Την στιγμή που τα περισσότερα μέλη του OPEC είχαν συγκεντρωθεί στην Ντόχα του Κατάρ για μια συνάντηση κορυφής με εκπροσώπους των εκτός OPEC μεγαλύτερων παραγωγών πετρελαίου του κόσμου, όπως λχ της Ρωσίας, Βραζιλίας και του Μεξικό, σε μια απέλπιδα προσπάθεια ελέγχου της παγκόσμιας παραγωγής με στόχο την στήριξη της τιμής του αργού, ο μεγάλος απών ήτο το Ιράν.
Και όχι αναίτια αφού η συμπεριφορά της γείτονος Σαουδικής Αραβίας και ντε φάκτο ηγέτη του OPEC, απέναντι στην κυβέρνηση του Ιράν τους τελευταίους μήνες πολύ επιεικώς μόνο ως προκλητική μπορεί να χαρακτηριστεί. Με αφορμή την συμφωνία του Ιράν με την Δύση τον περασμένο Ιανουάριο για τον έλεγχο του πυρηνικού του προγράμματος, γνωστή ως JCPOA, και την άρση των περισσότερων κυρώσεων συμπεριλαμβανομένης και της παραγωγής πετρελαίου, το Βασίλειο των Σαούντ έχει κηρύξει έναν απερίγραπτο πόλεμο νεύρων κατά της Τεχεράνης με καθημερινές εμπρηστικές δηλώσεις αλλά και ιδιαίτερα προκλητικές πράξεις όπως ο αποκεφαλισμός του γνωστού αντιφρονούντος Σιίτη κληρικού, του Nimr al-Nimr, στις αρχές του έτους.
Και ενώ οι μεγάλοι και ισχυροί του κόσμου του πετρελαίου είχαν μαζευτεί στο Κατάρ για να συζητήσουν και να αποφασίσουν για το πως θα «παγώσουν» την παραγωγή τους, και κατ' επέκταση τις εξαγωγές τους, κατά τους επόμενους μήνες ώστε να ελεγχθεί η υπέρ προσφορά που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα και υπολογίζεται σε 1.5 με 2.0 εκατ. βαρέλια την ημέρα, το Ιράν εόρταζε με κάθε επισημότητα την ίδια ακριβώς ώρα την Ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας, θέλοντας να στείλει έτσι ένα ηχηρό μήνυμα σε όποιους το επιβουλεύονται αλλά και στους επίδοξους άρχοντες του νεοσύστατου Χαλιφάτου της Μοσούλης.
Στην δε φετινή παρέλαση για πρώτη φορά επιδείχθησαν οι Ρωσικοί πύραυλοι S-300, το τελευταίο απόκτημα των Φρουρών της Επανάστασης, μαζί με τους τελευταίου τύπου βαλλιστικούς πυραύλους εγχώριας σχεδίασης και κατασκευής. Με το πέρας της παρελάσεως ο πρόεδρος Χασάν Ρουχανί δήλωσε ότι η στρατιωτική ισχύς του Ιράν αποβλέπει αποκλειστικά και μόνο στην άμυνα της χώρας η οποία δεν θα ήθελε να βιώσει ξανά ένα καταστρεπτικό πόλεμο όπως η οκταετής εμπλοκή με το γειτονικό Ιράκ.
Πριν την επιβολή της πρώτης δέσμης των Αμερικανο-Ευρωπαικών κυρώσεων το 2007 το Ιράν παρήγαγε σχεδόν 4.0 εκατ. βαρέλια αργού την ημέρα. Με την σταδιακή ενίσχυση των κυρώσεων, με αποκορύφωμα την απαγόρευση εξαγωγών προς τις Ευρωπαικές χώρες τον Ιανουάριο του 2012, η παραγωγή μειώθηκε στα 2.5 εκατ. βαρ., με δραματική συρρίκνωση των εξαγωγών, που έπεσαν κάτω του 1.5 εκατομμυρίου βαρελιών την ημέρα, που σε συνδυασμό με τον τραπεζικό αποκλεισμό δημιούργησαν σοβαρό οικονομικό πρόβλημα στην Τεχεράνη και ασφυξία στην εγχώρια αγορά.
