Η αξιοποίηση των Διατηρητέων Κτηρίων και Μνημείων, που ανήκουν σε
ιδιώτες και βρίσκονται σε διάφορες περιοχές της χώρας μας, μπορούν να
φιλοξενήσουν υψηλής στάθμης τουριστικές χρήσεις του τύπου Boutiques
Hotels.
Η λύση αυτή αποτελεί σχεδόν μονόδρομο για χιλιάδες τέτοια κτήρια που
αποτελούν ουσιαστικό κομμάτι της Αρχιτεκτονικής, και γενικότερα της
Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς, και προσφέρονται ως μοναδικά κελύφη
δημιουργίας Βιωματικού Τουρισμού, ενισχύοντας και αναβαθμίζοντας
ανταγωνιστικά το ελληνικό τουριστικό προϊόν.
- Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει μελέτη της κ. Κωνσταντίνας Κόκοτου,
ειδικευμένης στην Διαχείριση προγραμμάτων Πολιτιστικού Τουρισμού και
στην Συντήρηση, Προστασία και Ανάδειξη Μνημείων, ιδρυτικό μέλος
Εταιρείας παροχής πολυτελών τουριστικών υπηρεσιών στην περιοχή κυρίως
του Ιονίου. (
ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ και διαβάστε τη σχετική μελέτη)
- Η μελέτη αυτή εκπονήθηκε με βάση τα επιστημονικά και επαγγελματικά
ενδιαφέροντα της κ. Κόκοτου και σε συνεργασία με τον πρόεδρο του
Πανελληνίου Συλλόγου Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτηρίων και Μνημείων κ.
Νικόλαο Χαρκιολάκη, Αρχιτέκτονα και Επίτιμο Διευθυντή Αναστήλωσης
Νεώτερων και Σύγχρονων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Περίληψη της μελέτης αυτής, που αφορά στην Συμβολή των Διατηρητέων
Κτηρίων και Μνημείων της χώρας μας στον Ελληνικό Τουρισμό, ζητήθηκε από
το Γραφείο της Υπουργού Τουρισμού κ. Έλενας Κουντουρά, προκειμένου να
εξετάσει τη δημιουργία ενός Ειδικού Προγράμματος στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ
2014-2020.
Η πρόταση του Πανελληνίου Συλλόγου αφορά, σε πρώτη φάση, την
αποκατάσταση 100 περίπου Διατηρητέων Κτηρίων και Μνημείων σε όλη την
Ελλάδα που θα φιλοξενήσουν Τουριστικές χρήσεις είτε μεμονωμένα είτε σε
Τουριστικές περιοχές και θα αποτελέσουν ένα δίκτυο Boutiques Hotels,
συνεργαζόμενων τόσο μεταξύ τους όσο και με αντίστοιχες γαστρονομικού και
οινικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεις επίσης σε Διατηρητέα Κτήρια και
Μνημεία, σε συνδυασμό και με άλλες συνέργειες Πολιτιστικού Τουρισμού
(π.χ. επισκέψεις σε Αρχαιολογικούς χώρους, σε ανασκαφές και σε Μνημεία,
καταδυτικές δραστηριότητες σε ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους κλπ).
Σύμφωνα με τη μελέτη της κ. Κόκοτου, τα Διατηρητέα Κτήρια και Μνημεία
που ανήκουν σε ιδιώτες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα Χρονολογικών Περιόδων
(1204 έως 1930) και απαρτίζουν μία ειδική κατηγορία Τουριστικού
Προϊόντος, με ιδιαίτερα αυξανόμενη τάση, έναν Τουριστικό τομέα με
ιδιαίτερο εκτόπισμα, ο οποίος μάλιστα αυξάνει την επιρροή του λόγω των
ποικίλων υπο-προϊόντων που δημιουργούνται και του ιδιαίτερα σύνθετου και
ταυτόχρονα ελκυστικού χαρακτήρα που εκπέμπει.
