Θέμα: Προτάσεις για το καθεστώς παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας για την θερινή περίοδο 2017.
Αξιότιμοι κύριοι,
Όπως γνωρίζετε, η υπ’ αριθμ. ΔΔΠ0005159/586Β΄ΕΞ2015 Κοινή Υπουργική Απόφαση ισχύει έως 30-04-2017. Ενόψει της επικείμενης έκδοσης νέας Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την θερινή περίοδο 2017, θα θέλαμε, προς τον σκοπό προστασίας των παράκτιων οικοσυστημάτων της χώρας μας και δη των περιοχών που τελούν υπό καθεστώς ειδικής προστασίας (δίκτυο Natura 2000), να θέσουμε υπόψη σας τα κάτωθι σημαντικά θέματα:
1) Η νέα ΚΥΑ παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλούπρέπει σε κάθε περίπτωση να είναι σύμφωνη[1]με την υπ’ αριθμ. 3944/2015 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (Ε’ τμήμα), στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι:
«[…] η παραχώρηση δικαιωμάτων απλής χρήσης επί του αιγιαλού και της παραλίας, στους πρωτοβάθμιους Ο.Τ.Α. για την άσκηση δραστηριοτήτων[…] πρέπει να γίνεται μεμονωμένα και κατά περίπτωση,
ύστερα από εξατομικευμένη κρίση της Διοικήσεως, συνοδευόμενη από τα αναγκαία διαγράμματα, με την οποία θα τίθενται και οι αναγκαίοι όροι και περιορισμοί ενόψει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του υπό παραχώρηση συγκεκριμένου τμήματος του αιγιαλού, προκειμένου να διασφαλισθεί και η κατά προορισμό χρήση του ως κοινόχρηστου αγαθού. […].
Η συλλήβδην παραχώρηση του συνόλου των αιγιαλώντης χώρας στους πρωτοβάθμιους Ο.Τ.Α.
βρίσκεται εκτός των ορίωντης εξουσιοδοτήσεως της παρ. 5 του άρθρου 13 του ν. 2971/2001. Εξάλλου, ενόψει της, κατά τα εκτεθέντα, σημασίας του παράκτιου χώρου ως στοιχείου του φυσικού περιβάλλοντος, κατά την ορθή έννοια του νόμου […] η αρμοδιότητα παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας ανήκει και στον Υπουργό Περιβάλλοντος, από κοινού με τους Υπουργούς Οικονομικών και Εσωτερικών»
[2].Στη συνέχεια, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο τόνισε ότι
«[…]
δεν νοείται συλλήβδην εκ των προτέρων έγκρισηεκ μέρους των αρμοδίων Υπουργών μεταβιβάσεων που θα χωρήσουν μελλοντικά,
διότι, έτσι απεμπολούν την αρμοδιότητα ασκήσεως εποπτείαςεπί των πράξεων των Ο.Τ.Α., ενώ
ταυτόχρονα θέτουν σε διακινδύνευση τα παράκτια οικοσυστήματα. Η άσκηση προληπτικού ελέγχου και εποπτείας είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στο επίμαχο ζήτημα, προκειμένου να αποφεύγονται παραβιάσεις των όρων της παραχώρησης εκ μέρους των τρίτων παραχωρησιούχων (αλλοιώσεις της μορφολογίας, αναίρεση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του αιγιαλού, οχλήσεις στους περιοίκους), αλλά και να εξασφαλίζεται, με την επιβολή αντικειμενικών όρων στη διακήρυξη, το βέλτιστο οικονομικό αντάλλαγμα για το Δημόσιο, αντί των φαινομένων «εικονικών» δημοπρασιών από τους Δήμους»
[3].
