Ο Σαουδάραβας βασιλιάς Σαλμάν δεν βρισκόταν στο αεροδρόμιο του Ριάντ
χθες το απόγευμα για να υποδεχθεί τον Μπαράκ Ομπάμα. Η κρατική τηλεόραση
δεν μετέδωσε την άφιξη του Αμερικανού προέδρου, κάτι που είχε κάνει ένα
χρόνο νωρίτερα, όταν ο ηγέτης των Ηνωμένων Πολιτειών μετέβη στη
Σαουδική Αραβία για να παραστεί στην κηδεία του βασιλιά Αμπντάλα,
προκατόχου του 80χρονου Σαλμάν. Από μόνες τους, οι δύο αυτές παραλείψεις
μιλούν καθαρότερα από δεκάδες αναλύσεις για τα «κενά αέρος» στην
ιστορική συμμαχία της αμερικανικής υπερδύναμης με την υπ’ αριθμόν ένα
εξαγωγό πετρελαίου χώρα στον κόσμο – μια συμμαχία την οποία επισφράγισαν
στις 9 Απριλίου του 1945 ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ και ο βασιλιάς Φαχντ,
στο κατάστρωμα του αμερικανικού καταδρομικού «Κουίνσι», στη διώρυγα του
Σουέζ.
Παρ’ όλα αυτά, ο Μπαράκ Ομπάμα δεν παρέλειψε να εκφράσει την ευγνωμοσύνη
του για τη φιλοξενία στο πολυτελές ανάκτορο του βασιλιά Σαλμάν, προτού
οι δύο άνδρες αποσυρθούν για τις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους. Ο
Αμερικανός ηγέτης επισκέπτεται για ένα εικοσιτετράωρο το Ριάντ, όπου
σήμερα θα συμμετάσχει στη σύνοδο κορυφής των σουνιτικών αραβικών κρατών
του Κόλπου. Η πάλη εναντίον του Ισλαμικού Κράτους και της Αλ Κάιντα, ο
εμφύλιος πόλεμος στην Υεμένη και οι σχέσεις με το Ιράν θα βρεθούν στο
κέντρο των διαβουλεύσεων, στο πλαίσιο της συνόδου, στην οποία, πλην της
Σαουδικής Αραβίας και των ΗΠΑ, συμμετέχουν τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα,
το Κατάρ, το Μπαχρέιν, το Κουβέιτ και το Ομάν.
Τροχιά επιδείνωσης
Οι σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Σαουδικής Αραβίας μπήκαν σε τροχιά
επιδείνωσης μετά τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Η
σουνιτική Σαουδική Αραβία και το σιιτικό Ιράν αποτελούν τους βασικούς
ανταγωνιστικούς πόλους στην περιοχή του Κόλπου. Η ατμόσφαιρα φορτίσθηκε
ακόμη περισσότερο τον περασμένο μήνα, με την πολύκροτη συνέντευξη του
Μπαράκ Ομπάμα στο περιοδικό The Atlantic. Εκεί, ο Αμερικανός πρόεδρος
κάλεσε τη Σαουδική Αραβία να βρει ένα modus vivendi με το Ιράν,
επισημαίνοντας ότι ο ανταγωνισμός τους τροφοδοτεί «πολέμους μέσω
αντιπροσώπων» που προκαλούν χάος στη Συρία, στο Ιράκ και στην Υεμένη.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, διακομματική ομάδα μελών του αμερικανικού
Κογκρέσου κατέθεσε προς ψήφιση σχέδιο νόμου, το οποίο, εάν επικυρωθεί,
θα ανοίξει τον δρόμο για δικαστικές διώξεις εναντίον της κυβέρνησης της
Σαουδικής Αραβίας γύρω από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001.
Ως γνωστόν, 15 από τους 21 αεροπειρατές της Αλ Κάιντα ήταν Σαουδάραβες,
αν και δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα η παραμικρή διασύνδεση
κρατικών αξιωματούχων της Σαουδικής Αραβίας με τους τρομοκράτες. Το
Ριάντ προειδοποίησε την Ουάσιγκτον ότι, σε περίπτωση που ψηφιστεί το
επίμαχο νομοσχέδιο –κάτι που ο πρόεδρος Ομπάμα απεύχεται–, η Σαουδική
Αραβία θα πουλήσει, σε αντίποινα, αμερικανικά ομόλογα ύψους αρκετών
εκατοντάδων δισ. δολαρίων, προκαλώντας σοβαρό πρόβλημα στην αμερικανική
οικονομία.
Λίγες ώρες προτού αφιχθεί στο Ριάντ ο ηγέτης των Ηνωμένων Πολιτειών, ο
Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Αστον Κάρτερ, είχε συνάντηση με τους
ομολόγους του από τη Σαουδική Αραβία και τις άλλες αραβικές χώρες του
Κόλπου, σε μια προσπάθεια δημιουργίας εποικοδομητικής ατμόσφαιρας. Ο
επικεφαλής του Πενταγώνου υποσχέθηκε στα σουνιτικά αραβικά κράτη βοήθεια
για τη δημιουργία αποτελεσματικής αντιβαλλιστικής ασπίδας –μια δύναμη
αποτροπής με ξεκάθαρη αιχμή το Ιράν– και ειδικών δυνάμεων του στρατού.
Παράλληλα, ο Αμερικανός αξιωματούχος παρότρυνε τις κυβερνήσεις των
πετρελαιοπαραγωγών χωρών του Κόλπου να προσφέρουν κονδύλια για την
ανοικοδόμηση των σουνιτικών περιοχών του Ιράκ, ιδιαίτερα στην επαρχία
Ανμπάρ που έχει πληγεί από τον εμφύλιο πόλεμο και το Ισλαμικό Κράτος.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 21/04/2016)