Τα παραδείγματα από τον Ευρωπαϊκό χώρο είναι πάμπολλα και άκρως επιτυχή. Η πρόκληση για τον Ελλαδικό χώρο παραμένει ανοιχτή.
Τα Διατηρητέα Κτήρια αποτελούν μία ολοκληρωμένη «παράσταση» της
Ιστορικής συνέχειας ενός τόπου, την εξέλιξη της Αρχιτεκτονικής
Κληρονομιάς μέσα από τους εκάστοτε Πολιτικούς, Οικονομικούς και
Κοινωνικούς παράγοντες που συνέβαλαν στην διαμόρφωσή της, την απτή
απόδειξη του Αισθητικού υποβάθρου ενός Κοινωνικού συνόλου, τον τρόπο
λειτουργίας αυτού και την ορατή υλική ένδειξη και απόδειξη των εθίμων
και των παραδόσεών του.
Τα Διατηρητέα Κτήρια είναι ελκυστικά στον επισκέπτη, γιατί αποτελούν την
πιο απτή και γλαφυρή απόδειξη και ανάλυση της Ιστορικής συνέχειας ενός
τόπου - και ό,τι αυτή συμπεριλαμβάνει - σε μία ματιά και μάλιστα με τη
δυνατότητα της «αναβίωσης» της χρονικής περιόδου στην οποία ανήκουν.
Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να «μεταφερθεί» πίσω στον χρόνο, να
έλθει σε επαφή με Έργα Τέχνης, τοιχογραφίες, ψηφιδωτά και γλυπτούς
διακόσμους που αποτελούν βασικά δομικά στοιχεία των κτηρίων και να
αντιληφθεί μέσα από την διάταξη και την Τυπολογία τους, τον τρόπο
λειτουργίας μιας ολόκληρης Κοινωνίας: Ο τρύγος, το μάζεμα της ελιάς, η
συγκέντρωση των κοπαδιών και άλλες δραστηριότητες της προ-βιομηχανικής
εποχής.
Τα Διατηρητέα Κτήρια συμβάλλουν στη διαμόρφωση του Πολεοδομικού Ιστού
και κατά συνέπεια στη διαμόρφωση της Κοινωνικής Αισθητικής και Μνήμης.
Οι προσόψεις τους, αποτελούν τον μοναδικό παράγοντα που καθιστά μία πόλη
«Ιδιαίτερη», «Μαγευτική», «Μοναδική» (Οι χαρακτηρισμοί αυτοί προκύπτουν
από Τουριστικά Περιοδικά υψηλής κλάσης - όπως π.χ. Traveller Made κλπ -
και αφορούν σε επίθετα που οι ίδιοι οι Τουρίστες απέδωσαν σε Ιστορικές
πόλεις και Διατηρητέα Κτήρια) και την κατατάσσει στους περισσότερο
ελκυστικούς και ισχυρούς Τουριστικούς Προορισμούς. Πόσο μάλλον δε όταν
στέκουν αναστηλωμένα, με όλα τα δομικά χαρακτηριστικά τους εμφανή στον
απλό επισκέπτη.
Οι Παραδοσιακοί Οικισμοί που φιλοξενούν Διατηρητέα Κτήρια, είτε ως
αναστηλωμένες κατοικίες, είτε ως Boutiques Hotels, κερδίζουν το
ενδιαφέρον των επισκεπτών σε τέτοιο βαθμό, ώστε καθιστούν τους εκάστοτε
προορισμούς ως τους πλέον επικερδείς.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, πως ανά την Μεσόγειο και εν συνόλω την
Ευρωπαϊκή Ζώνη, η τάση μετατροπής Διατηρητέων και Ιστορικών Κτηρίων σε
τουριστικά καταλύματα, όχι μόνο έχει αυξανόμενη τάση αλλά, αποτελεί και
έναν από τους πλέον επικερδείς τομείς του Τουρισμού παγκοσμίως.
