Κορυφαία προτεραιότητα για την κυβέρνηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και θέμα πολιτιστικής και κοινωνικής αισθητικής, χαρακτήρισε ο Υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής, την ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων, από το βήμα του forum «Βόρεια Ελλάδα και Διαχείριση Απορριμμάτων».
Κλείνοντας εξάλλου τις εργασίες του ίδιου forum που οργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη, από την επιχειρηματική Πρωτοβουλία A-Energy Investments, ο κ. Κουρουμπλής, ανακοίνωσε ότι θα περιμένει την ΚΕΔΕ, προκειμένου να υποβάλλει στο Υπουργείο την ολοκληρωμένη πρόταση των δήμων για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, πριν προχωρήσουν στην τελική επεξεργασία του επικείμενου νομοσχεδίου. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο Υπουργός Εσωτερικών: «Θα προχωρήσουμε σε θεσμοθέτηση που θα δώσει πραγματικές λύσεις με βασικό γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και οπωσδήποτε σε συνεννόηση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση».
Ο Υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε επίσης στη μη επίτευξη, μέχρι σήμερα, συμφωνίας των δήμων της Ηλείας για το κατεπείγον θέμα διαχείρισης αποβλήτων στην Ηλεία, παρά τον χρόνο και την «φαιά ουσία» που και ο ίδιος προσωπικά κατέβαλε. Διατύπωσε πάντως τη βεβαιότητα ότι και σ’ αυτό το θέμα πρέπει να υπάρξει σύντομα συμφωνία, καθώς πράγματι υπάρχουν σημαντικά προβλήματα και από το παρελθόν, που όμως πρέπει να ξεπεραστούν.
Γ.Πατούλης, πρόεδρος ΚΕΔΕ: «Η Αυτοδιοίκηση είναι ώριμη»
Από τη δική του πλευρά, ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, κ. Γιώργος Πατούλης, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι τα νέα νομοθετικά εργαλεία θα δώσουν τη δυνατότητα να προχωρήσει η ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων όπως όλα τα προηγούμενα χρόνια γίνεται με επιτυχία στην Ευρώπη.
Στην Ελλάδα βέβαια, επειδή τα κενά των παλαιοτέρων ετών είναι πάρα πολλά θα απαιτηθεί πολλαπλάσια προσπάθεια για να ξεπεραστούν . Οι δήμοι θα εκτελέσουν το θεσμικό πλαίσιο που θα θέσει η Πολιτεία και θα προσφέρουν την ευρεία και γόνιμη συνεργασία που είναι εντελώς απαραίτητη.
Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην ευαισθητοποίηση του πολίτη στο σπίτι ως πρώτο βήμα για τη σωστή διαχείριση σε τοπικό επίπεδο.
Στο ερώτημα κατά πόσο οι δήμοι είναι ώριμοι να αναλάβουν πλήρως τη θεσμική αρμοδιότητα στη διαχείριση των αστικών στέρεων αποβλήτων, την οποία αιτήθηκαν και κατά τη διάρκεια του forum, ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ απάντησε καταφατικά: «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει ήδη αποδείξει την ωριμότητα της, εφαρμόζοντας τοπικά προγράμματα αντιμετώπισης της φτώχειας όπως το κοινωνικό παντοπωλείο, φαρμακείο κλπ, πολύ πριν τα νομοθετήσει η Πολιτεία, αλλά και διαχειριζόμενη το προσφυγικό απουσία του κράτους και τα κατάφερε. Αντίστοιχα θα τα καταφέρει και στη διαχείριση των αποβλήτων, βάση κανόνων που εφαρμόζονται στην Ευρώπη και θα εφαρμοστούν και από τον Έλληνα πολίτη».
Δ.Πολιτόπουλος, πρόεδρος ΕΟΑΝ: «Ο καταλυτικός ρόλος του ΕΟΑΝ»
Στην αναγκαία συνεργασία Πολιτείας, δήμων και ιδιωτών για την επίτευξη των στόχων της κυκλικής οικονομίας επέμεινε και από την δική του πλευρά ο Πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), κ. Δημήτρης Πολιτόπουλος. Αναφερόμενος ειδικότερα στον αναβαθμισμένο ρόλο που θα έχει εφεξής ο ΕΟΑΝ ως συνομιλητής των δήμων αλλά και στη διαχείριση των αποβλήτων συνολικότερα, ο κ. Πολιτόπουλος επεσήμανε ανάμεσα σε άλλα τα εξής :
Ο ΕΟΑΝ δημιούργησε ένα μητρώο των παράγωγων συστημάτων - ρευμάτων ανακύκλωσης. Μέσα, δε, στον Ιούλιο ξεκινά από το Υπουργείο Περιβάλλοντος ένα μητρώο ποσοτήτων ανακύκλωσης από όλους τους δήμους της χώρας. Έτσι θα αντιμετωπιστούν κενά που υπάρχουν στους τοπικούς σχεδιασμούς.
