Η Σιωπηλή Επανάσταση του LNG

Συνεπεία της δριμείας κακοκαιρίας των τελευταίων εβδομάδων, όπως γράφαμε πριν λίγες ημέρες (βλέπε άρθρο μας της 31/1 “Επείγει η Δημιουργία Υπόγειας Δεξαμενής Φ. Αερίου για την Αντιμετώπιση των Αιχμών της Ζήτησης”) η ανάγκη για αποθήκευση φυσικού αερίου αναδείχθηκε ως κρίσιμος παράγοντας για την ευστάθεια του ενεργειακού συστήματος της χώρας. Ήτο όμως το υγροποιημένο φυσικό αέριο ( LNG) που αποθηκεύεται και αεριοποιείται στο τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα πού έσωσε τελικά την κατάσταση. Παρά το γεγονός, όπως έχουμε επανειλημμένως επισημάνει, ότι η συστηματική χρήση του τερματικού LNG για κάλυψη αιχμών του συστήματος γίνεται κατά παρέκκλιση των προδιαγραφών και όρων λειτουργίας του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου. Όμως όπως απεδείχθη περίτρανα το LNG λόγω της ευελιξίας που χαρακτηρίζει την μεταφορά και αποθήκευση του προσφέρει σανίδα σωτηρίας σε ένα τόσο ευπαθές σύστημα όπως το Ελληνικό που δεν διαθέτει μόνιμους υπόγειους αποθηκευτικούς χώρους ( USG).

Όπως αναφέρουν πλέον πρόσφατα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) όπως δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στην ετήσια έκθεση World Energy Outlook 2016, το LNG έχει κερδίσει εντυπωσιακά έδαφος τα τελευταία 15 και πλέον χρόνια. Από το μερίδιο 26% που είχε το 2000 έναντι της προμήθειας με φυσικό αέριο μέσω αγωγών, το 2014 αυτή ανήλθε στο 42%, με την πρόβλεψη για το 2040 να φθάσει στο 53%. Το ΙΕΑ επί της ουσίας μιλά για μια δεύτερη επανάσταση του φυσικού αερίου, που αναμένεται να επηρεάσει τις τιμές και τα συμβόλαια κατά τα επόμενα χρόνια.

Πιο συγκεκριμένα το έτος 2000 μέσω πλοίων LNG μεταφέρθηκαν 525 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου ( bcm) ενώ η ποσότητα αυτή είχε αυξηθεί το 2014 στα 685 bcm από 1,630 bcm που διακινήθηκε παγκοσμίως σε μεγάλες αποστάσεις, δηλαδή διαδρομές άνω των 500 χλμ. Έτσι καθώς θα αυξάνεται η χρήση φυσικού αερίου σε όλο τον κόσμο το ΙΕΑ εκτιμά ότι το 2040 το μεταφερόμενο σε μορφή LNG φυσικό αέριο θα κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά (53%) οδηγώντας σε μία πλήρη ανατροπή του εφαρμοσμένου σήμερα μοντέλου.

Τους λόγους για τους οποίους το LNG αποτελεί ανερχόμενη δύναμη στο χώρο της ενέργειας συνοψίζει πολύ εύστοχα ο κ. Σπύρος Παλαιογιάννης, Managing Director της εταιρείας Medgas and More Services και πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ. Μεταξύ άλλων ο κ. Παλαιογιάννης παρατηρεί ότι «Με δεδομένο ότι το φυσικό αέριο θα συνεχίσει και στις επόμενες δεκαετίες να καλύπτει το ¼ περίπου των παγκόσμιων ενεργειακών αναγκών, θεωρώ απολύτως βέβαιο ότι θα υπάρξει μια περεταίρω ενίσχυση του ρόλου του LNG στη διεθνή αγορά για πολύ συγκεκριμένους λόγους:

Πρώτον γιατί το LNG μπορεί να προσφέρει πολύ μεγαλύτερη γεωγραφική και ποσοτική ευελιξία σε σύγκριση με το αέριο αγωγού και συνεπώς να προσελκύει την προσοχή όλο και περισσότερων καταναλωτών/αγοραστών αλλά και traders. Δεύτερον γιατί υπάρχει μια συνεχής αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας LNG διεσπαρμένη σε μεγάλο πλέον αριθμό χωρών (20 συγκεκριμένα) με αποτέλεσμα να υπάρξει υπερπροσφορά LNG στην αγορά τα επόμενα 5-10 χρόνια και τρίτον γιατί λόγω του business model και του τρόπου τιμολόγησης που έχουν υιοθετήσει οι αμερικανικές εταιρίες στο marketing του (σχιστολιθικής προέλευσης) LNG στην παγκόσμια αγορά, οι τιμές του LNG (λόγω και της προαναφερθείσας υπερπροσφοράς) αναμένονται να κινηθούν σε πολύ ανταγωνιστικά επίπεδα στα επόμενα χρόνια».

Υπάρχουν ασφαλώς και άλλοι λόγοι που η διείσδυση του LNG στην ενεργειακή αγορά αναμένεται να διευκολυνθεί κατά τα επόμενα χρόνια. Ένας από αυτούς είναι η δυνατότητα που προσφέρει σε χώρες και γεωγραφικές περιοχές όπως είναι η Ελλάδα και η νότια Βαλκανική, που δεν διαθέτουν επαρκείς αποθηκευτικούς χώρους αερίου να αποκτήσουν, χάρις στις πλωτές δεξαμενές LNG, που είναι γνωστές ως FSRU, όπως αυτή που πρόσφατα εγκαταστάθηκε πλησίον της Σμύρνης στη Τουρκία (Βλέπε άρθρο στο energia. gr H Tουρκία ενισχύει την ενεργειακή της ασφάλεια επεκτείνοντας τις υποδομές στο φυσικό αέριο) αλλά και αυτή που πρόκειται να εγκατασταθεί από την εταιρεία Gastrade (Όμιλος Κοπελούζου) στην Αλεξανδρούπολη.

Ως γνωστό, το έργο θα πραγματοποιηθεί 17,6 χλμ. νοτιοδυτικά του λιμένα της Αλεξανδρούπολης και θα έχει αποθηκευτικούς χώρους 170.000 κυβικών μέτρων και δυνατότητα παροχής φυσικού αερίου 6,1 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως. Η πλωτή μονάδα θα συνδέεται με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου με αγωγό μήκους 28 χλμ. και μέσω του αγωγού αυτού το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές τόσο της Ελλάδας, όσο και της ευρύτερης περιφέρειας και ειδικότερα της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Σερβίας, της Ουγγαρίας αλλά και της Ουκρανίας. Το έργο συνδυάζεται με τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) αλλά και με τον αγωγό TAP. Για τους λόγους αυτούς προσελκύει το ενδιαφέρον μεγάλων διεθνών προμηθευτών αλλά και εταιρειών μεταφοράς LNG, με την γνωστή ναυτιλιακή εταιρεία Gaslog να αποκτά πολύ πρόσφατα 20% του εταιρικού κεφαλαίου της Gastrade. Έτσι οι Έλληνες εφοπλιστές που επενδύουν όλο και περισσότερο στις μεταφορές LNG τώρα αποκτούν ενδιαφέροντα και στον τομέα της αποθήκευσης και άρα εμπορίας.

Τέλος, όπως παρατηρεί ο Σπύρος Παλαιογιάννης, δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι οι τεχνολογίες χρήσης του LNG ως marine fuel και οι small-scale εφαρμογές του στην κίνηση οχημάτων (ενδεχομένως δε αύριο και για την κίνηση τραίνων και αεροπλάνων), καθώς και στην τροφοδοσία απομακρυσμένων και νησιωτικών περιοχών έχουν πλέον ωριμάσει και δημιουργούν εντελώς δεδομένα και νέες κατηγορίες ζήτησης αερίου.