Σημαντικά Brands όπως τα Hispanic Hotels, Historic Hotels of Europe,
Small Luxury Hotels, Group Hotels & Patrimoine και άλλοι πολλοί
επιχειρηματικοί όμιλοι Ιδιωτικού αλλά και Κρατικού χαρακτήρα, επένδυσαν
στην πρωτοβουλία Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτηρίων, που ενισχύθηκαν
οικονομικά από το Κράτος και κατάφεραν να δημιουργήσουν εξαιρετικά
επιτυχημένες επιχειρήσεις Τουριστικού προϊόντος με ξεχωριστό χαρακτήρα
και ιδιαίτερο Brand Name.
Επίσης, συμπεριέλαβαν κρατικές δράσεις ενίσχυσης, ανάδειξης και
αξιοποίησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς πόλεων, όπως η Μπολόνια, το
Ιστορικό Κέντρο του Σπλιτ στην Κροατία και άλλες περιοχές.
Χάρη στην τουριστική άνοδο που πέτυχαν με την δράση τους αυτή,
ενισχύοντας ως πυρήνα του έργου τα Διατηρητέα Κτήρια του πολεοδομικού
και χωρικού τους ιστού, κατάφεραν παράλληλα να αναδείξουν τα άυλα
στοιχεία της Κληρονομιάς τους, όπως την αλλοτινή φυσιογνωμία των πόλεων,
τον τρόπο ζωής των κατοίκων, τις καθημερινές τους συνήθειες, τα
τραγούδια τους, τα έθιμα και τις παραδόσεις τους.
Οι καμπάνιες που δημιουργούνται από τις επιχειρήσεις και τους ομίλους
αυτούς αφορούν στην προβολή των ιδίων των κτηρίων που αποτελούν ορόσημα
των τόπων αυτών, όπως επίσης και στην προβολή της ευρύτερης περιοχής
στην οποία ανήκουν.
Ο στόχος και το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία πρωτότυπων θεματικών
διαδρομών στον Πολιτισμό του κάθε τόπου, με διανυκτερεύσεις σε
Διατηρητέα Κτήρια που αποπνέουν Ιστορικότητα.
Ταυτόχρονα, περιλαμβάνουν γαστρονομικές εμπειρίες με βάση τοπικά
προϊόντα, των οποίων η παραγωγή και η τυποποίηση είναι άρρηκτα δεμένη,
αιώνες τώρα, με την Αρχιτεκτονική και την Πολεοδομίας της λεγόμενης
Βιοτεχνικής Κληρονομιάς.
Οι επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την επανάχρηση των
Ιστορικών κτηρίων της Μπολόνια, ανήλθαν σε 20.124.000 Ευρώ, και είχε ως
αποτέλεσμα την αλλαγή της όψης της πόλης, την εγγραφή της στον κατάλογο
της UNESCO και το 2010 την ανακήρυξή της σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της
Ευρώπης. Πόλεις όπως η Βαρκελώνη που οι Ιδιοκτήτες ενισχύθηκαν επίσης
οικονομικά και μετέτρεψαν τα κτήριά τους σε Boutique Hotels, κατάφεραν
να αναδείξουν ολόκληρη την πόλη σε έναν από τους πλέον περιζήτητους
προορισμούς:
Ενώ το 1990 η πόλη διέθετε μόλις 18.500 κλίνες, έπειτα από την δράση
αυτή το 2013 οι κλίνες έφθασαν τις 68.000, ενώ το 2012 η πόλη εισέπραξε
12 δισεκατομμύρια Ευρώ από την επισκεψιμότητα και την Τουριστική
δραστηριότητα.
Ο Πολιτιστικός Τουρισμός - όπως ονομάζεται αυτού του είδους ο Τουρισμός
που αναδεικνύει Πολιτιστικά Χαρακτηριστικά - καταλαμβάνει το 37% του
Παγκόσμιου Τουριστικού Προϊόντος με ανοδική τάση κατά 15% κάθε χρόνο
(Βάσει του World Tourism Organization Statistics).