Καθίσταται επομένως σαφές ότι η παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίαςδεν μπορεί να γίνει εκ μέρους της διοίκησης με την εκ των προτέρων συλλήβδην έγκριση παραχώρησης του συνόλου των αιγιαλών της χώρας προς τους Ο.Τ.Α.Επίσης το οικονομικό αντάλλαγμα του Δημοσίου για την παραχώρηση του αιγιαλού δεν θα πρέπει να αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά τουναντίον θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε προγράμματα προστασίας και αποκατάστασης του παράκτιου οικοσυστήματος. Υπό αυτή την έννοια, η οποιαδήποτε παραχώρηση αιγιαλού θα πρέπει να εξυπηρετεί την προστασία και διατήρηση του ίδιου του αιγιαλού και των τμημάτων που παραχωρούνται για εκμετάλλευση και όχι να αποτελεί μέσο για τη συγκέντρωση πόρων από το Υπουργείο Οικονομικών.
2) Αναφορικά με την παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσηςχώρωναιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης,που τελούν υπό καθεστώς ειδικής προστασίας(βλ. άρθρο 5 της υπ’ αριθμ. ΔΔΠ0005159/586Β΄ΕΞ2015 ΚΥΑ)το ΣτΕ έκρινεστην υπ’ αριθμ. 3944/2015 απόφαση του ότι: «
Ως προς τις λοιπές προστατευόμενες περιοχές
που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής ή άλλων Υπουργών, αφού προηγηθεί ανά Ο.Τ.Α. η καταγραφή, προηγηθεί, ο έλεγχος, η οριοθέτησή τους
και καθορισθεί ποιες δεν παραχωρούνται για λόγους σχετιζόμενους με την προστασία τους, οι λοιπές είναι δύσκολο να παραχωρούνται κατά τις ως άνω διατάξεις, με την επιβολή των αναγκαίων και πρόσφορων όρων, σύμφωνα με τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε προστατευόμενης περιοχής»
[4].
Από τον συνδυασμό των υπό 1 και 2 αναφερόμενων, προκύπτει σαφώς ότι η παραχώρηση απλής χρήσης των περιοχών που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 μπορεί να γίνειμόνο εφόσον λάβει χώρα εξατομικευμένη κρίση της διοίκησηςπερί του αφενός ποιες περιοχές δεν δύνανται να παραχωρηθούν, αφετέρου ποιοι όροι παραχώρησης θα ισχύσουν στις περιοχές που δύνανται να παραχωρηθούν. Για να επιτευχθεί η εναρμόνιση της διοίκησης με τις ανωτέρω αναφερόμενες επιταγές του Συμβουλίου της Επικρατείας,θα πρέπει για την θερινή περίοδο 2017
να μην επαναληφθείη συνολική και εκ των προτέρων Σύμφωνη Γνώμη του Αν. Υπουργού Περιβάλλοντος για το σύνολο των περιοχώνNaturaτης χώρας μας(βλ. αριθμ. πρωτ. 23841/664/28-4-2016 Σύμφωνη Γνώμη), αλλά αντίθετα να λάβει χώρα εξατομικευμένη κρίση για κάθε περιοχή, ώστε να καταστεί εφικτός ο έλεγχος εκ μέρους της διοίκησης για το πόσες παραχωρήσεις θα γίνουν, σε ποια σημεία και τι είδους θα είναι αυτές.
3) Τέλος πρέπει να επισημανθεί ότι στις προστατευόμενες περιοχές που διαχειρίζονται Φορείς Διαχείρισηςκρίνεται επιτακτική η ενεργή συμμετοχή των Φορέων Διαχείρισης,όχι μόνο στην διαδικασία παραχώρησης αλλά και στην διαδικασία ενδεχόμενης ανάκλησης αυτής, ώστε να αποφευχθούν στο μέλλον παραβιάσεις εκ μέρους των παραχωρησιούχων που επιφέρουν σημαντική υποβάθμιση των ευπαθών οικοσυστημάτων.
Με τιμή,
Οι συνυπογράφουσες οργανώσεις:
ΑΝΙΜΑ
ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ
ΑΡΧΕΛΩΝ
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΕΣΠΩΝ
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS
Καλλιστώ
Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης
Greenpeace
MEDASSEΤ
Mom
WWF Ελλάς