Η Volkswagen βρίσκεται μπροστά σε ένα αρκετά μεγάλο πολεμικό μέτωπο, το
οποίο επεκτείνεται διαρκώς, όσο η ίδια ή οι αρμόδιες περιβαλλοντικές αρχές
προβαίνουν σε αποκαλύψεις. Τα νέα στοιχεία φανερώνουν πόσο εμπεδωμένη και
διάχυτη είναι η νοοτροπία αλλά και το σύστημα σταθερής και
χρόνιας εξαπάτησης των αρμοδίων και του καταναλωτικού κοινού στην επίσημη
μέτρηση εκπομπών ρύπων. Αυτές πόρρω απέχουν από την πραγματικότητα στους
αυτοκινητοδρόμους.
Το μείζον σκάνδαλο απάτης των διεθνών αρχών στις Ηνωμένες Πολιτείες, την
Ευρώπη, την Ινδία, τη Νότια Κορέα και την Κίνα με την παραποίηση των εκπομπών
ρύπων (οξειδίου του αζώτου/ΝΟx) από 11 εκατομμύρια πετρελαιοκίνητα οχήματα της
VW, με τη χρήση «έξυπνου λογισμικού» σε κινητήρες των 1,6 και 2 λίτρων, είναι
απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Προσφάτως, η εταιρεία αποκάλυψε πως επιπλέον
800.000 αυτοκίνητά της στη Γηραιά Ηπειρο, εκ των οποίων τα 200.000 είναι
βενζινοκίνητα, καταναλώνουν περισσότερο καύσιμο από ό,τι αρχικά δηλωνόταν και
εκπέμπουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα (CO2). Επιπλέον, οι αμερικανικές
αρχές ζήτησαν από την Audi, μέλος και αυτή του ομίλου Volkswagen, να
αντικαταστήσει το «έξυπνο λογισμικό» σε 85.000 πετρελαιοκίνητα οχήματά της με
3λιτρους κινητήρες.
Πάντως, η υπόθεση του διοξειδίου του άνθρακα επιδεινώνει την όλη κατάσταση
γιατί ενέχει και στοιχεία φοροαποφυγής. Σε πολλές χώρες στην Ευρώπη, την
Ιταλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία κ.ά., η φορολόγηση συνδέεται με την κατανάλωση
καυσίμου. Ενδεχομένως, οι οδηγοί Volkswagen (καθώς και των λοιπών εμπορικών
σημάτων του ομίλου Audi, Seat, Skoda, Porsche) επί χρόνια να κατέβαλαν
λιγότερους φόρους από όσο θα όφειλαν, επειδή φαινόταν να καταναλώνουν μικρότερη
ποσότητα βενζίνης.
Στη Γερμανία, συγκεκριμένα, έχει ξεκινήσει και σχετική έρευνα. «Θεωρούμε
ευθύνη της VW να βρει λύση και να μην επιβαρυνθούν με επιπλέον δαπάνες οι
πελάτες της», διευκρίνισε ο Γερμανός υπουργός Μεταφορών, Αλεξάντερ Ντόμπριντ.
Κατά την UBS, το συνολικό κόστος αποζημίωσης κυβερνήσεων, πελατών και αρχών, η
εφαρμογή του προγράμματος ανάκλησης οχημάτων και η κάλυψη δικαστικών εξόδων θα
ανέλθουν σε 35 δισ. ευρώ, ενώ η χειρότερη εκδοχή φθάνει τα 80 δισ. δολάρια.
Ενοχοι
Μετά την αποκάλυψη της απάτης τον Σεπτέμβριο, η εταιρεία απέλυσε τέσσερα
διευθυντικά στελέχη στον τομέα ανάπτυξης κινητήρων και ενσωμάτωσης του
λογισμικού παραποίησης. Παραιτήθηκε και ο διευθύνων σύμβουλος Μάρτιν Βίντερκορν
εντός ημερών και τον διαδέχθηκε ο Ματίας Μίλερ, βετεράνος και αυτός του ομίλου.
