Ο πρωθυπουργός επιστρέφει στην Αθήνα και η υπόθεση του διαγωνισμού για την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ μπαίνει αυτή την εβδομάδα στην τελική ευθεία, καθώς λίγες ημέρες πριν τη λήξη της εγγυητικής επιστολής ο επικεφαλής της Socar θα έρθει στη χώρα μας για να κάνει απευθείας διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση στο ανώτατο δυνατό επίπεδο.
Το γεγονός ότι το διήμερο 27-28 Σεπτεμβρίου θα έρθει στην Ελλάδα ο ίδιος ο Ροβνάγκ Αμπντουλάγιεβ (σύμφωνα με όσα δήλωσε την περασμένη εβδομάδα) έχει τη βαρύτητά του: Οι χειρισμοί του Άναρ Μαμάντοφ, που ήταν επικεφαλής του γραφείου της αζέρικης εταιρείας στην Αθήνα και έχει πλέον μετακινηθεί στην Τουρκία, έχουν προκαλέσει την οργή όχι μόνο του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πάνου Σκουρλέτη, αλλά και συνολικά της ελληνικής κυβέρνησης.
Μετά την ψήφιση από τη Βουλή της τροπολογίας με την οποία αφαιρέθηκαν από την ρυθμιζόμενη περιουσιακή βάση του ΔΕΣΦΑ επιχορηγήσεις 200 εκατ. ευρώ, ενώ μειώθηκε και η λεγόμενη «ανακτήσιμη διαφορά», βάζοντας φρένο σε μία υπέρογκη επιβάρυνση της βιομηχανίας και των νοικοκυριών από την αύξηση ως 68% των τελών μεταφοράς του συστήματος φυσικού αερίου, η στάση που ακολούθησε ο κ. Μαμάντοφ έκοψε οριστικά τους δεσμούς του με την ελληνική πλευρά: Κάθε επαφή σταμάτησε, ενώ μετά και την παραίτηση Ξιφαρά από τον ΔΕΣΦΑ κόπηκε μία ακόμα, αν όχι η τελευταία, «γέφυρα» επικοινωνίας των δύο πλευρών.
Εκ των πραγμάτων λοιπόν, η επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων δεν θα μπορούσε να γίνει με τα ίδια πρόσωπα. Βεβαίως, πρέπει να σημειωθεί ότι για την αζέρικη πλευρά ο κ. Σκουρλέτης αποτελεί «κόκκινο πανί», όπως τουλάχιστον προκύπτει από τις ανώνυμες δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων στα αζέρικα και όχι μόνο ΜΜΕ.
Η κυβέρνηση, πάντως, έχει ήδη ανοίξει τον δρόμο για μία κίνηση καλής θέλησης, ώστε τουλάχιστον να μην κατηγορηθεί ότι φέρει ευθύνη για τυχόν αδιέξοδο του διαγωνισμού, αν και η αλήθεια είναι ότι δεν συμφωνεί με τους ετεροβαρείς όρους αυτού του διαγωνισμού και το πολύ χαμηλό τίμημα (400 εκατ. ευρώ) με το οποίο η Socar (μαζί με τη Snam) μπορεί να αποκτήσει το 66% του ΔΕΣΦΑ. Αντ' αυτού, θα προτιμούσε να διατηρήσει υπό τον έλεγχο του Δημοσίου τουλάχιστον το 51%, όπως έκανε στην περίπτωση του ΑΔΜΗΕ.
Συγκεκριμένα, με ρύθμιση που πέρασε στο πολυνομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ, δίνει το περιθώριο στην ΡΑΕ να λάβει την τελική απόφαση σχετικά με τον επιμερισμό της ανακτήσιμης διαφοράς του ΔΕΣΦΑ για την περίοδο 2006-2015.
Έτσι, η ΡΑΕ μπορεί να ορίσει μικρότερη περίοδο για τον επιμερισμό της -ψαλιδισμένης- ανακτήσιμης διαφοράς, σε σχέση με τα 40 χρόνια που προέβλεπε η προηγούμενη ρύθμιση, προσφέροντας ένα συγκεκριμένο κίνητρο στην πλευρά της Socar. Η περίοδος αυτή μπορεί να μειωθεί σε 25 με 30 χρόνια. Επίσης, ο ρυθμός αύξησης της μέσης χρέωσης ίσως αναπροσαρμοστεί προς τα πάνω συγκριτικά με την πρόταση του ΔΕΣΦΑ (23,2% για το 2017), δηλαδή κοντά στο 30%.
Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων υπάρχει ακόμα το σενάριο μείωσης του ποσοστού της Socar κάτω από το 49% (το ανώτατο ποσοστό που μπορούν να αποκτήσει) με διάφορες εναλλακτικές φόρμουλες.
Εκτίμηση της ελληνικής πλευράς είναι ότι οι Αζέροι θέλουν να αποκτήσουν τον έλεγχο του ΔΕΣΦΑ και εφόσον δεν επιμείνουν σε ανεδαφικά αιτήματα για μείωση του τιμήματος, τότε η συμφωνία μπορεί να κλείσει ακόμα και αυτή την εβδομάδα.
Το ερώτημα σε αυτή την περίπτωση είναι πως θα καταφέρουν να συνεργαστούν την επόμενη μέρα δύο πλευρές που ήρθαν σε τόσο σκληρή αντιπαράθεση. Ή ακόμα καλύτερα αν με βάση την εμπειρία των δύο τελευταίων μηνών θέλουν πραγματικά να συνεργαστούν ή θα προτιμήσουν ένα όσο το δυνατόν πιο συναινετικό «διαζύγιο», ώστε η κυβέρνηση να προωθήσει το δικό της σχέδιο και οι Αζέροι να αποφύγουν να βάλουν το χέρι στην τσέπη...