Ξεκινούν τα πράσινα σημεία
Ο Πρόεδρος του ΕΟΑΝ, ανακοίνωσε εξάλλου το χρονοδιάγραμμα για την άμεση υλοποίηση των «πράσινων» σημείων στους δήμους: Η νομοπαρασκευαστική επιτροπή της Βουλής θα επεξεργαστεί το προσεχές δεκαήμερο τις τεχνικές προδιαγραφές ώστε με νόμο του κράτους να δοθεί η δυνατότητα άμεσης υλοποίησης των «πράσινων» σημείων. Η μέγιστη έκταση των «πράσινων» σημείων θα είναι 200 τμ, ο εξοπλισμός τους θα διασφαλιστεί από τα εμπλεκόμενα συστήματα και η διαχείριση θα γίνεται από τους δήμους. Για τα μικρά σημεία γειτονίας δε θα χρειάζεται αδειοδότηση.
Ο κ. Πολιτόπουλος, αναφέρθηκε επίσης, αναλυτικά στην οργανωτική, στελεχιακή και διοικητική ενίσχυση του ΕΟΑΝ ώστε από τον προσεχή Οκτώβριο να έχει επιτελικό ρόλο και στον τομέα της ανακύκλωσης αλλά και στην ενημέρωση. Ήδη μάλιστα προγραμματίζει ειδική ενημερωτική ημερίδα σε όλους τους δήμους.
Περί ενεργειακής αξιοποίησης
Απαντώντας εξάλλου στο αίτημα που τέθηκε από πλευράς ΠΕΔ και του ΦοΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας σχετικά με την ανάγκη ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων, ο Πρόεδρος του ΕΟΑΝ είπε ότι η Πολιτεία δεν είναι αρνητική, αλλά θα πρέπει προηγουμένως να έχουν εξαντληθεί οι άλλες μέθοδοι διαχείρισης αποβλήτων.
Λ.Κυρίζογλου, πρόεδρος ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας: «Όπως το φορολογικό, έτσι και τα σκουπίδια…»
Από τη δική του πλευρά ο Πρόεδρος της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας και δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης, κ. Λάζαρος Κυρίζογλου, άσκησε σκληρή κριτική στην κεντρική εξουσία για τον τρόπο που διαχειρίστηκε διαχρονικά το θέμα των αποβλήτων χωρίς τελικά να καταφέρει να δημιουργήσει ένα σταθερό πλαίσιο, ακριβώς όπως έγινε με το φορολογικό. Γι’ αυτό πρότεινε οι δήμοι να έχουν την αποκλειστική αρμοδιότητα για τα απόβλητα όπως άλλωστε προβλέπεται από το Ν. 3852/2010, αλλά ακόμα και από σχετικό νόμο που ανάγεται στην εποχή του Όθωνα. Αναφερόμενος ειδικότερα στην Κεντρική Μακεδονία, ο κ. Κυρίζογλου τόνισε ότι βρίσκεται σε πολύ προηγμένο στάδιο σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα και ειδικότερα την Αττική και την Πελοπόννησο, έχοντας δημιουργήσει μέσα από συγχωνεύσεις τοπικών Φορέων ένα αποτελεσματικό κεντρικό φορέα διαχείρισης που ωριμάζει και υλοποιεί έργα.
Σε μια δε περίοδο, που η Ευρώπη αξιοποιεί με πολλαπλούς τρόπους τα σκουπίδια, παράγοντας από αυτά ζεστό νερό, ενέργεια, υπόβαθρο για την κατασκευή δρόμων και πολλά άλλα, είναι απαράδεκτο η χώρα να παραμένει εγκλωβισμένη στην άγνοια και στα ταμπού και να μην μπορεί να αξιοποιήσει ενεργειακά ακόμα και να κάψει τα σκουπίδια της. Για να προσθέσει ότι η ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων είναι μία σημαντική προτεραιότητα για την Κεντρική Μακεδονία, η οποία προτίθεται γι’ αυτό το θέμα «να πατήσει πόδι». Ο κ. Κυρίζογλου διερωτήθηκε επίσης γιατί, ουδέποτε το κράτος ασχολήθηκε με την σωστή ενημέρωση των πολιτών για ένα τόσο σημαντικό θέμα.