Καμία εις βάθος αλλαγή σε πρόσωπα και πράγματα δεν επετεύχθη. Ο κ. Μίλερ θέλησε
να υποβαθμίσει την υπόθεση, λέγοντας πως η παρανομία είναι περιορισμένη στα εν
λόγω άτομα. «Πιστεύετε πως ο Μάρτιν Βίντερκορν, όντας στο πηδάλιο ενός ομίλου
με πάμπολλα εμπορικά σήματα, είχε τον χρόνο να ασχοληθεί με την εσωτερική
λειτουργία ενός κινητήρα;». Στην δε υπόθεση των παραποιημένων εκπομπών
διοξειδίου ( CO2) ο Μπερντ Οστερλοχ, υπεύθυνος του συμβουλίου εργαζομένων στη
VW, έκανε λόγο για αδιευκρίνιστο αριθμό εμπλεκομένων: «Μπορεί να είναι 50 ή 100
άτομα, δεν γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή, αλλά υπάρχουν προβληματικές δομές στον
όμιλο».
Αποτελούσε κοινό μυστικό η παραποίηση των στοιχείων στις εκπομπές ρύπων
μεταξύ εταιρειών, κυβερνήσεων, αρχών και καταναλωτών. Από το 2011 η Koμισιόν
ήταν ενήμερη για το θέμα, αλλά ολιγωρούσε. «Υπάρχει υποκρισία από τους
πολιτικούς, τις αρμόδιες υπηρεσίες περιβαλλοντικών ελέγχων και από τους ίδιους
τους οδηγούς», επισημαίνει στην Deutsche Welle ο Στέφαν Ράμλερ,
συγκοινωνιολόγος και ειδικός σε θέματα αυτοκινητοβιομηχανίας. «Στη Γερμανία
μεταξύ των ειδημόνων είναι γνωστό πως τα στοιχεία των αυτοκινητοβιομηχανιών για
τους ρύπους απέχουν πολύ από τα ρεαλιστικά, ενώ τα κόμματα, εξαιτίας της
στρατηγικής σημασίας του κλάδου για την οικονομία, εθελοτυφλούσαν». Η Μονίκ Γκογιέν,
διευθύντρια του ευρωπαϊκού οργανισμού καταναλωτών, BEUC, χαρακτηρίζει, εν
κατακλείδι, «αναποτελεσματικό το σύστημα ελέγχου ρύπων στην Ευρώπη, εφόσον δεν
προβλέπει ανεξάρτητες και υποχρεωτικές δοκιμές των οχημάτων σε πραγματικές
συνθήκες».
Υποψίες και για τη γαλλική Renault
Μία ακόμα ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, η γαλλική Renault, ενδεχομένως να
έχει παραποιήσει τα στοιχεία των εκπομπών οξειδίου του αζώτου (ΝΟx) του
πετρελαιοκίνητου μοντέλου της Espace. Σύμφωνα με μελέτη, την οποία παρήγγειλε
στο πανεπιστήμιο της Βέρνης η γερμανική περιβαλλοντική οργάνωση DUH, το εν λόγω
μοντέλο εκπέμπει ρύπους 25 φορές περισσότερους από το προβλεπόμενο όριο.
Πάντως, η Renault θέτει εν αμφιβόλω τα πορίσματα της DHU. Η οργάνωση λίγο καιρό
πριν είχε στρέψει την προσοχή της και στα αυτοκίνητα της Opel (θυγατρική της
GM). Οι δοκιμές στο πετρελαιοκίνητο μοντέλο Opel Zafira έδειξαν πως οι εκπομπές
ΝΟx είναι υψηλότερες των ορίων. Tο μοντέλο Zafira μπορούσε να ανταποκριθεί στα
επίπεδα των 80 μιλιγκράμ ανά χιλόμετρο, μόνο όταν ο κινητήρας του είχε κρυώσει.
Ειδάλλως, οι εκπομπές οξειδίου του αζώτου έφθαναν τα 2,06 γραμμάρια. Το
σκάνδαλο της VW έχει φέρει στο προσκήνιο τις διαδικασίες μετρήσεων ρύπων στην
Ε.Ε., τις οποίες θεωρούν ανεπαρκείς και οι ίδιες οι εταιρείες, όπως η Peugeot.
(από
την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», 29/11/2015)