Το 2015 υπήρξε για το «ισλαμικό κράτος» χρονιά λιγότερο επιτυχημένη
από ό,τι το 2014 αναφορικά με τις εδαφικές επιδιώξεις του. Ως εκ τούτου
προσέφυγε στη διεθνή τρομοκρατία, για να αποκρύψει από τους διεθνείς
οπαδούς του τις υποχωρήσεις που υφίσταται.
Το σουνιτικό «ισλαμικό
κράτος» ιδρύθηκε (με άλλο όνομα) το 1999 και από το 2004 λειτουργούσε ως
το ιρακινό παράρτημα της αλ Κάιντα, η οποία όμως στη συνέχεια το
αποκήρυξε λόγω των βάρβαρων μεθόδων του. Επιπλέον η αλ Κάιντα λειτουργεί
όμοια με μια τροτσκική διεθνή χωρίς έδαφος, ενώ το «ισλαμικό κράτος»
είναι πλησιέστερα στον σταλινικό «σοσιαλισμό σε μία χώρα», επιδίωξε
δηλαδή να αποκτήσει έδαφος και κρατική υπόσταση. Η άνοδός του στην
ανατολική Συρία βασίσθηκε στην ανοχή ή την έμμεση υποστήριξη των
σουνιτικών δυνάμεων Τουρκίας και Σαουδικής Αραβία, που το έβλεπαν ως
ανάχωμα ενάντια στις σιιτικές δυνάμεις Ιράν και Χεζμπολάχ, που
υποστηρίζουν το συριακό καθεστώς Ασαντ.
Το 2014 το «ισλαμικό
κράτος» γνώρισε θεαματικές επιτυχίες. Από τις βάσεις του στην ανατολική
Συρία ξεχύθηκε στις σουνιτικές επαρχίες του βορειοδυτικού Ιράκ, από όπου
είχε εκδιωχθεί το 2007-2008. Κατέληξε να ελέγχει αρκετές πόλεις και τις
οδικές συνδέσεις μεταξύ τους, ενώνοντας υπό την εξουσία του περιοχές
της Συρίας και του Ιράκ. Ο αρχηγός του αλ Μπαγκντάτι ανακηρύχθηκε
χαλίφης, αναβιώνοντας τον θεσμό που είχε καταργήσει ο Κεμάλ Ατατούρκ το
1924. Πολλοί ριζοσπαστικοί σουνίτες μουσουλμάνοι γοητεύθηκαν από την
άνοδο αυτή και αρκετοί έσπευσαν να προσχωρήσουν στις τάξεις του
αναζητώντας ταύτιση με μια ακραία και μαχητική εκδοχή του Ισλάμ, δόξα,
περιπέτεια και χρήμα (το 2014 το «ισλαμικό κράτος» είχε πολλούς πόρους
μεταξύ άλλων από πωλήσεις πετρελαίου και αρχαιοτήτων).
Στη
συνέχεια ανακόπηκε η επέκτασή του και άρχισε η υποχώρησή του. Οι Κούρδοι
τόσο στη Συρία όσο και στο Ιράκ με τη βοήθεια της αμερικανικής
αεροπορίας απέκρουσαν τις επιθέσεις του και πέρασαν στην αντεπίθεση. Το
ίδιο έκαναν καθεστωτικές ιρακινές δυνάμεις με τη βοήθεια ιρανικών
δυνάμεων. Πιο πρόσφατα πέρασαν στην αντεπίθεση και συριακές καθεστωτικές
δυνάμεις με την υποστήριξη του Ιράν, της Χεζμπολάχ και των ρωσικών
δυνάμεων.
Επιπλέον το «ισλαμικό κράτος» εξασθένησε οικονομικά για
δύο λόγους. Πρώτον, η πτώση της τιμής του πετρελαίου από τον Νοέμβριο
2014 μείωσε τα έσοδά του από τα πετρέλαια που ελέγχει. Δεύτερον, η
Βαγδάτη σταμάτησε να πληρώνει τους μισθούς των δημόσιων υπαλλήλων και
τις συντάξεις στις περιοχές υπό τον έλεγχό του.
Βλέποντας ότι
έχανε την κεκτημένη ταχύτητά του στις εδαφικές επιδιώξεις του, τον Μάιο
του 2015 το «ισλαμικό κράτος» ανακοίνωσε την πρόθεσή του να στραφεί πιο
έντονα στη διεθνή τρομοκρατία. Προκάλεσε πρόσφατα πολύνεκρες εκρήξεις
στον σιιτικό νότιο Λίβανο, τη βάση της Χεζμπολάχ. Ισχυρίζεται ότι
προκάλεσε την πρόσφατη πτώση του ρωσικού επιβατικού αεροσκάφους στην
Αίγυπτο.
Είναι όμως με τις θεαματικές αποτρόπαιες επιθέσεις στο
Παρίσι, που πραγματικά συγκέντρωσε επάνω του τα φώτα της δημοσιότητας
ανακτώντας μια δυναμική στα στρεβλά μάτια των οπαδών του.
Παρά τη
διακηρυγμένη βούλησή του να προχωρήσει σε νέες επιθέσεις σε Δύση και
Ρωσία, είναι αρκετά πιθανό το ανθρωποκυνηγητό που έχει εξαπολυθεί
εναντίον του να εξαρθρώσει τα δίκτυά του στον αναπτυγμένο κόσμο. Αξίζει
να τονιστεί, ότι οι επιθέσεις στο Παρίσι αποτέλεσαν μεγάλη αποτυχία του
συστήματος ασφάλειας, που στον αναπτυγμένο κόσμο έχει εξουδετερώσει μετά
την 11η Σεπτεμβρίου πολύ περισσότερες σχεδιαζόμενες επιθέσεις από αυτές
που έλαβαν χώρα στη Μαδρίτη, το Λονδίνο και το Παρίσι. Το ίδιο το
«ισλαμικό κράτος» μπορεί να εξουδετερωθεί υπό δύο προϋποθέσεις.
Πρώτον,
θα πρέπει η Δύση και η Ρωσία να συμφωνήσουν σε μια μεταβατική συριακή
κυβέρνηση εθνικής ενότητας, που να συμπεριλαμβάνει τόσο τη μετριοπαθή
αντιπολίτευση όσο και στοιχεία του καθεστώτος Ασαντ.
Δεύτερον, θα
πρέπει να βρεθούν χερσαίες δυνάμεις ικανές να πλήξουν το «ισλαμικό
κράτος» με την αεροπορική υποστήριξη της Δύσης και της Ρωσίας με τέτοιον
τρόπο, ώστε ούτε η σουνιτική ούτε η σιιτική πλευρά να μην επικρατήσει
κατά κράτος στη Συρία. Μια ισορροπία μεταξύ των δύο αποτελεί προϋπόθεση
για να μη διολισθήσει περαιτέρω η Μέση Ανατολή προς έναν γενικευμένο
θρησκευτικό πόλεμο μεταξύ των δύο κύριων εκδοχών του Ισλάμ.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 21-22/11/2015)