Τα στατιστικά στοιχεία ανάλυσης των επισκεπτών αυτού του τύπου του
Πολιτιστικού Τουρισμού που προτιμούν τα Διατηρητέα Κτήρια και θέλουν να
γευτούν τα τοπικά και παραδοσιακά χαρακτηριστικά του κάθε τόπου,
ξοδεύουν 38% περισσότερα χρήματα σε σχέση με έναν μέσο τουρίστα,
διαμένουν κατά 22% περισσότερο, είναι βαθιά καλλιεργημένοι, ξοδεύουν
στις παρελκόμενες δραστηριότητες, όπως είναι τα Μουσεία, οι
Αρχαιολογικοί χώροι, τα εστιατόρια με τοπικά προϊόντα και σε
δραστηριότητες όπως η κατάδυση που αφορά σε ενάλιους αρχαιολογικούς
χώρους, σε οινικές διαδρομές και σε περιβαλλοντικές δραστηριότητες
αναψυχής.
Η συγκεκριμένη κατηγορία του Cultural Tourism, είναι η πλέον ταχύτερα
αναπτυσσόμενη κατηγορία τουριστικού Προϊόντος, με άμεσα ετήσια κέρδη 1
δισεκατομμύριο Ευρώ, παγκοσμίως και έμμεσα επίσης 1 δισεκατομμύριο Ευρώ.
Στις Μεσογειακές χώρες με έντονη Ιστορικότητα και ιδιαίτερα
Αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά οι επισκέπτες έλκονται κατά 44% από τα
Ιστορικά Κτήρια και κατά 22% από παραθαλάσσια ακίνητα αυτού του τύπου.
Όπως δήλωσε ο γνωστός επιχειρηματίας Jeff Klein, ο οποίος μετατρέπει
Διατηρητέα Κτήρια σε Boutique Hotels, «Η βιομηχανία της δημιουργίας
boutique hotels σε Διατηρητέα Κτήρια, έχει πραγματικά εκτιναχθεί. Η
αρχιτεκτονική και διακοσμητική ιδιαιτερότητά τους έχει να προσφέρει μόνο
προοπτική και glamour». Γνωστές αλυσίδες, όπως η Marriot, αγοράζουν
Ιστορικά Κτήρια και τα μετατρέπουν σε ξενοδοχειακές μονάδες, διότι «η
αίσθηση του Οικείου που αναδίδουν στον πελάτη και αυτή η ενσωματωμένη
πολυτέλεια, αποτελούν χαρακτηριστικά στοιχεία που δεν μπορούν να
αναπαραχθούν στα μοντέρνα νεόδμητα Κτήρια» (Jeff Klein in Travel &
Leisure and Marriot’s Front Manager Interview).
Ο ιδιαίτερος αρχιτεκτονικός χαρακτήρας των Διατηρητέων είναι αυτός που
επιτρέπει τη σύνθεση ενός ιδιαίτερου Βιωματικού προϊόντος, καθώς
ταυτόχρονα, μέσα από αυτά τα Ιστορικά κτήρια, ενισχύονται και οι
υπόλοιποι τομείς του Τουριστικού τομέα: αναβαθμίζονται αισθητικά οι
περιοχές στις οποίες ανήκουν, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας,
ενισχύονται οι τοπικές οργανώσεις πολιτισμού & περιβάλλοντος,
επιμηκύνεται η Τουριστική περίοδος, αναβαθμίζεται η ποιότητα του
τουριστικού προϊόντος, ενισχύονται οι γύρω εμπορικές δραστηριότητες,
προσελκύονται σημαντικές επενδύσεις και όλα συμβάλλουν στη θετική
ψυχολογία των πολιτών μέσα στον σύγχρονο μουντό πολεοδομικό ιστό.
Οι χώρες του εξωτερικού που επένδυσαν σε δράσεις του τύπου αυτού, δεν έχασαν. Στην Ελλάδα τα Διατηρητέα μας ακόμα περιμένουν...
(real.gr)