Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, η εταιρεία δηλαδή που δημιουργήθηκε προ δεκαετίας περίπου για την λειτουργία και εκμετάλλευση όλων των σιδηροδρομικών μεταφορών (επιβατικών, εμπορευμάτων κτλ.) επωλήθη την περασμένη Πέμπτη (21/7) έναντι μόλις 45 εκατομμυρίων ευρώ. Νέος ιδιοκτήτης είναι η κρατική ιταλική εταιρεία Ferrovie dello Stato Italiane, σε ποσοστό 100%.
Το τίμημα για την πώληση είναι πράγματι πολύ μικρό, αλλά ταυτοχρόνως είναι το υψηλότερο που κατετέθη στον διαγωνισμό. Και να φαντασθείτε ότι όταν πριν τρία χρόνια είχε κατατεθεί προσφορά για 300 εκατομμύρια οι τότε ιθύνοντες την χαρακτήριζαν ως «προκλητικά χαμηλό τίμημα». Αν κάτι αποδεικνύει αυτή η εξέλιξη είναι η απαξίωση της δημόσιας περιουσίας με την πάροδο των ετών.
Στο διάστημα της διακυβέρνησης Καραμανλή (Μάρτιος 2004 - Σεπτέμβριος 2009), οι αποκρατικοποιήσεις απέφεραν έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό συνολικού ύψους 7,7 δις ευρώ. Η πώληση του πλειοψηφικού πακέτου του ΟΤΕ, της Εμπορικής Τράπεζας, μέρους της Εθνικής Τράπεζας, η παραχώρηση τμήματος του λιμένος Πειραιώς και άλλες ιδιωτικοποιήσεις πραγματοποιήθηκαν μέσα σε αρκετά ευμενές επενδυτικό περιβάλλον. Η Ελλάδα είχε ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης και απήλαυε φθηνού δανεισμού ως κράτος-μέλος της Ευρωζώνης, το ίδιο και οι επιχειρήσεις που δρούσαν στην χώρα. Η κυβέρνηση είχε ευελιξία και χρονική άνεση στις διαπραγματεύσεις.
Τον Φεβρουάριο του 2011 η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου κλήθηκε να θέσει σε εφαρμογή πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που θα απέφερε 50 δις έως το 2015. Όχι μόνο ο στόχος αυτός δεν επετεύχθη αλλά τα συνολικά έσοδα μέχρι τώρα είναι σημαντικά λιγότερα και από τα 7, 7 δις της πενταετίας 2004-2009.
Από το 2009 και εντεύθεν, η ύφεση στη χώρα μας βαθαίνει διαρκώς, ο δανεισμός των επιχειρήσεων έχει ανέλθει σε δυσθεώρητο ύψος, και η φορολογία τους είχε εκτοξευθεί σε πρωτόγνωρα επίπεδα. Μέσα σε αυτό το τελείως αρνητικό οικονομικό περιβάλλον ανετέθη η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας σε ένα νεοπαγή οργανισμό, το ΤΑΙΠΕΔ, η διοίκηση του οποίου αλλάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα (πέντε διαφορετικές διοικήσεις μέσα σε 5 χρόνια!). Την ίδια στιγμή, οι υποψήφιοι επενδυτές γνώριζαν πολύ καλά ότι το ελληνικό κράτος επείγεται να πωλήσει τα περιουσιακά του στοιχεία, προκειμένου να αξιοποιήσει το τίμημα για την απομείωση του χρέους. Για αυτό και όλα αυτά τα χρόνια επιδόθηκαν σε ένα απαράδεκτο διαγωνισμό μειοδοσίας. Δηλαδή όποιος κατάφερνε να προσφέρει την χαμηλότερη δυνατή τιμή, με παράλληλο αποκλεισμό των ανταγωνιστών του, θεωρείτο ο πιο καταφερτζής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επιχειρούμενη πώληση του ΔΕΣΦΑ η οποία, μαζί με αυτή της ΔΕΠΑ προκηρύχθηκε στα τέλη του 2012. Μία τελείως λαθεμένη ιδιωτικοποίηση, για λόγους που έχουμε τονίσει και αναλύσει επανειλημμένα μέσα από την στήλη.
Τελικά ο διαγωνισμός για την ΔΕΠΑ κηρύχθηκε άγονος ενώ στην περίπτωση του ΔΕΣΦΑ κατατέθηκε μία και μοναδική προσφορά από την κρατική εταιρεία πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν την SOCAR μετά την αποχώρηση της Ρωσικών συμφερόντων SINTEZ (ανήκε στον Ρώσο ολιγάρχη Lebedev) και της κοινοπραξίας PPF-TERNA. Η δε SOCAR προσέφερε το ποσό των €400 εκατομμυρίων για το 66% της εταιρείας, πράγμα που τοποθετούσε την συνολική αποτίμηση του ΔΕΣΦΑ μόλις στα 600 εκατομμύρια ευρώ. Όταν με τις πλέον συντηρητικές εκτιμήσεις από ανεξάρτητους εκτιμητές η συνολική αξία του Διαχειριστή ξεπερνά σήμερα τα 2.0 δισεκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή ο ΔΕΣΦΑ εάν πωληθεί θα είναι με ένα τίμημα κάτι λιγότερο από το 1/3 της πραγματικής του αξίας. Αυτό και αν δεν είναι απαξίωση. Ουσιαστικά πρόκειται περί ενός τερατώδους οικονομικού εγκλήματος με σοβαρές γεωπολιτικές επιπτώσεις.