αποκλειστικά για το energia.gr: Το έργο Bioenergy4Business (B4B) χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Horizon 2020 της ΕΕ και προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κοινωνική πρόκληση της παροχής ασφαλούς, καθαρής και αποδοτικής ενέργειας στην Ευρώπη.
Πιο συγκεκριμένα, στοχεύει στη υποστήριξη της χρήσης των τοπικά διαθέσιμων στερεών βιοκαυσίμων για παραγωγή θερμότητας σε αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων. Η εστίαση σε παραγωγή θερμότητας ήταν μια συνειδητή επιλογή, μια και η παραγωγή θερμότητας είναι η πιο αποδοτική και βιώσιμη αξιοποίηση της βιομάζας τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα.
Το Β4Β έχει μια πρωτότυπη προσέγγιση όσον αφορά τη γεωγραφική κάλυψη: στοχεύει σε χώρες ανεπτυγμένες στη χρήση της βιομάζας για θέρμανση όπως η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Γερμανία και η Αυστρία και λιγότερο ανεπτυγμένες. Ο σκοπός είναι οι ανεπτυγμένες χώρες να μεταφέρουν την τεχνογνωσία και την εμπειρία τους στις “χώρες που μεταβαίνουν στη παραγωγή θερμότητας από βιομάζα” όπως η Πολωνία, η Σλοβακία, η Κροατία και η Ελλάδα και λιγότερο ανεπτυγμένες στον τομέα αυτό όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Ουκρανία. Επιπλέον, στο έργο συμμετέχει και η Ευρωπαϊκή Ένωση Βιομάζας (AEBIOM) ώστε να προβάλει το έργο και πέρα από τις χώρες που συμμετέχουν σ’ αυτό.
Η ιδέα για το έργο B4B προήλθε στην πραγματικότητα από δύο απλές παρατηρήσεις. Πρώτα, η στερεή βιομάζα, όπως τα υποπροϊόντα της βιομηχανίας (θρυμματισμένο ξύλο, pellets και άχυρο) έχουν αποδειχθεί φθηνή, αξιόπιστη και άμεσα διαθέσιμη επιλογή καυσίμου. Γι’ αυτό το λόγο η αξιοποίηση της στερεής βιομάζας έχει φτάσει, σε μερικές χώρες, σε πολύ υψηλό βαθμό διείσδυσης στην αγορά (π.χ. τηλεθέρμανση με βιομάζα στην Αυστρία).
Ωστόσο, στις αγορές θερμότητας των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών συχνά κυριαρχούν τα ορυκτά καύσιμα ακόμη κι αν υπάρχει καλό δυναμικό αειφόρων στερεών βιοκαυσίμων. Το δυναμικό αυτό συχνά είναι δύσκολο να αξιοποιηθεί πλήρως και μερικές φορές παραμένει πλήρως αναξιοποίητο. Χάρη στην εμπειρία του Αυστριακού Ενεργειακού Κέντρου (ΑΕΑ) γνωρίζουμε ότι για την υποστήριξη ενός μηχανισμού αλλαγής, πρέπει να υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες και εκπαίδευση για τους ενδιαφερόμενους φορείς.
Ένας από τους βασικούς στόχους του B4B είναι επίσης να ευαισθητοποιήσει τις επιχειρήσεις και τους πολιτικούς παράγοντες και να δημιουργήσει ενδιαφέρον για τη θερμότητα από βιομάζα σε ένα βασικό τμήμα της αγοράς, αυτό των εγκαταστάσεων μεσαίας κλίμακας.
|
 |
|
Παραγωγή θερμότητας σε βιομηχανία ξύλου στα Γρεβενά |
Τα συστήματα θέρμανσης στερεής βιομάζας είναι ιδιαίτερα ελκυστικά για εγκαταστάσεις με υψηλή και σταθερή ζήτηση θερμότητας. Οι λέβητες βιομάζας μεσαίας και μεγάλης κλίμακας έχουν χαμηλότερο κόστος επένδυσης από τους μικρότερους, το οποίο μειώνεται ακόμη περισσότερο σε εγκαταστάσεις με πολλές ώρες λειτουργίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τα μεγαλύτερα δημόσια, εμπορικά και οικιακά κτίρια αποτελούν ενδιαφέρουσες αγορές για τη στερεή βιομάζα, αν και οι στατιστικές δείχνουν πως τα ορυκτά καύσιμα κυριαρχούν ακόμα στην παραγωγή θερμότητας σε αυτούς τους τομείς.
