Η Ρωσία κρατά αποστάσεις ασφαλείας και διαμηνύει ότι χρειάζεται
χρόνος, μήνες και όχι βδομάδες για μια συνάντηση κορυφής Πούτιν - Τραμπ,
και δεν περιμένει άμεση άρση των κυρώσεων της Δύσης. Χθες ο εκπρόσωπος
του υπουργείου Εξωτερικών στη Μόσχα δήλωσε χωρίς περιστροφές ότι πιθανή
απόφαση των ΗΠΑ για αποχώρηση από το Αφγανιστάν θα επιδεινώσει την
κατάσταση στη χώρα αυτή.
Την ίδια ώρα η πρώτη ηγέτης μεγάλης
δύναμης που θα διαβεί το κατώφλι του Λευκού Οίκου, η πρωθυπουργός της
Βρετανίας, Τ. Μέι, δηλώνει μέσω της εκπροσώπου της ότι σκοπεύει στη
συνάντησή της με τον Τραμπ να συνηγορήσει υπέρ του ελεύθερου εμπορίου
αλλά και της συμφωνίας για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος του
Ιράν.
Έτσι, δίπλα στον Πούτιν που ως ψύχραιμος παίκτης επενδύει
στη σταδιακή και σταθερή προσέγγιση με τις ΗΠΑ και όχι στα επικοινωνιακά
πυροτεχνήματα των ανατροπών -στις οποίες έχει αλλεργία η παραδοσιακά
συντηρητική ρωσική διπλωματία- έρχεται και η Μέι που δηλώνει ότι θα
αναζητήσει έναν κοινό παρονομαστή με τον Τραμπ, ώστε η στήριξή του στην
υλοποίηση ενός πολύ πιθανού σκληρού Brexit να μην οδηγήσει τη Βρετανία
σε απομονωτισμό και μονομερή εξάρτηση από την Ουάσιγκτον.
Τα κενά και οι αντιφάσεις πολλαπλασιάζονται, αν εστιάσουμε στη πολιτική Τραμπ στη Μέση Ανατολή και απέναντι στην Κίνα:
Στη
Μέση Ανατολή θέλει συνεργασία - συμμαχία με τη Ρωσία για να εξαφανίσει
τους Τζιχαντιστές από το πρόσωπο της Γης και ταυτόχρονα απειλεί με νέα
ψυχροπολεμική κλιμάκωση απέναντι στο Ιράν, οι δυνάμεις και οι σύμμαχοι
του οποίου είναι η αιχμή του δόρατος στις χερσαίες επιχειρήσεις κατά του
ισλαμικού Κράτους στη Συρία και στο Ιράκ.
Σε ό,τι αφορά την Κίνα
αν υποθέσουμε ότι η ανάσχεση της ισχυροποίησής της στην Ευρύτερη
Περιοχή Ασίας - Ειρηνικού είναι η κινητήρια δύναμη που ωθεί τον Τραμπ να
θέλει την προσέγγιση με τη Ρωσία, τότε η επιλογή του για αποχώρηση των
ΗΠΑ από το Εμπορικό Σύμφωνο του Ειρηνικού ΤΡΡ αφήνει στην κινεζική
ηγεσία τη δυνατότητα να προβάλει ως ο εγγυητής του Ελεύθερου Εμπορίου,
ένας ελιγμός που μάλλον ισορροπεί τη γεωπολιτική απειλή που αισθάνονται
οι χώρες της περιοχής από το Πεκίνο. Άλλωστε το Σύμφωνο ΤΡΡ είχε
σχεδιασθεί από την κυβέρνηση Ομπάμα ως εμπορικό πρόπλασμα μιας ευρύτατης
αντικινεζικής συσπείρωσης που ή θα απέτρεπε τις ηγεμονικές
περιφερειακές φιλοδοξίες της Κίνας ή θα την εξανάγκαζε να συμμορφωθεί με
δεδομένους κανόνες του παιχνιδιού.
Για να είμαστε δίκαιοι τις
αντιφάσεις αναπροσαρμογής δεν τις γνωρίζουμε τώρα με τον Τραμπ, τις
βιώνουμε από το 2013 και μετά, όταν η κυβέρνηση Ομπάμα σταδιακά ανέτρεψε
την αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή, καθώς τερμάτισε την
κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με το Ιράν και έθεσε ως προτεραιότητα τη
συντριβή των Τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους.
Μια διόρθωση
πορείας που άγγιξε τα όρια της ανατροπής και αποξένωσε σε διαφορετικό
βαθμό τους τρεις μέχρι τότε πιο στενούς συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή,
το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία και την Τουρκία, χωρίς να θελήσει και να
μπορέσει να προχωρήσει σε πλήρη εξομάλυνση με την Τεχεράνη και συνολική
πολιτικοστρατιωτική συμμαχία με τη Μόσχα.
Η σύγχυση των πρώτων
ημερών Τραμπ προφανώς οφείλεται στην ταυτόχρονη προσπάθειά του να πείσει
την εκλογική του βάση ότι είναι συνεπής στις προεκλογικές του
εξαγγελίες για εξάλειψη της ανεργίας μέσω του επαναπατρισμού παραγωγικών
δραστηριοτήτων στις ΗΠΑ και να ρίξει τα θεμέλια μιας σειράς διμερών
προσεγγίσεων αρχής γενομένης με τη Βρετανία και τη Ρωσία.
Επί του
παρόντος και για κάποιους μήνες ο Τραμπ θα εισπράξει στο πολλαπλάσιο
ό,τι εισέπραξε ο Ομπάμα μετά τη στροφή της αμερικανικής πολιτικής στη
Μέση Ανατολή, την οργή και την αντίδραση των μέχρι τώρα συμμάχων με τις
νέες συμπλεύσεις που επιδιώκει να είναι ένα μετέωρο βήμα στην καλύτερη
περίπτωση και ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα στη χειρότερη.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 25/01/2017)