Σύμφωνα με
ανάλυση της εφημερίδας CAPITAL, το μέλλον των λιγνιτικών μονάδων παραγωγής
ενέργειας τόσο στη Βουλγαρία όσο και σε λοιπά εξαρτημένα από το εν λόγω καύσιμο
κράτη-μέλη της ΕΕ κρίνεται ως δυσοίωνο λόγω των περιορισμών που σταδιακά θέτει
η κοινοτική νομοθεσία, όπως αναφέρει το πλέον πρόσφατο ενημερωτικό δελτίο της ελληνικής
πρεσβείας στη Σόφια.
Η Βουλγαρία είναι
μαζί με την Ελλάδα, τη Γερμανία, την Τσεχία και την Πολωνία οι πλέον εξαρτημένες
ενεργειακά από το γαιάνθρακα χώρες της ΕΕ. Στη Βουλγαρία οι μονάδες
ηλεκτροπαραγωγής με πρώτη ύλη το γαιάνθρακα (λιγνίτη στις περισσότερες
περιπτώσεις) εκτιμάται ότι παράγουν το 35 – 45% της συνολικής ενέργειας που
καταναλώνεται. Σύμφωνα με το κάτωθι διάγραμμα, το μερίδιό της είναι μεγαλύτερο
και αυτού της ατομικής ενέργειας:
Η νέα
προτεινόμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή νομοθεσία θέτει εν αμφιβόλω τη συνέχιση
λειτουργίας λιγνιτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, όπως οι TPP “Bobov Dol”,
“Maritsa-3”, “Brikel” και η κρατική “Maritsa-Iztok 2”. Θα επηρεαστούν, όμως,
και οι δύο αμερικανικών συμφερόντων μονάδες της χώρας, οι TPP AES “Gulubovo”
και “Maritsa-Iztok 3”.
Σύμφωνα με την
CAPITAL, το πρόβλημα οξύνεται λόγω των σταδιακά αυξανόμενων εξόδων για τις
μονάδες αυτές, που οφείλονται στο σύστημα κατανομής δικαιωμάτων εκπομπής αερίων
του θερμοκηπίου (EU ETS) και στην αύξηση του κόστους αγοράς τέτοιων
δικαιωμάτων. Σύμφωνα με την κα Ivanka Dilovska, διευθύνουσα σύμβουλο του
Ινστιτούτου Ενεργειακής Διαχείρισης, επί του παρόντος η κατάσταση
εξισορροπείται λόγω ειδικής πρόβλεψης, που θα ισχύει έως το 2030 και βάσει της
οποίας μέρος των δαπανών επιστρέφουν ως επενδύσεις για εκσυγχρονισμό δικτύων
και σταθμών σε 6 κράτη-μέλη με ΑΕΠ μικρότερο του κοινοτικού μ.ό., μεταξύ των
οποίων και η Βουλγαρία.
Σύμφωνα με τον κ. Ivan Ivanov, Πρόεδρο της βουλγαρικής
Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, οι εν λόγω μονάδες ηλεκτροπαραγωγής μπορούν να
διασωθούν, αν μετατραπούν σε σταθμούς, που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη το φυσικό
αέριο. Κατ’ αυτό τον τρόπο θα διασωθούν και οι θέσεις εργασίας, που στο εγγύς
μέλλον θα κινδυνέψουν και οι οποίες υπολογίζονται σε περίπου 12.000. Βέβαια,
βάσει των σημερινών δεδομένων, μια τέτοια εξέλιξη θα εκτοξεύσει τα λειτουργικά
κόστη (π.χ. στη μονάδα τηλεθέρμανσης της Βάρνας η χρήση φ.ά. πενταπλασίασε το
κόστος συγκριτικά με το χρησιμοποιούμενο μαύρο γαιάνθρακα), ενώ δε θα διασώσει
τις θέσεις εργασίας στα ορυχεία.
Προβληματισμός
εκφράζεται και από εκπροσώπους των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, στις οποίες οι
εξελίξεις αυτές αφορούν. Ο κ. Olivier Marquette, Διευθύνων Σύμβουλος της TPP
AES “Gulubovo”, αναγνωρίζει ότι, πανευρωπαϊκά, η τάση είναι να αντικαθίστανται
οι θερμικές μονάδες με ΑΠΕ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι απειλούνται με άμεση
πτώχευση. Τόσο, πάντως, ο κ. Marquette όσο και εκπρόσωπος της κρατικής
“Maritsa-Iztok 2” αναγνωρίζουν ότι περαιτέρω αύξηση του κόστους των δικαιωμάτων
εκπομπής θα επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία τους.