Μια από τις πρώτες δράσεις του έργου ήταν ο προσδιορισμός των πιο υποσχόμενων τομέων της αγοράς σε εθνικό επίπεδο σε ότι αφορά τη μετάβαση στη χρήση βιοενέργειας. Οι τομείς της αγοράς που εντοπίστηκαν πιο συχνά ως υποσχόμενοι ήταν τα δημόσια κτίρια, η βιομηχανία ξύλου, ο ξενοδοχειακός, ο αγροτικός τομέας και ο δασικός τομέας. Άλλοι τομείς είναι οι υπάρχουσες και οι νέες τηλεθερμάνσεις, τα νοσοκομεία και οι οίκοι ευγηρίας, τα εμπορικά κτίρια, η βιομηχανία τροφίμων και ζωοτροφών και πολυώροφα κτίρια. Οι δραστηριότητες του έργου Β4Β εστιάζουν πλέον σε αυτές τις αγορές.
|
 |
|
Καύση ξυλώδους βιομάζας για παραγωγή θερμότητας διεργασιών σε βιομηχανία ξύλου |
Γενικά, τα έργα παραγωγής θερμότητας από βιομάζα έχουν υψηλότερα κόστη επένδυσης από ότι τα έργα ορυκτών καυσίμων, συνήθως όμως έχουν μικρότερη περίοδο αποπληρωμής λόγω της χαμηλότερης τιμής του καυσίμου. Για το λόγο αυτό είναι κρίσιμο η απαιτούμενη ποσότητα και ποιότητα των στερεών βιοκαυσίμων να αγοράζεται σε χαμηλές τιμές στην περιοχή της εγκατάστασης.
Παρ’ όλα αυτά είναι εξίσου σημαντικό το κόστος επένδυσης να είναι επαρκές. Ένας πλήρης σχεδιασμός, ο οποίος να βασίζεται σε υψηλά πρότυπα σχεδιασμού και εμπειρία, απαιτεί μια σε βάθος (μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα) ανάλυση της ζήτησης θερμότητας. Αυτό με τη σειρά του επιτρέπει μια τεχνικά και οικονομικά βελτιστοποιημένη σχεδίαση και διαστασιολόγηση των εξαρτημάτων της εγκατάστασης (λέβητας, σωληνώσεις, αποθήκη καυσίμου, κλπ).
Τα έργα με υπερδιαστασιολογημένο λέβητα ή σωληνώσεις δεν είναι μόνο πολύ δαπανηρά αλλά και μη αποδοτικά πράγμα που επιβαρύνει και άλλο τα οικονομικά δεδομένα στη διάρκεια ζωής τους. Η εξοικονόμηση αρχικών δαπανών, μη επενδύοντας επαρκώς σε υψηλή αποδοτικότητα, αξιοπιστία και φιλικό προς το περιβάλλον εξοπλισμό, είναι λανθασμένη προσέγγιση και έχει παρόμοια αποτελέσματα με την υπερδιαστασιολόγηση.
Το βασικό εργαλείο για την ενημέρωση των ενδιαφερομένων είναι η ιστοσελίδα του έργου www.bioenergy4business.eu. Οι πιθανοί επενδυτές ή διαχειριστές έργων μπορούν να βρουν δωρεάν πρόσβαση σε ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τις 11 εμπλεκόμενες Ευρωπαϊκές χώρες, όπως:
-
Επισκόπηση των υφιστάμενων πλαισίων (κανονιστικό, νομικό, διοικητικό)
-
Ανασκόπηση των υφιστάμενων επιχειρηματικών μοντέλων και σχημάτων χρηματοδότησης
-
Εκθέσεις σχετικά με τους πιο ελπιδοφόρους τομείς της αγοράς θερμότητας στις χώρες –στόχους
-
Παραδείγματα καλών πρακτικών αξιοποίησης θερμότητας και εφοδιαστικών αλυσίδων βιοκαυσίμων
-
Φυλλάδια για ιδιο-παραγωγή θερμότητας, προμήθεια βιοκαυσίμων και τηλεθέρμανση με βιομάζα
-
Ένα πολύγλωσσο εργαλείο μετατροπής παραμέτρων στερεών βιοκαυσίμων
-
Υποδείγματα συμβάσεων για προμήθεια στερεών βιοκαυσίμων
-
Έκθεση σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές για την ανάπτυξη της προσφοράς βιομάζας
-
Ένα πολύγλωσσο εργαλείο για την αξιολόγηση μονάδας θερμότητας και προαξιολόγηση έργων τηλεθέρμανσης και ιδιο-παραγωγή θερμότητας από βιομάζα
-
Μοντέλο μελετών σκοπιμότητας για ιδιο-παραγωγή θερμότητας και τηλεθέρμανση με βιομάζα
-
Προτάσεις για βέλτιστες λύσεις πολιτικής για βιομάζα
Το έργο B4B σκοπεύει να πείσει τους πιθανούς επενδυτές και διαχειριστές για τις ευκαιρίες που προσφέρει η παραγωγή θερμότητας από τα τοπικά διαθέσιμα στερεά βιοκαύσιμα. Για να συμβάλλουμε στη δημιουργία ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος, το έργο χτίζει γέφυρες μεταξύ των παραγόντων της πολιτικής και της αγοράς για να βελτιώσει το περιβάλλον για έργα θέρμανσης με βιομάζα. Υπάρχει η ελπίδα πως τα αποτελέσματα ενός τέτοιου υποστηρικτικού περιβάλλοντος θα βοηθήσει σε μια καλύτερη διείσδυση των στερεών βιοκαυσίμων σε ενδιαφέρουσες αγορές θερμότητας στην Ευρώπη
* Ο κ. Γιάννης Ελευθεριάδης είναι δασολόγος, επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα Βιομάζας του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ)