Πηγή Καθαρής Ενέργειας με Πολλαπλές Εφαρμογές τα Συγκεντρωτικά Ηλιοθερμικά Συστήματα

Πηγή Καθαρής Ενέργειας με Πολλαπλές Εφαρμογές τα Συγκεντρωτικά Ηλιοθερμικά Συστήματα
του Γιώργου Κωστούλα
Σαβ, 28 Μαΐου 2016 - 10:45
Τα συγκεντρωτικά θερμικά ηλιακά συστήματα (ΣΘΗ) μπορούν υπό προϋποθέσεις να αναδειχθούν τα επόμενα χρόνια σε μία σημαντική πηγή καθαρής ενέργειας, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον και πιο ανταγωνιστικά κόστη σε σύγκριση με την ηλεκτροπαραγωγή έχουν οι εμπορικές και ερευνητικές εφαρμογές τους, όπως για παράδειγμα στη βιομηχανία και τον κλιματισμό των κτιρίων, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν χθες κατά την ημερίδα που διοργάνωσε το ΚΑΠΕ σε συνεργασία με το ΕΚΕΤΑ
Τα συγκεντρωτικά θερμικά ηλιακά συστήματα (ΣΘΗ) μπορούν υπό προϋποθέσεις να αναδειχθούν τα επόμενα χρόνια σε μία σημαντική πηγή καθαρής ενέργειας, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον και πιο ανταγωνιστικά κόστη σε σύγκριση με την ηλεκτροπαραγωγή έχουν οι εμπορικές και ερευνητικές εφαρμογές τους, όπως για παράδειγμα στη βιομηχανία και τον κλιματισμό των κτιρίων, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν χθες κατά την ημερίδα με θέμα: «Συγκεντρωτικά Θερμικά Ηλιακά συστήματα και συστήματα Συγκέντρωσης Ηλιακής ακτινοβολίας για Χημικές Διεργασίες», που διοργάνωσε το ΚΑΠΕ σε συνεργασία με το ΕΚΕΤΑ,  στο πλαίσιο του έργου EU-SOLARIS.

Τα ΣΘΗ χρησιμοποιούν συνδυασμό κάτοπτρων ή φακών για τη συγκέντρωση της ηλιακής ακτινοβολίας, επιτυγχάνοντας επίπεδα μεσαίων (100 ως 400ο C) και υψηλών θερμοκρασιών (>400ο C). Εκτός από την παραγωγή ηλεκτρισμού, υπάρχουν αρκετές εφαρμογές, με κυριότερες την παραγωγή ατμού για απευθείας χρήση στη βιομηχανία, την παραγωγή ψύξης αποθηκευτικών χώρων και κτιρίων μέσω συστημάτων ηλιακού κλιματισμού, την παραγωγή πόσιμου νερού μέσω τεχνολογιών αφαλάτωσης και την παραγωγή ηλιακών «καθαρών» καυσίμων.

Βερροιόπουλος: Πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη των ΣΘΗ, με έμφαση στην Κρήτη

Κατά την ομιλία του, ο γγ Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, Μιχάλης Βερροιόπουλος, επισήμανε, μεταξύ άλλων, ότι το σημερινό σημαντικό μέγεθος εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ στη χώρα και το ακόμα μεγαλύτερο το 2020 απαιτεί την παρουσία μεγάλης ισχύος συμβατικής παραγωγής, λόγω της μεταβλητότητας που παρουσιάζουν οι μη ελεγχόμενοι σταθμοί ΑΠΕ όπως είναι τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά. 

Σημαντική λύση στο πρόβλημα αυτό, σημείωσε, συνιστά η εγκατάσταση ελεγχόμενων σταθμών ΑΠΕ που θα έχουν τη δυνατότητα να λειτουργούν σε συνεχή βάση με δυνατότητα ικανοποιητικής πρόβλεψης της παραγωγής τους, να αποθηκεύουν ενέργεια και να την αποδίδουν στο σύστημα όταν υπάρχει ανάγκη ισχύος ή ανάγκη μείωσης του κόστους παραγωγής ενέργειας του συστήματος (ΜΔΝ ή Διασυνδεδεμένο Σύστημα). 

