Επιτέλους, έπειτα από πολλές εβδομάδες καθυστερήσεων, εκβιασμών,
παλινωδιών και πιέσεων που τελικά οδήγησαν στη νομοθέτηση σκληρών
μέτρων, η αξιολόγηση έκλεισε και τυπικά με την απόφαση για εκταμίευση
της δόσης.
Σίγουρα όσοι κατηγορούσαν τις προηγούμενες κυβερνήσεις
για... εξαρτημένους από τη δόση των δανειστών θα το έχουν μετανιώσει.
Δυστυχώς, η σκληρή οικονομική πραγματικότητα απέδειξε ότι δεν υπάρχει
άλλος δρόμος από τη δημοσιονομική προσαρμογή με θυσίες, αλλά και με
ελπίδες εξόδου από την κρίση και τα Μνημόνια.
Τα επόμενα βήματα,
ωστόσο, είναι εξαιρετικά δύσκολα και οι χειρισμοί που θα γίνουν πρέπει
να είναι με χειρουργική ακρίβεια. Η επαναφορά του waiver για τα ελληνικά
ομόλογα θεωρείται δεδομένη, όπως και η συμμετοχή της Ελλάδας στο
πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, είτε συμβεί το καλοκαίρι είτε το
φθινόπωρο.
Ομως, δεν αρκούν αυτές οι ευχάριστες ειδήσεις
προκειμένου να υπάρξει κλίμα σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας.
Οπως πολλές φορές έχουμε επισημάνει, το στοίχημα για τη χώρα θα κριθεί
στην πραγματική οικονομία, στην κατάσταση που θα βρεθούν οι τράπεζες,
στα ταμεία του κράτους κι αν αυτά θα γεμίσουν με φόρους, στο αν θα
γίνουν επενδύσεις και αν θα δημιουργηθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Πολλά
«αν» και πολλές υποθετικές καταστάσεις που όμως θα κρίνουν σε μεγάλο
βαθμό αν οι μέχρι τώρα θυσίες των πολιτών έχουν πιάσει τόπο. Τα στοιχεία
είναι ανησυχητικά, παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες που κάνει η
κυβέρνηση να κλείσει όλα τα μέτωπα. Αξιέπαινη η εκστρατεία που ξεκινά
κατά της φοροδιαφυγής, αφού μόνο με αύξηση των εσόδων από τα
ληξιπρόθεσμα χρέη δεν θα ενεργοποιηθούν τα έκτακτα μέτρα του «κόφτη».
Μέτρα που, ωστόσο, δεν θα μπορούσε να αντέξει το πολιτικό σύστημα, καθώς
οι αναταράξεις θα ήταν σοβαρές.
Δεν αρκεί, ωστόσο, η προσπάθεια
που γίνεται, ούτε βεβαίως οι εξαγγελίες για «δίκαιη ανάπτυξη» από τον
πρωθυπουργό. Απαιτούνται πιο δυναμικές και πιο «έξυπνες» κινήσεις που θα
δώσουν νέα πνοή στην οικονομία. Ο «οδικός χάρτης» που κατατέθηκε από
τον διοικητή της ΤτΕ, Γ. Στουρνάρα είναι αξιοπρόσεκτος και σίγουρα
πρέπει να γίνει αντικείμενο σοβαρής μελέτης για τα επόμενα βήματα που
πρέπει να ακολουθηθούν.
Είναι σίγουρο ότι ο κ. Στουρνάρας δεν
κατέθεσε την πρότασή του για πλεονάσματα 2% αντί 3,5% χωρίς
προσυνεννόηση με τους εταίρους, ειδικά με τον επικεφαλής της ΕΚΤ, Μ.
Ντράγκι. Οι προτάσεις αυτές είναι εδώ και καιρό στη διάθεση του Μεγάρου
Μαξίμου και του υπουργείου Οικονομικών.
Ούτε, βεβαίως, λέει κάτι
καινούργιο ο κεντρικός τραπεζίτης, όταν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου
για την υπερφορολόγηση. Οι νέοι φόροι και οι λοιπές επιβαρύνσεις στους
πολίτες θα οδηγήσουν με γεωμετρική ακρίβεια σε νέα γενιά ληξιπρόθεσμων
οφειλών και σε διατήρηση του φαύλου κύκλου. Το φθινόπωρο θα είναι, όπως
όλα δείχνουν, το κρίσιμο σταυροδρόμι για την οικονομία. Μέχρι το τέλος
της χρονιάς θα υπάρχουν όλες εκείνες οι ενδείξεις ότι η οικονομία
ανακάμπτει κι ότι δεν θα απαιτηθούν άλλα σκληρά μέτρα. Αν επιβεβαιωθούν
οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης για επιστροφή στην ανάπτυξη χωρίς νέα
«καταιγίδα», τότε ο Αλ. Τσίπρας θα έχει κερδίσει πολύτιμο χρόνο για να
ξεδιπλώσει το πρόγραμμά του.
Αν, όμως, η οικονομία συνεχίσει να
βουλιάζει και η απαισιοδοξία των πολιτών κορυφωθεί, τότε είναι σίγουρο
ότι θα υπάρξουν και ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΗΣΙΑ", 17-19/06/2016)