Μ.Γεράνης, πρόεδρος ΦοΔΣΑ Κ.Μακεδονίας: «Τα σκουπίδια δεν έχουν χρώμα»
Σε αντίστοιχο μήκος κύματος, ο Πρόεδρος του ΦοΔΣΑ, τόνισε ότι «τα σκουπίδια δεν έχουν χρώμα» και ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν πέραν και μακράν κάθε πολιτικής – κομματικής σκοπιμότητας. Παρουσίασε τα σημαντικά και ώριμα έργα του ΦοΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας , που έχει κάτω από την αρμοδιότητα του, τριάντα οκτώ (38) δήμους , 2 εκ. πολίτες και επτά (7) νομούς, τα οποία λαμβάνουν πλήρως υπόψη τον νέο περιφερειακό σχεδιασμό που προβλέπει, πρόληψη, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση, ενεργειακή αξιοποίηση, κομποστοποίηση και στο τέλος την ταφή των υπολειμμάτων.
Τα σχετικά έργα του ΠΕΣΔΑ θα προχωρήσουν σε δύο φάσεις, η πρώτη μέχρι το 2019 και η δεύτερη μέχρι το 2023. Ανάμεσα στα νέα έργα του ΠΕΣΔΑ , περιλαμβάνονται η μονάδα των Σερρών, η μονάδα αναβάθμισης επεξεργασίας στραγγισμάτων στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης , μονάδα ΣΜΑ στην Ευκαρπία, νέα ΧΥΤΥ και άλλα έργα. Για το θέμα της αξιοποίησης του δευτερογενούς καυσίμου (RDF), ο κ. Γεράνη είπε ότι στόχος είναι μόνο το 5% να πηγαίνει σε ΧΥΤΥ, ως καλό παράδειγμα αντίστοιχης αξιοποίησης, ανέφερε την πρόσφατη νέα μονάδα της Σόφιας , μέσω της οποίας, μεγάλο τμήμα της πόλης θερμαίνεται δωρεάν με τηλεθέρμανση , από την αξιοποίηση του δευτερογενούς καυσίμου επεξεργασίας των απορριμμάτων.
Ειδικό κονδύλι για την προσφυγική κρίση
Ο κ. Γεράνης σημείωσε επίσης ιδιαίτερα τις τεράστιες επιπτώσεις στα ρεύματα των αποβλήτων λόγω του προσφυγικού, επισημαίνοντας την περιβαλλοντική διάσταση της προσφυγικής κρίσης. Γι’ αυτό η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα αιτήσει ειδικούς πόρους από τους γενικότερους που θα δοθούν για αυτό το θέμα.
Θ.Παππάς, Αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης: «25 πράσινα σημεία στις γειτονιές»
Τέλος, ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Περιβάλλοντος και Καθαριότητας, Θανάσης Παππάς, αναφέρθηκε στους εννέα άξονες του τοπικού σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων. Για τα πράσινα σημεία τόνισε ότι θα δημιουργηθούν δύο κεντρικά στη Θεσσαλονίκη, ένα στα ανατολικά και ένα δυτικά του δήμου, καθώς και ένα δίκτυο 25 πράσινων σημείων γειτονιάς.
Ανέφερε, μάλιστα, ότι μελετάται η θεσμοθέτηση των ανταποδοτικών κινήτρων και ελαφρύνσεων όσων συμβάλουν στην ανακύκλωση.
Δεν αρκεί το ΕΣΠΑ
Όπως εξ’ άλλου αναφέρθηκε από όλους τους ομιλητές, η χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ της τάξεως των 750 εκατομμυρίων ευρώ δεν επαρκεί για τις υπάρχουσες ανάγκες διαχείρισης απορριμμάτων . Θα πρέπει να αξιοποιηθούν επιπρόσθετα χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά και ιδιωτικά κεφάλαια, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Σύμβουλος Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων LIFE, κ. Γεώργιος Ηλιόπουλος.