Μία εκ των ενδεικνυόμενων λύσεων είναι η εγκατάσταση ηλιοθερμικών σταθμών, επισήμανε και προσέθεσε ότι η χώρα μας μαζί με τις Ισπανία, Ιταλία και Κύπρο, λόγω των υψηλών ποσοστών αμέσου ακτινοβολίας (DNI), αποτελούν πρόσφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εγκατάσταση ηλιοθερμικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.

Στην Ελλάδα, είπε ο κ. Βερροιόπουλος, έχει χορηγηθεί ένας σημαντικός αριθμός αδειών παραγωγής ενώ ήδη 2 εξ αυτών, συνολικής ισχύος 120 MW, στη νήσο Κρήτη, βρίσκονται σε ώριμο σχετικά στάδιο υλοποίησης. Οι σταθμοί αυτοί, υπογράμμισε, θα ενισχύσουν την επάρκεια ισχύος του συστήματος και θα οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση του ποσοστού διείσδυσης των ΑΠΕ και μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων. 

Επιπλέον, ειδικά για την Κρήτη, ανέφερε ότι τα έργα αυτά κρίνονται αναγκαία, καθώς ήδη από το 2019, λόγω της ανάγκης περιορισμού των εκπεμπόμενων ρύπων, αρκετές θερμικές μονάδες του νησιού θα πρέπει να περιορίσουν σημαντικά τη λειτουργία τους. Η χώρα, σημείωσε, υποστηρίζει την ένταξη των συστημάτων αυτών σε ευρωπαϊκά προγράμματα ενισχύσεων και ήδη δύο έργα έχουν ενταχθεί σε αντίστοιχα προγράμματα (NER 300).

ΚΑΠΕ: Δυνατότητα κάλυψης θερμικών αναγκών σε μεγάλη κλίμακα

Ο πρόεδρος του ΚΑΠΕ, Βασίλης Τσολακίδης, είπε από την πλευρά του ότι τα ΣΘΗ είναι μια καινοτόμος τεχνολογία ανανεώσιμης ενέργειας που προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα, ιδιαίτερα με τη δυνατότητα αποθήκευσης της θερμικής ενέργειας που διαθέτουν, ενώ παράλληλα, αποτελούν μία πολύπλευρη τεχνολογία, που μπορεί εκτός από την ηλεκτροπαραγωγή, να συμβάλουν στην κάλυψη θερμικών αναγκών, σε μεγάλη κλίμακα, σε κτιριακά συγκροτήματα και στη βιομηχανία.

Ωστόσο, όπως επισήμανε, «δεν έχουν σημειώσει ακόμη την πρόοδο που θα περίμενε κανείς, ειδικά αν τα συγκρίνει με άλλες ηλιακές τεχνολογίες στις οποίες η χώρα μας παραδοσιακά είναι πρωτοπόρος, όπως η παραγωγή ζεστού νερού χρήσης». Αυτό, προσέθεσε, μπορεί να οφείλεται σε έναν συνδυασμό τεχνολογικών και οικονομικών αιτίων ή, ενδεχομένως, και στο θεσμικό πλαίσιο.

Η προϊστάμενη του Τμήματος Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων του ΚΑΠΕ, Βασιλική Δρόσου, σημείωσε ότι για την ανάπτυξη των ΣΘΗ υπάρχουν δύο σημαντικές παράμετροι, η ηλιακή ακτινοβολία και το κόστος της γης, επισημαίνοντας ότι σε περιοχές που υπάρχει υψηλή ακτινοβολία, όπως στην Κρήτη, το κόστος γης είναι μεγάλο.

Στη συνέχεια, αναφέρθηκε σε μελέτη που έχει εκπονήσει το ΚΑΠΕ, σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο (ΑΠΘ) και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο (ΔΠΘ), για τις συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας σε ό,τι αφορά τα μετεωρολογικά δεδομένα, ενώ αναφερόμενη στο μέσο οριακό κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας (ΟΤΣ) είπε ότι είναι σχετικά χαμηλό σε σύγκριση με το σταθμισμένο κόστος παραγωγής Η/Ε από ΣΘΗ.

Το κόστος εγκατεστημένης ισχύος των ΣΘΗ ανέρχεται σε 2,8 - 4,8 εκατ. ευρώ/MW, ενώ η αποζημίωση στο πλαίσιο του feed in tariff (265 - 285 ευρώ/MWh) δεν κρίνεται ευνοϊκή για την ανάπτυξη των έργων.

Ωστόσο, όπως είπε, υπάρχουν και άλλοι τομείς εφαρμογής με ρεαλιστικές προοπτικές ανάπτυξης, όπως στη βιομηχανία, όπου τα ΣΘΗ μπορούν να καλύψουν ως το 50% των αναγκών σε ατμό ή ο κλιματισμός κτιρίων, όπου υπάρχει η δυνατότητα κάλυψης πάνω από το 50% του απαιτούμενου φορτίου.  

Χρειάζεται μία ισχυρή προσέγγιση από την Πολιτεία, αν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι τα ΣΘΗ θα είναι μία βασική τεχνολογία που θα αναπτυχθεί στη χώρα, κατέληξε. 

Σε τροχιά κατασκευής το ηλιοθερμικό των 50 MW στην Κρήτη

Ο διευθύνων σύμβουλος της NUR-MOH Heliothermal, Αλέξανδρος Φωκάς - Κοσμετάτος, αναφέρθηκε στο έργο, ισχύος 50 MW, που αναπτύσσει η κοινοπραξία (Nur Energie και Motor Oil) στον Αθερινόλακκο, στην Κρήτη, το project MINOS (Minimum Intermittency Operating System), το οποίο έχει επιλεχθεί για χρηματοδότηση, ύψους 42 εκατ. ευρώ, από το κοινοτικό πρόγραμμα NER-300.

Η ανάπτυξη του συγκεντρωτικού ηλιακού πύργου ξεκίνησε το 2008 και έχει ήδη λάβει δεσμευτική προσφορά σύνδεσης, έγκριση περιβαλλοντικών όρων (ΕΠΟ) και άδεια εγκατάστασης.

Όπως είπε ο κ. Κοσμετάτος, η ανάπτυξη του έργου έχει καθυστερήσει λόγω προβλημάτων στο ρυθμιστικό πλαίσιο, ενώ μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο υπεγράφη η συμφωνία αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPA).

Είναι ένα σημαντικό έργο από στρατηγικής πλευράς, τόνισε, λόγω και της αναμενόμενης μείωσης της θερμικής παραγωγής στην Κρήτη τα επόμενα χρόνια, προσθέτοντας ότι η Πολιτεία θα πρέπει να αποφασίσει πως θα καλυφθεί αυτό το κενό, δηλαδή με μονάδες φυσικού αερίου, κατανεμόμενες ΑΠΕ ή την ηλεκτρική διασύνδεση με το ηπειρωτικό σύστημα, καθώς, όπως είπε, δύσκολα θα υλοποιηθούν μαζί και οι τρεις αυτές επιλογές, λόγω του κόστους αλλά και της μειωμένης ζήτησης. 

Αδειοδοτικά είμαστε σχεδόν έτοιμοι, σημείωσε και προσέθεσε ότι αυτή την περίοδο γίνεται αγώνας δρόμου προκειμένου να κλείσει το χρηματοδοτικό σχήμα. Ελπίζουμε ότι η κατασκευή θα ξεκινήσει μέχρι τις αρχές του 2017, επισήμανε, συμπληρώνοντας ότι το έργο θα πρέπει να έχει τεθεί σε λειτουργία ως το 2019 ώστε να είναι δυνατή η χρηματοδότηση από το ΝER-300.