πολιτική για το κλίμα θα αυξάνει την πίεση στις αγορές φυσικού αερίου στην
Ευρώπη. Για να διατηρήσει το αέριο σημαντικό ποσοστό στο ενεργειακό μείγμα,
όπως υπογράμμισε ο κ. Σιρ, θα πρέπει να μετατραπεί σε ένα καθαρό καύσιμο.
«Ο τομέας του φυσικού
αερίου πρέπει να καινοτομήσει ώστε να μεταμορφώσει το προϊόν του, τους τρόπους
χρήσης του και τις αγορές του. Πρέπει να εξελιχθεί σε "ανανεώσιμη"
ενέργεια: βιοαέριο, P2G κ.λπ.», επεσήμανε. Θα πρέπει ακόμη να γίνουν ευρέως
διαδεδομένες οι τεχνολογίες CCS (carbon capture and storage - δέσμευση και
αποθήκευση άνθρακα). Στις μεταφορές, μόνο μια σημαντική αλλαγή στον τομέα των
ελαφρών φορτίων θα μπορούσε να τις καταστήσει μια δυνητική αγορά φυσικού
αερίου.
Σε κάθε περίπτωση, τίθεται και ένα ζήτημα για την αξία των
πηγών φυσικού αερίου μακροπρόθεσμα. Τα αποθέματα υπολογίζονται σε σχεδόν 200
χρόνια. Τι θα συμβεί εάν η ζήτηση για φυσικό αέριο μειωθεί μετά το 2040 – 2050;
Σήμερα η Ευρώπη εισάγει το 53% της ενέργειας που καταναλώνει. Εξαρτάται
ενεργειακά από το αργό πετρέλαιο (περίπου 90%), το φυσικό αέριο (66%), τα
στερεά καύσιμα (42%) και τα πυρηνικά (40%).