Τρεις μήνες μετά την άρση των κυρώσεων μετά την συμφωνία της Βιέννης, η παραγωγή αργού έχει αυξηθεί στα 3.5 εκατ. βαρέλια με προοπτική, σύμφωνα με δηλώσεις στελεχών της National Iranian Oil Company (NIOC), να αυξηθεί περαιτέρω με άμεσο στόχο την ενίσχυση των εξαγωγών που σήμερα κινούνται στο επίπεδο των 2.0 εκατ. βαρελιών , με ένα 15% να κατευθύνεται σε Ευρωπαϊκούς προορισμούς και το υπόλοιπο προς Ινδία, Κίνα και ΝΑ Ασία. Ως προς τους στόχους για αύξηση της συνολικής παραγωγικής ικανότητας της χώρας, τα στελέχη της NIOC τα οποία και συναντήσαμε κατά την διάρκεια ολιγοήμερες επίσκεψης μας στην Ιρανική πρωτεύουσα, δεν θέλησαν να μιλήσουν με δεσμευτικά νούμερα. Αυτό που τόνιζαν με κάθε ευκαιρία είναι ότι βάσει άρτει υπογραφεισών συμβάσεων με διυλιστήρια σε Ευρώπη και Ασία η παραγωγή θα πρέπει να αυξηθεί τουλάχιστον 10-15% προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι νέοι σήμερα, αλλά στην πράξη παλαιοί, πελάτες της εταιρείας.
Απώτερος σκοπός για τους ιθύνοντες της NIOC παραμένει η αποκατάσταση της παραγωγής σε επίπεδα της προ κυρώσεων εποχής και προπαντός η επανάκτηση του πετρελαϊκού κύρους του Ιράν ως ενός αξιόπιστου και με σοβαρή παραγωγή κράτους. Μπορεί η αύξηση των εξαγωγών να ενισχύσει τα οικονομικά της χώρας αλλά σε αυτο το πρώιμο στάδιο δεν προέχει αυτή η παράμετρος, σύμφωνα με ανώτατα κυβερνητικά στελέχη. Σήμερα η οικονομία τρέχει με ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 4.2%, έχονταςαντέξει τρία χρόνια σκληρών περιοριστικών μέτρων,και αυτό χάρις στην σημαντική διαφοροποίηση των παραγωγικών τομέων που την χαρακτηρίζει. Σε αντίθεση με τα περισσότερα κράτη του Κόλπου που εξαρτώνται κυριολεκτικά από τις εξαγωγές πετρελαίου και τώρα αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα λόγω της μεγάλης μείωσης των διεθνών τιμών, το Ιράν μπορεί με σχετική άνεση να αντιμετωπίσει τις σημερινές προκλήσεις χάρις στην διευρυμένη παραγωγική βάση που διαθέτει.
Η απουσία του Ιράν από την συνάντηση της Ντόχα μπορεί να χάλασε το πάρτι για τους οικοδεσπότες Καταριανούς και τους συνοδοιπόρους τους Σαουδάραβες, όμως το Ιράν δεν είχε πραγματικά κανένα σοβαρό λόγο να παρευρίσκεται σε μια συγκέντρωση που απώτερο στόχο είχε τον έλεγχο της παραγωγής. Όπως παρατηρούν τα στελέχη της NIOC, όταν το Ιράκ εξήλθε από τον δικό του αποκλεισμό στα τέλη της περασμένης δεκαετίας και άρχισε να αυξάνει την παραγωγή του για να καταλάβει την ποσόστωση του στον OPEC, το Ιράν δεν έφερε ουδεμία αντίρρηση ούτε δημιούργησε εμπόδια.
Έτσι σήμερα τα άλλα κράτη στην περιοχή,θα πρέπει να σεβαστούν το δικαίωμα του Ιράν στην αποκατάσταση της δικής του παραγωγής. Και όπως, τα ανωτέρω στελέχη, άφησαν να εννοηθεί οι στόχοι για αύξηση της παραγωγής μπορεί να μην σταματήσουν στα γνωστά νούμερα. Με άλλα λόγια, το Ιράν σήμερα ατενίζει το πετρελαϊκό του μέλλον με μεγάλη αισιοδοξία και αισθάνεται πιο ασφαλές διαθέτοντας μια ελευθερία κινήσεων.